Umowę o dożywocie stosuje się też w sprawach spadkowych. Jakich jeszcze?
Umowa o dożywocie przenosi własność nieruchomości na firmę lub konkretną osobę, która w zamian za to, zobowiązuje się zapewnić zbywcy dożywotnie utrzymanie: opiekę lub świadczenia pieniężne. Ale są też inne zastosowania takiej umowy. Jakie? Pytamy Małgorzatę Rosińską, Kierowniczkę Działu Prawnego w Funduszu Hipotecznym DOM.
Na początku warto zaznaczyć, że umowa o dożywocie musi być zawarta w formie aktu notarialnego, pod rygorem nieważności. Nie może dopuszczać zbycia prawa dożywocia (co ważne: dożywotnikiem może być tylko osoba fizyczna). W umowie należy dokładnie określić rodzaj świadczeń (czy będzie to opieka, czy pomoc w zakupach, czy zajmowanie się kimś w chorobie) oraz wysokość świadczeń (w przypadku wypłat pieniężnych).
Przypadek 1
Nieruchomość za świadczenia pieniężne
Umowa o dożywocie jest stosowana w przypadku hipoteki odwróconej w modelu sprzedażowym, czyli tzw. renty dożywotniej. W zamian za przekazanie prawa własności do nieruchomości seniorzy otrzymują świadczenia pieniężne wypłacane co miesiąc (można otrzymać też większą kwotę w momencie podpisania umowy). Wysokość świadczeń zależy od wieku, płci i wartości nieruchomości. Renta, wypłacana emerytom dożywotnio, jest waloryzowana. Co ważne: seniorzy z chwilą podpisania umowy o dożywocie nie są obciążani kosztami utrzymania mieszkania - podatkiem od nieruchomości, podwyżkami czynszu, ubezpieczeniem itd. Aby zabezpieczyć interesy seniora do kontraktu trzeba dodać zapisy o służebności osobistej mieszkania. Dzięki nim emeryt będzie mógł mieszkać w swoim lokum dożywotnio.
Przypadek 2
Nieruchomość za opiekę
Bardzo podobny mechanizm z tą różnicą, że zamiast świadczeń pieniężnych zbywca nieruchomości otrzymuje od świadczeniodawcy opiekę, wyżywienie, opał itd. Takie umowy są często zawierane w rodzinie np. pomiędzy babcią a wnuczkiem. Co ważne, taki kontrakt można – w wyjątkowych przypadkach – zamienić na rentę. Jeśli babcia z wnuczkiem będą skonfliktowani (a sąd uzna, że konflikt jest tak duży, że nie można wymagać od obu stron wzajemnego kontaktu) to dożywocie można zamienić na rentę, czyli świadczenia pieniężne. Taka renta powinna odpowiadać równowartości świadczeń opisanych wcześniej w umowie, chociaż sąd – który będzie dokonywał zamiany dożywocia na rentę – może uwzględnić ciężką sytuację finansową wnuczka.
Przypadek 3
Zabezpieczenie konkretnej osoby
Umowę o dożywocie można wykorzystać w innych przypadkach. Jeśli np. matka jest już starszą osobą, a ma niepełnosprawnego syna, to może oddać nieruchomość w zamian za dożywotnią opiekę dla swojego dziecka. Okazuje się, że zbywca nieruchomości, który będzie zawierał umowę o dożywocie może chcieć dożywotniego utrzymania dla innego członka rodziny (tego, którego wskaże). W kontrakcie trzeba określić kto będzie korzystać z dożywotniego utrzymania, na jakich zasadach i jakie świadczenia będzie otrzymywał.
Przypadek 4
Sprawy spadkowe
Dzięki umowie o dożywocie można też przekazać spadek osobie niespokrewnionej np. w sytuacji gdy seniorka nie ma dzieci, ale ma siostrę (i siostrzenicę), którym nie chce zostawiać mieszkania. Chce go natomiast zostawić przyjaciółce albo np. sąsiadce. Jeśli seniorka spisze normalny testament (przekazując mieszkanie sąsiadce) to siostra (lub siostrzenica) nie będą mogły domagać się zachowku, ale sąsiadka będzie musiała zapłacić podatek od spadku (bo nie jest rodziną seniorki). W tym wypadku warto rozważyć umowę o dożywocie, którą można podpisać zarówno z sąsiadką jak i z profesjonalną instytucją – funduszem hipotecznym. W przypadku umowy z osobą prywatną seniorka może zastrzec, że sąsiadka, w zamian za przekazanie jej prawa własności do nieruchomości, ma obowiązek zapewnić jej wyżywienie, mieszkanie, światło, opał oraz odpowiednią pomoc i pielęgnowanie w chorobie oraz sprawić własnym kosztem stosowny pogrzeb. Strony umowy mogą również postanowić, że utrzymanie będzie polegało na wypłacaniu co miesiąc, aż do śmierci seniorki, określonej kwoty pieniężnej, kompensującej ww. obowiązki. Takie właśnie rozwiązanie stosują fundusze hipoteczne.
