Malta zdjęta z "szarej listy" FATF

W połowie czerwca 2022 r. Malta została usunięta z szarej listy Financial Action Task Force, czyli specjalnej, międzynarodowej grupy ds. przeciwdziałania praniu pieniędzy. W komentarzu do tej decyzji Premier Malty podkreślił, że to zasługa przeprowadzenia w kraju niezbędnych reform, które będą kontynuowane.

Zobowiązania Malty do wzmocnienia systemu przeciwdziałania nieprawidłowościom finansowym

Malta znalazła się na szarej liście FATF, czyli organizacji kształtującej międzynarodowe standardy zapobiegania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu, w czerwcu 2021 roku. To spowodowało, że podjęła wówczas zobowiązanie polityczne do współpracy z FATF i Moneyval (Komitet Ekspertów ds. Oceny Środków Przeciwdziałania Praniu Pieniędzy i Finansowania Terroryzmu, organ monitorujący Rady Europy), w celu wzmocnienia skuteczności swojego systemu przeciwdziałania praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu.

Financial Intelligence Analysis Unit, czyli jednostka analityki finansowej, będąca agencją rządową z siedzibą na Malcie utworzoną na mocy ustawy o zapobieganiu praniu pieniędzy, poleciła Malcie zwiększenie nacisku analizy finansowej FIAU na poważne przestępstwa podatkowe. Zalecenia wskazywały na potrzebę zwiększenia wykorzystania wywiadu finansowego w ściganiu spraw karnych związanych z podatkami i praniem pieniędzy, oraz poprawy identyfikacji nieprecyzyjnych informacji na temat rzeczywistych beneficjentów dostarczanych przez maltańskie firmy. Malta miała także uruchomić pakiet skutecznych sankcji odstraszających i proporcjonalnych wobec przedsiębiorstw i innych podmiotów za nieprzestrzeganie ich zobowiązań w zakresie ujawniania beneficjentów      rzeczywistych.

Usunięcie Malty z szarej listy

Maltański rząd podjął jednak błyskawiczne działania aktualizując i poprawiając krajowe procedury AML, w tym zarządzania ryzykiem finansowym i system kontroli. Na efekty nie trzeba było długo czekać. W lutym tego roku, a więc zaledwie po pół roku od wciągnięcia na szarą listę, FATF dokonał wstępnego ustalenia, że Malta w znacznym stopniu zrealizowała zalecenia, stąd zasadna stała się wizytacja na miejscu w celu weryfikacji stopnia wdrożenia wymaganych od niej reform. Przedstawiciele FATF i Moneyval przeprowadzili audyt na Malcie w kwietniu. W głosowaniu, do którego doszło 15 czerwca 2022 r., 37 jurysdykcji oraz dwie uznane przez FATF organizacje regionalne - Komisja Europejska i Rada Współpracy Zatoki Perskiej, zadecydowało o usunięciu Malty z szarej listy.

Podsumowanie

Umieszczenie Malty na szarej liście spowodowało wzmożone kontrole w firmach i innych podmiotach, zwłaszcza posiadających złożone, transgraniczne struktury organizacyjne. Część opinii publicznej uznała to za efekt wewnętrznej walki politycznej mającej na celu zdeprecjonowanie sukcesu ekonomicznego kraju i zatarcie korzystnych różnic z konkurującymi zagranicznymi jurysdykcjami i systemami podatkowo – finansowymi.

Maltański rząd podjął jednak błyskawiczne i skuteczne działania celem złagodzenia skutków tych nie w pełni uzasadnionych sankcji, aktualizując i poprawiając krajowe procedury AML, w tym zarządzania ryzykiem finansowym i kontroli.

Autor: Robert Nogacki, właściciel Kancelarii Prawnej Skarbiec specjalizującej się w doradztwie prawnym, podatkowym oraz strategicznym dla przedsiębiorców