Kto naprawi seniorowi cieknący kran?

Z ankiety przeprowadzonej przez „Fakt” wynika, że 76 proc. emerytów nie remontowało swojego mieszkania przez ostatnie 10 lat.[1] Jak wskazuje badanie PolSenior, co piąty emeryt nie ma w domu bieżącej wody, duża część osób starszych nie posiada centralnego ogrzewania i żadnych udogodnień.[2] Przystosowanie mieszkań do potrzeb seniorów to ważny temat, ale bieżące naprawy gwarantujące minimalny komfort to oddzielna kwestia. Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM twierdzi, że stare nieruchomości obciążają budżet seniorów tak bardzo, że nie zostaje zbyt wiele pieniędzy na remonty, czy naprawy. Grzegorz Mikucki, socjolog, przekonuje, że problemem są nie tylko pieniądze. Seniorzy nie wiedzą jak się zabrać za takie naprawy a często nie chcą wpuszczać do domu osób trzecich. Przyczyną jest brak zaufania i rozluźniające się więzi społeczne.

Dotychczas seniorzy, którzy podpisywali umowę renty dożywotniej z Funduszem Hipotecznym DOM mogli liczyć na wsparcie w różnych naprawach, usuwaniu usterek, czy odświeżaniu nieruchomości. Fundusz wymieniał instalację gazową (jeśli zaszła taka potrzeba), reperował przeciekający dach i rozwalający się komin, usuwał skutki zalania, przycinał stare gałęzie drzew, które stanowiły niebezpieczeństwo. Emeryci mogli też skorzystać z tzw. Srebrnej Linii, by zgłosić usterkę, wezwać hydraulika albo ślusarza. Teraz firma chce iść o krok dalej.

– Problemem jest nie tylko brak środków pieniężnych na jakiekolwiek naprawy, czy drobne remonty. Problemem jest również to, że seniorzy nie wiedzą jak się za to zabrać, nie mają się kogo doradzić, nie wiedzą kogo poprosić o pomoc – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM. Grzegorz Mikucki, socjolog, który na co dzień pracuje z emerytami, podkreśla że, gdy przychodzi jesień życia więzi społeczne rozluźniają się. Seniorzy, którzy chcą się integrować, brać udział w różnych aktywnościach (sportowych czy kulturalnych) faktycznie wychodzą „do ludzi”, ale później wracają do domu i nie chcą angażować innych w swoje problemy. – Do tego dochodzi ograniczone zaufanie do obcych. Z wiekiem emeryci słyszą coraz więcej ostrzeżeń, by nie wpuszczać do domu osób trzecich, by nie dać się oszukać. Jeśli nie mają dzieci ani innej bliskiej rodziny, to ciężko im wezwać hydraulika z Internetu, którego nie znajdą. Jeszcze ciężej wezwać ekipę remontową – mówi Grzegorz Mikucki.

Seniorzy mieszkają w starych domach

W jakich warunkach mieszkają polscy emeryci? Drobne naprawy i cieknący kran to tylko wierzchołek góry lodowej. Z badania PolSenior wynika, że co dziesiąta osoba starsza mieszka w domu, który został zbudowany jeszcze przed 1944 rokiem, czyli ma 70 lat lub więcej.[3] Dom co piątego emeryta (18,9 proc.) powstał w latach 1944-1970. Podobny odsetek osób starszych (21,4 proc.) żyje w domu z lat siedemdziesiątych, podobnie jest w nieruchomościami (21,4 proc.) wzniesionymi w latach osiemdziesiątych. Tylko 9,9 proc. emerytów mieszka w domach, które powstały w latach 1989-2000, a raptem 4,9 proc. w nieruchomościach, które wzniesiono po 2000 roku.

Większość emerytów ma w domu bieżącą zimną (83,3 proc.) i ciepłą (76,3 proc.) wodę. Aż 57 proc. korzysta z wanny a 44,7 proc. z kabiny prysznicowej. Jeżeli chodzi o formy ogrzewania to własne centralne ogrzewanie posiada 36,6 proc. domostw. Z kolei 37,4 proc. korzysta z centralnego ogrzewania zewnętrznego, a 18,3 proc. ma piec węglowy. – Badania i liczby wyglądają czasem zadowalająco, ale stan faktyczny często bywa inny. Jeżeli przyjmiemy, że w Polsce żyje ok. 10 mln seniorów, a tak wynika z oficjalnych statystyk GUS, a później przeanalizujemy dane, z których wynika, że blisko 17 proc. seniorów nie ma dostępu do bieżącej zimnej wody, to okaże się, że bez tej wody może żyć nawet 1,7 mln osób – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Domy i mieszkania osób starszych są niejednokrotnie dostosowane do potrzeb emerytów, ale taka sytuacja ma miejsce dość rzadko. Okazuje się, że specjalne poręcze i uchwyty ułatwiające poruszanie się w przedpokoju czy pokoju ma tylko 1,8 proc. domostw. Podobne poręcze, tyle że w łazience, ma 4,5 proc. Podłogę antypoślizgową posiada na 2,3 proc. seniorów. Co ciekawe, urządzenia do ćwiczeń czy rehabilitacji, posiada tylko 4,7 proc. osób starszych.

Większa gotowość do zmian

Co drugi emeryt, jak wskazuje badanie PolSenior, nie chce zmieniać miejsca zamieszkania mimo wysokich kosztów życia i różnych niedogodności.

– Chcemy wesprzeć emerytów (którzy podpisują umowę renty dożywotniej) w większym zakresie niż dotychczas. Wychodzimy z pozycji instytucji zaufanej, która jest dla takiego seniora świadczeniodawcą. Jeżeli emeryt potrzebuje zmian w swoim lokum, jeżeli konieczne są naprawy a nawet większe remonty, to chcemy wspólnie siadać do stołu i rozmawiać o tym. Zwłaszcza, że od ubiegłego roku oferujemy emerytom nie tylko comiesięczne świadczenia pieniężne, ale też jednorazową, większą wypłatę pieniędzy na start. I tę wypłatę, w całości lub części, emeryt może chcieć przeznaczyć na przystosowanie nieruchomości do swoich potrzeb – podsumowuje Robert Majkowski.

[1] https://jaslo.naszemiasto.pl/czym-sa-mieszkania-dla-seniorow-i-dlaczego-w-polsce-sa/ar/c9-8669603

[2] Raport PolSenior2. Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych, w tym jakości życia związanej ze zdrowiem. Gdański Uniwersytet Medyczny, 2021 r. Str. 899.

[3] Raport PolSenior2. Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych, w tym jakości życia związanej ze zdrowiem. Gdański Uniwersytet Medyczny, 2021 r. Str. 899.