Praca zdalna czy hybrydowa? Pracujący i pracodawcy są w tym temacie zgodni

O pracy zdalnej głośno zrobiło się w związku z pandemią. Wielu pracowników i pracownic biurowych doceniło elastyczność, jaką zapewnia ten model wykonywania obowiązków. A jednak – wbrew pozorom – wcale nie jest to najbardziej lubiana forma pracy. Jej wady dostrzegają nie tylko przedsiębiorstwa, lecz i same osoby zatrudnione. Rozwiązaniem tego problemu może okazać się model pracy hybrydowej, który łączy elastyczność pracy zdalnej i pozwala zespołowi utrzymywać bliskie relacje między sobą – i z firmą. Czy to złoty środek i klucz do zadowolenia osób zatrudnionych przy jednoczesnym zachowaniu wysokiej efektywności pracy?

Od 7 kwietnia br. pracę zdalną w Polsce reguluje Kodeks Pracy, który przyznaje m.in. każdej osobie pracującej prawo do zdalnego świadczenia pracy w wymiarze do 24 dni w ciągu roku (o ile umożliwia to rodzaj wykonywanej pracy i sposób jej organizacji – o tym decyduje pracodawca). Nowe regulacje są odpowiedzią na trend, który szczególnie nasilił się w czasie pandemii, kiedy wiele przedsiębiorstw wprowadziło nie przywilej, lecz obowiązek pracy z domu ze względu na sytuację epidemiologiczną. Wiele firm posiada dziś także własne regulaminy dotyczące zdalnego świadczenia pracy. I często zakładają one także wizyty w biurze, w różnej proporcji.

Pracownicy i pracownice chcą przychodzić do biura

Jeden z mitów dotyczących pracy zdalnej mówi o tym, że to najbardziej preferowana forma wykonywania obowiązków służbowych. Nie znajduje to jednak potwierdzenia w danych – przykładowo, badanie przeprowadzone przez portal Pracuj.pl pokazało, że w październiku 2022 roku tylko 28% Polaków i Polek chciałoby pracować wyłącznie z domu.

Mówiąc o pracy zdalnej, nie można zapominać o drugiej stronie relacji służbowej, czyli pracodawcy. Sondaż Business Centre Club i 4 Business&People pokazał, że niemal połowa (49%) firm uważa, że osoby wykonujące pracę z domu wpływają dezintegrująco na organizację[1]. 42% badanych uważa, że zmniejsza ona poziom satysfakcji z rozwoju zawodowego. Sondaż pokazał tym samym, że ten sposób wykonywania obowiązków zawodowych to duże wyzwanie dla kadr zarządzających. Firmy zatem doskonale zdają sobie sprawę z tego, że nie jest to rozwiązanie idealne.

Jak pokazało wspomniane wyżej badanie, pracownicy i pracownice są podobnego zdania. Dlatego jako preferowaną formę wskazywali najczęściej pracę hybrydową (w sumie odpowiedzi takiej udzieliło 64% badanych, z czego nieco ponad połowa wskazała, że najchętniej pojawiałaby się w biurze przynajmniej raz w tygodniu). Dla porównania, pracę wyłącznie w formule stacjonarnej chciałoby wykonywać tylko 8% Polaków i Polek[2].

Warto także podkreślić, że według tego samego badania brak możliwości pracy zdalnej lub hybrydowej był czynnikiem zmniejszającym skłonność do aplikowania na dane stanowisko dla 41% ankietowanych.

- Pracodawcy powinni brać pod uwagę formę, w jakiej osoby zatrudnione chciałyby wykonywać pracę. Nie jest to proste, bo ich opinia często bywa niejednorodna. Należy również uwzględniać doświadczenia firmy w zakresie wpływu sposobu wykonywania obowiązków na budowanie zespołów, a co za tym idzie na kulturę organizacji. Z tego powodu wydaje się, że najlepszym rozwiązaniem jest praca hybrydowa. Zapewnia ona właściwą równowagę między elastycznością i współpracą – komentuje Piotr Wierzbicki, Dyrektor Generalny Capgemini Global Delivery Center w Polsce.

