Raport „Bezpieczne przystanie” o sytuacji społeczności LGBT+ w miejscu pracy

Stowarzyszenie Miłość Nie Wyklucza wydaje przy wsparciu spółki biurowej Skanska pierwszą w Polsce publikację przedstawiającą dobre praktyki skierowane do i realizowane przez społeczności tęczowe w firmach z sektora prywatnego.

„Osoby pracujące w bardziej akceptujących firmach cieszą się lepszym zdrowiem – fizycznym i psychicznym, a to z kolei przekłada się na wyniki całej organizacji” – tak rozpoczyna się najnowsza publikacja Stowarzyszenia Miłość Nie Wyklucza o społecznościach LGBT+ w miejscach pracy. 14 międzynarodowych korporacji, prowadzących swoją działalność w Polsce, podzieliło się doświadczeniami w tworzeniu przestrzeni otwartych i inkluzywnych dla wszystkich pracowników, niezależnie od orientacji seksualnej czy tożsamości płciowej.

Potrzeba przystani

Raport „Bezpieczne przystanie” to owoc współpracy dwóch sektorów: pozarządowego i biznesu. Wiodącym motywem tego opracowania jest pytanie „Po co mówić o osobach LGBT+ w miejscu pracy?”. Odpowiadają na nie firmy, przedstawiając konkretne działania prowadzące do stworzenia miejsc, w których każdy pracownik, czuje się ważny, akceptowany i potrzebny, i gdzie ma przestrzeń do pełnej realizacji zawodowej.

W pracy spędzamy średnio połowę naszego życia. Atmosfera jaka w niej panuje, poczucie bezpieczeństwa i przynależności do konkretnego miejsca odgrywa istotną rolę w rozwoju społecznym każdego pracownika. Bezpośrednio wpływa na jego motywację, realizację zadań, co przekłada się z kolei na sam sukces przedsiębiorstwa.

Współautor raportu, Hubert Sobecki ze Stowarzyszenia Miłość Nie Wyklucza, zwraca uwagę na istotę działań pracodawców, na potrzebę ich obecności w procesie budowania wspierającego społeczeństwa.  –  W świecie idealnym, w którym orientacja seksualna i tożsamość płciowa nie mają żadnego wpływu na jakość naszego życia, ta publikacja nie byłaby potrzebna. Jednak w Polsce w 2022 roku, dla osób LGBT+ narażonych na społeczną stygmatyzację, wykluczenie i przemoc, to właśnie miejsce pracy może stać się bezpieczną przystanią – akcentuje Sobecki.

Jak budować otwarty i bezpieczny dla pracowników biznes

Równe szanse, różnorodność oraz włączanie osób ze społeczności LGBT+ w kontekście miejsca pracy to temat, który powoli, ale coraz mocniej widoczny jest w dyskusjach skoncentrowanych na dbałości o dobrostan (wellbeing) pracowników.   Karolina Radziszewska, wiceprezeska ds. zasobów ludzkich w spółce biurowej Skanska na Europę Środkowo-Wschodnią, podkreśla, że w dobie przenikania się sfery prywatnej i zawodowej pracowników, trudno postawić granicę, gdzie kończy się obszar wpływu pracodawcy na zdrowie i samopoczucie zespołu.  Te sfery się przenikają. Dlatego działania wyrównawcze skierowane w stronę społeczności pracowników LGBT+ nie tylko mieszczą się w zakresie działań pracodawcy, ale też są tym, co po prostu słuszne, warte poświęcenia uwagi, czasu i energii. W naszej codziennej pracy bardzo ważne jest bieżące monitorowanie sytuacji wszystkich pracowników, w tym także osób LGBT+. To, czego doświadczają one w miejscu pracy, ma bowiem istotny wpływ na ogólną kondycję psychiczną. Dlatego tak ważne jest wspieranie różnych inicjatyw, grup i sieci pracowniczych zajmujące się tematyką osób LGBT+ w firmach – zaznacza Radziszewska.

