Dobre perspektywy dla rynku cementu w Europie Wschodniej

Jak wskazują wyniki najnowszego raportu PMR, zatytułowanego "Rynek cementu w Rosji, na Ukrainie, Białorusi i Kazachstanie 2020". Prognozy rozwoju na lata 2016-2021", produkcja cementu w tych czterech krajach wzrosła o 5,5% do 81,6 mln ton w 2019 r., po zanotowanym rok wcześniej prawie 1% spadku. Odbicie to zostało zainicjowane głównie przez Rosję, która w ubiegłym roku pokryła 71% produkcji cementu w regionie. 

W Rosji produkcja cementu w latach 2010-2014 stopniowo rosła na poziomie CAGR 9,2%, do czego przyczynił się przede wszystkim znaczny wzrost w budownictwie mieszkaniowym i niemieszkaniowym. W 2015 i 2016 r. produkcja zmniejszyła się o 10% i 11,6%, a następnie w 2017 i 2018 r. nastąpiły kolejne spadki. Szacuje się, że w 2018 r. produkcja cementu wyniosła 53,3 mln ton, z wyłączeniem około 400 tys. ton wyprodukowanych na Krymie, co oznacza 2% spadek w stosunku do poziomu poprzedniego roku. Ponadto szacuje się, że import cementu zmniejszył się o prawie 28% rok do roku do ok. 1,5 mln ton. Mimo to, większość zużywanego cementu jest produkowana lokalnie, a import stanowi mniej niż 7% krajowej konsumpcji. Według szacunków PMR, zużycie cementu w Rosji wyniosło w 2018 r. około 53,8 mln ton, czyli o 2,6% mniej niż rok wcześniej. Niemniej jednak w 2019 r. w rosyjskim przemyśle cementowym ponownie pojawiła się tendencja wzrostowa, a produkcja i konsumpcja odbiła się o 7-8% rok do roku.

<wykres 1>

Na Ukrainie przemysł cementowy również wykazuje w ostatnich latach tendencję spadkową, niezależnie od oficjalnego gwałtownego wzrostu produkcji budowlanej. W 2018 r. produkcja cementu zmniejszyła się o 0,9%, po 3,3% wzroście osiągniętym rok wcześniej i po gwałtownym trendzie wzrostowym odnotowanym w budownictwie. W 2019 r. powróciła jednak tendencja ujemna, choć spadek wynosił zaledwie 0,2%.

W latach 2017-2019 działalność budowlana na Ukrainie nadal odczuwała skutki kryzysu we wschodniej części kraju, choć w mniejszym stopniu. Ponadto wyraźnie niższa dewaluacja waluty krajowej i złagodzenie inflacji pozwoliły na obniżenie kosztów kredytów. Roczna ekspansja PKB o co najmniej 2,5% od 2017 r., stabilizacja waluty krajowej w stosunku do euro (po spadku o 14% w 2016 r. i 35% w 2015 r.) oraz średni wskaźnik cen konsumpcyjnych na poziomie 8 % w 2019 r. (stopniowe rozluźnienie z 48,7 % w 2015 r.), uzupełnione przez gwałtowny wzrost wartości osobistych przekazów pieniężnych, stanowiły solidne wsparcie dla działalności budowlanej w latach 2017-2019. Oficjalne dane wskazują, że produkcja budowlana na Ukrainie odnotowała w latach 2017-2019 łączny wzrost cen o 64%. Wzrost ten nastąpił głównie w podgrupie budownictwa lądowego i wodnego, która odnotowała wzrost o 85% rok do roku. Podgrupa zajmująca się budownictwem niemieszkaniowym również odnotowała solidny wzrost w tym okresie, równy 70%. Produkcja w budownictwie mieszkaniowym wzrosła "tylko" o 21%. Ostatni wzrost nie wywołał jednak znaczącego ożywienia w produkcji cementu, głównie dlatego, że produkcja ta była napędzana przez projekty z zakresu infrastruktury transportowej, bez znaczącego zużycia surowca.

<wykres 2>

W przeciwieństwie do Rosji i Ukrainy, przemysł cementowy jest jednym z tych w Kazachstanie, który w ostatnich latach przeżywa prawdziwy boom. Od 2010 roku uruchamiane są zakrojone na szeroką skalę, wspierane przez państwo programy infrastrukturalne, w szczególności Państwowy Program Przyspieszonego Rozwoju Przemysłu i Innowacji. W 2019 roku produkcja cementu w Kazachstanie osiągnęła rekordowy poziom 9,92 mln ton. Z roku na rok odnotowano wzrost o zaledwie 0,7% i wzrost o 22% w stosunku do poziomu osiągniętego w 2014 roku. Z naszych szacunków wynika, że w 2019 roku konsumpcja cementu w Kazachstanie wzrosła o 2,1% rok do roku, po spadku o prawie 5% rok wcześniej.

Jeśli chodzi o Białoruś, to niedawny rozwój krajowego przemysłu cementowego spowodował wiele trudności finansowych dla krajowych firm cementowych. Modernizacja wymagała inwestycji o łącznej wartości ponad 1 mld dolarów, które w większości zostały pokryte pożyczkami od chińskich inwestorów. Trudności finansowe trzech producentów cementu na Białorusi rosną przede wszystkim z powodu braku wzrostu eksportu, dewaluacji waluty krajowej, a także spadku popytu na rynku krajowym. Słaby wzrost w sektorze budownictwa mieszkaniowego i niemieszkaniowego na Białorusi oraz brak wzrostu eksportu do Rosji i na Ukrainę stanowiły jedynie skromne wsparcie dla ekspansji rynku cementowego w latach 2015-2019. Niemniej jednak produkcja cementu w kraju osiągnęła w 2019 roku poziom 4,73 mln ton, co stanowi najwyższy poziom osiągnięty od 2014 roku.

Więcej szczegółowych informacji oraz prognozy rozwoju rynku w poszczególnych regionach są przedstawione w raporcie
PMR „Cement market in Russia, Ukraine, Belarus and Kazakhstan 2020. Market analysis and development forecasts for 2020-2025” -> link

AUTOR
Vitalie Iambla
Senior Analyst

KONTAKT DLA MEDIÓW
marketing@pmrcorporate.com
Tel. +48 12 34 05 135