Praca zdalna nie dla każdego

Kobiety są bardziej skłonne niż mężczyźni do wybierania całkowicie zdalnej formy zatrudnienia, bo daje im ona większą elastyczność związaną choćby z koniecznością zajmowania się domem czy dziećmi – a w wielu krajach, w tym w Polsce, rola ta nadal tradycyjnie przypisywana jest właśnie im[3]. Wśród największych atutów tego modelu aż 46% pracujących matek wskazuje mniej czasu, który muszą poświęcić na dojazd do biura[4]. Praca wyłącznie zdalna może jednak wpływać na zahamowanie rozwoju zawodowego kobiet. Osoby pracujące zdalnie chętniej bowiem niż te, które wykonują swoje obowiązki w biurze decydują się na zupełne porzucenie pracy, ujawniło badanie przeprowadzone przez United States Census Bureau[5]. Czują bowiem słabszy związek z firmą, co wpływa na ich motywację do pracy.

Podobnie zresztą widzą to menadżerowie i menadżerki wyższego szczebla – jak pokazał raport firmy konsultingowej Egon Zehnder[6],  aż 70% z nich uważa, że osoby, które zdecydowały się na pracę wyłącznie zdalną, mogą mieć mniejsze szanse na awans ze względu na słabszy kontakt z firmą i mniejszą widoczność w pracy czy choćby na spotkaniach, które często odbywają się z jednoczesnym udziałem osób pracujących z biura i zdalnie. Jak podaje Instytut Gallupa, pogorszenie relacji ze współpracownikami oraz poczucie odłączenia od organizacji także w kontekście jej kultury czy spadek jakości i intensywności komunikacji z innymi osobami w firmie znajdują się wśród najczęstszych problemów wymienianych przez pracowników w kontekście zdalnego wykonywania zadań[7].

Biuro musi przyciągać

Zapewnienie osobom zatrudnionym oczekiwanej przez nie elastyczności w pracy, przy jednoczesnym zachowaniu jej efektywności i ciągłości bywa trudnym zadaniem. Nie ułatwiają go wyzwania natury technicznej: praca zdalna wymaga udostępnienia zespołowi informacji, zasobów i narzędzi w bezpieczny sposób (szczególnie w obliczu rosnącej liczby cyberataków). Jeśli zaś chodzi o pracę z biura, sporym wyzwaniem jest zapewnienie pracownikom optymalnej przestrzeni, która spowoduje, że będą chcieli w niej przebywać.

- Dziś biuro nie może być tylko miejscem do pracy, lecz przestrzenią do kreatywnej wymiany doświadczeń z innymi, do dyskusji. Słowem: musi zapewniać więcej niż wygodne biurko, które każdy ma w domu. W Capgemini przykładamy do tego bardzo dużą wagę, koncentrując się na słuchaniu potrzeb pracowników i stawianiu ich na pierwszym miejscu. Cieszymy się, że docenia to nie tylko nasz zespół, lecz także zewnętrzne instytucje. W tym roku po raz kolejny otrzymaliśmy certyfikat od Top Employers Institute – podkreśla Piotr Wierzbicki.

Jest jeszcze jeden aspekt, o którym należy pamiętać, rozmawiając o zaletach pracy hybrydowej. Być może najważniejszy – a w każdym razie najczęściej wskazywany przez osoby pracujące jako zaleta tego modelu pracy[8]. Otóż praca hybrydowa pozwala lepiej niż zdalna zachować równowagę między życiem prywatnym i zawodowym, co wpływa na ogólny poziom zadowolenia pracowników i pracownic. Bo jak zapomnieć o obowiązkach po pracy, skoro prywatne mieszkanie jest jednocześnie biurem, a pracodawca nie oferuje żadnej alternatywy? Swoboda wyboru w tym zakresie także wskazywana jest zresztą jako jedna z największych zalet modelu hybrydowego (62%), tuż obok możliwości bardziej efektywnego wykorzystywania czasu (67%)[9].

[1] https://www.prawo.pl/kadry/praca-zdalna-z-czym-maja-najwieksze-problemy-menedzerowie-w,509543.html

[2] https://samorzad.pap.pl/kategoria/aktualnosci/badanie-maleje-popularnosc-pracy-zdalnej-28-proc-polakow-pracuje-zdalnie-lub

[3] https://www.cbos.pl/SPISKOM.POL/2020/K_157_20.PDF

[4] https://media.pracuj.pl/232258-matka-polka-pracujaca-i-jej-wyzwania-opinie-rodzicow

[5] https://19thnews.org/2021/11/moms-access-remote-work-leave-jobs-pandemic/

[6]

[7] https://www.gallup.com/workplace/398135/advantages-challenges-hybrid-work.aspx

[8] Ibid.

[9] Ibid.