Obchody Pride Month, udział w Marszu Równości, integracja społeczności LGBT+ i osób sojuszniczych, warsztaty i szkolenia w tematyce LGBT+, poradniki dotyczące dobrych praktyk z zakresu inkluzji osób LGBT+ czy zbiórki na rzecz lokalnych organizacji LGBT+ działających w Polsce to niektóre przykłady działań podejmowanych przez korporacje. Jednym z nich jest powstanie i rozwój “tęczowej” sieci pracowniczej wspierającej w spółce biurowej Skanska, która wsparła powstanie raportu „Bezpieczne przystanie” finansowo, organizacyjnie i merytorycznie, Ta działająca od 2021 r.  sieć na początku swojej działalności skupiła się na zrealizowaniu przekrojowego programu szkoleń wewnętrznych w obszarze różnorodności, równości i włączania (Diversity, Equity & Inclusion, w skrócie DE&I), z wyszczególnieniem tematyki osób LGBT+. To przykład działania o znacznie szerszym zasięgu niż “tęczowa” społeczność, przyczyniającego się do budowania poczucia bezpieczeństwa dla różnych grup pracowników.

Czy łatwo jest być LGBT w Polsce?

70% osób ze społeczności LGBT doświadczyło co najmniej jednego typu zachowań przemocowych ze względu na swoją orientację seksualną lub tożsamość płciową - jak wynika z opracowania “Sytuacja społeczna osób LGBTA w Polsce. Raport za lata 2019-2020", przygotowanego przez Kampanię Przeciw Homofobii (KPH) oraz Centrum Badań nad Uprzedzeniami. Dodatkowo KPH podaje, że na przestrzeni czterech lat (od 2017 r.) liczba osób LGBT+ w Polsce, które spełniają diagnostyczne kryterium depresji, wzrosła niemal o połowę.

– Pomimo tego, że prawo w Polsce od lat nie zmienia się - osoby LGBT+ mogą liczyć właściwie wyłącznie na ochronę prawną przed dyskryminacją w zatrudnieniu - alternatywną rzeczywistość stworzyło na szczęście wielu pracodawców. W biznesie nie tylko nieakceptowalna jest dyskryminacja ze względu na orientację seksualną, tożsamość czy cechy płciowe, ale podejmowane są działania pozytywne na rzecz tęczowych rodzin czy transpłciowych pracowniczek i pracowników. Pracodawcy w Polsce robią tym samym o wiele więcej niż wymaga od nich prawo – komentuje Anna Mazurczak, adwokatka z kancelarii Knut Mazurczak, specjalizującej się w ochronie praw osób LBGT+.

W najnowszym raporcie Stowarzyszenia Miłość Nie Wyklucza „Bezpieczne przystanie” autorzy zaznaczają, że obszar zatrudnienia jest niestety jedynym, w którym ochrona praw osób LGBT+ jest w Polsce zagwarantowana przepisami. Luki prawne z pozostałych sfer wpływają znacząco na życie codzienne i zdrowie psychiczne osób pracowniczych LGBT+, co nie pozostaje bez wpływu na ich funkcjonowanie w przestrzeni zawodowej.

Biznes, który nie wyklucza

Tworzenie zbioru dobrych praktyk w raporcie „Bezpieczne przystanie” to zwrócenie uwagi na zmiany, jakie są coraz bardziej widoczne i przede wszystkim realne w polskim biznesie. Czerpiąc z doświadczeń międzynarodowych korporacji, tworząc społeczności w pracy oparte na szacunku dla pracowników LGBT+, na wspieraniu różnorodności, biznes wywiera pozytywny wpływu na całe społeczeństwa. To z kolei jest aktywną i bezpośrednią realizacją założeń zrównoważonego rozwoju czy ESG skoncentrowanych na warstwie społecznej.

Raport „Bezpieczne przystanie” dostępny jest w językach polskim i angielskim na stronie: https://biznesniewyklucza.pl/  W opracowaniu zaprezentowane zostały przykłady dobrych praktyk takich firm jak: 3M, Accenture, BlaBlaCar, Deloitte, Denton, Google, Intel, JLL, NatWest Group, Nokia, PwC, QIAGEN, Skanska i Standard Chartered. Patronat medialny nad publikacją objęły Gazeta.pl, MyCompany, Noizz, Queer.pl.

„Bezpieczne przystanie” to kolejne działanie Stowarzyszenia Miłość Nie Wyklucza pod parasolem „Biznes nie Wyklucza” – zbioru inicjatyw skierowanych do sektora prywatnego i z aktywnym udziałem firm z tego sektora. W 2022 roku uruchomiona została też akcja naklejkowa „Tu jesteś u siebie”, w ramach której pracodawcy mogli wyposażyć swoje przestrzenie biurowe w znaki wskazujące na równość i bezpieczeństwo każdego pracownika, niezależnie od orientacji seksualnej czy tożsamości płciowej.