![5 powodów, dla których nie znamy swoich praw i pomysł, jak to zmienić Biuro prasowe](https://www.newseria.pl/files/_uploaded/glownekonf_1113007524,w_254,wo_300,ho_169,_small.jpg)
5 powodów, dla których nie znamy swoich praw i pomysł, jak to zmienić
Nowe Prawo Pogrzebowe
![FRANKOWICZE Z BANKU BPH S.A. WOBEC OGROMNEJ STARTY TEGO BANKU ZA 2023 ROK](https://www.newseria.pl/files/_uploaded/glownekonf_1854832204,w_169,wo_300,ho_169,_small.jpg)
FRANKOWICZE Z BANKU BPH S.A. WOBEC OGROMNEJ STARTY TEGO BANKU ZA 2023 ROK
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
![](/files/11111/n-innowacje.png)
Jedynka Newserii
![](/files/11111/n-lifestyle.png)
Handel
![](https://www.newseria.pl/files/11111/krakenimages-y5bvrlccx8k-unsplash,w_274,_small.jpg)
Polskie firmy z szansą na zdobycie azjatyckich rynków. Mogą otrzymać wsparcie na promocję podczas Expo 2025 w Osace
W 2025 roku w japońskiej Osace odbędzie się Wystawa Światowa Expo 2025. Udział w niej, a także towarzyszących imprezie wydarzeniach i targach to dla polskich firm szansa na wzrost rozpoznawalności swoich marek za granicą, a w konsekwencji na rozwój ich potencjału eksportowego. Expo 2025 będzie się koncentrowało na innowacjach służących zrównoważonemu rozwojowi. PARP, który jest partnerem wydarzenia w Polsce, do 26 września br. czeka na wnioski firm zainteresowanych udziałem w wydarzeniu i ekspansją na azjatyckie rynki. W ramach programu mogą one otrzymać wsparcie na udział w targach, na misje wyjazdowe i kampanie promocyjne przed i po zakończeniu Expo. Nabór finansowany jest z Funduszy Europejskich dla Nowoczesnej Gospodarki 2021–2027
Polityka
Rośnie ryzyko wybuchu epidemii w Strefie Gazy. Brakuje czystej wody, kanalizacji i toalet, a w zniszczonej enklawie wykryto polio
![](https://www.newseria.pl/files/11111/pah-foremska-strefa-foto,w_133,r_png,_small.png)
W Strefie Gazy brakuje praktycznie wszystkiego – od żywności i wody po podstawowe leki – ale najgorsze może dopiero nadejść – alarmuje Polska Akcja Humanitarna. – Kilka dni temu w wodzie w Strefie Gazy znaleziono polio typu 2. Ta woda jest bardzo zanieczyszczona, infrastruktura wodno-sanitarna na tym terenie tak naprawdę już nie istnieje. Na dodatek od dziewięciu miesięcy dzieci nie są szczepione, ponieważ nie ma warunków, żeby to zrobić, więc istnieje bardzo duże zagrożenie wybuchu epidemii – mówi Magdalena Foremska z PAH. W odpowiedzi na kryzys organizacja uruchomiła duże projekty pomocowe, które mają zapewnić żywność i opiekę medyczną w Strefie Gazy i na Zachodnim Brzegu.
IT i technologie
Gminy potrzebują inwestycji w cyberbezpieczeństwo. Eksperci widzą duże ryzyka wynikające z zaniedbań
![](https://www.newseria.pl/files/11111/niebezpiecznik-samorzady-foto,w_133,r_png,_small.png)
Dane gromadzone przez jednostki samorządu terytorialnego mogą być bardzo niebezpiecznym narzędziem w rękach przestępców. Wykradzione mogą posłużyć do fałszowania tożsamości człowieka. Tymczasem poziom inwestycji w cyberbezpieczeństwo jest w gminach niski, a liczba ataków hakerskich na nie stale rośnie. Eksperci czekają na pozytywne skutki rządowego programu Cyberbezpieczny Samorząd. W jego ramach 1,5 mld zł trafi na inwestycje w poprawę bezpieczeństwa cybernetycznego samorządów: zarówno na poziomie sprzętu i oprogramowania, jak i kompetencji oraz procedur.
Partner serwisu
Szkolenia
![](https://www.newseria.pl/files/11111/ramka-prawa-akademia-newser_1,w_274,_small.jpg)
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.