Wentylacja pokrycia dachowego – dlaczego jest tak ważna?

Wentylacja pokrycia dachowego jest istotnym aspektem, o którym każdy inwestor powinien wiedzieć na etapie wyboru i zakupu materiałów na dach. Jej brak może być przyczyną wielu problemów pojawiających się już po jego wykonaniu. Co może się stać, gdy nie zadbamy o odpowiednią wentylację na etapie montażu? Tłumaczy to Krzysztof Sądel, mistrz dekarstwa współpracujący z firmą Regamet, polskim producentem pokryć dachowych z blachy.

O tym, jak zasadniczym elementem jest wentylacja pokrycia dachowego, można przekonać się zwłaszcza wtedy, kiedy poddasze jest zabudowane, a więc dach nie tylko oddziela dom od otoczenia zewnętrznego, lecz również pełni funkcję ściany – tuż pod nią znajdują się pomieszczenia mieszkalne, a bezpośrednio pod pokryciem dachu mieści się termoizolacja z wełny, różnego rodzaju granulatów lub materiałów paroprzepuszczalnych. Wentylacja jest wskazana również w przypadku wykorzystania innych, nieprzepuszczalnych materiałów (jak np. poliuretan), które nie muszą „oddychać” – ze względu na odizolowywanie promieni słonecznych od poddasza.

Sprzyja ogrzewaniu i ochładzaniu pomieszczeń

Wentylacja pokrycia dachowego ma za zadanie odprowadzanie wilgoci z termoizolacji takiej jak wełna czy granulat celulozowy. – Jeżeli nie odprowadzimy nagromadzonej pod dachem wilgoci, z czasem skumuluje się jej tam na tyle dużo, że termoizolacja przestanie spełniać swoją funkcję. Utraci właściwości izolujące, w związku z czym rachunki za ogrzewanie diametralnie wzrosną – przestrzega Krzysztof Sądel.

Także w przypadku najczęściej wybieranych obecnie kolorów pokryć dachowych – antracytowych lub czarnych – istnieje konieczność zainstalowania wentylacji w celu wychładzania. Jeżeli promienie słoneczne napierają na pokrycie dachowe, nagrzewa się ono do kilkudziesięciu, a w ekstremalnych przypadkach nawet do 90 stopni Celsjusza, zaś wszystkie struktury znajdujące się pod spodem chłoną to ciepło. Bez odpowiedniej wentylacji w takich sytuacjach konieczny jest montaż klimatyzacji. Jest to więc kolejny wydatek, który pociąga za sobą wyższe opłaty za prąd.

Wentylacja a termoizolacja

Mówiąc o wentylacji pokrycia dachowego, nie sposób nie wspomnieć o termoizolacji, która jest istotna w każdych warunkach cieplnych. Potocznie błędnie określa się ten element pokrycia mianem ocieplenia. – Rolą termoizolacji nie jest stricte ocieplanie, lecz ograniczanie wnikania do wnętrza budynku temperatury innej niż pożądana przez mieszkańców. Warstwa ta uniemożliwia przenikanie gorąca lub zimna z zewnątrz, jak i „uciekanie” ciepła z wnętrza budynku na zewnątrz – tłumaczy Krzysztof Sądel.

W zimie wentylacja pokrycia dachowego chroni termoizolację przed zawilgnięciem, odprowadzając wilgoć, natomiast latem wychładza dach, nie doprowadzając do nadmiernego przegrzewania się. To właśnie główne cele, którym służy wentylacja pokrycia dachowego. W przypadku blach montowanych na dachach cała powierzchnia nagrzewa się i wytraca temperaturę w bardzo szybkim tempie. Sprzyja to wykraplaniu pary wodnej z przestrzeni znajdującej się pod pokryciem.

Ważne jest, by wentylacja pozostawała drożna – zarówno jej nawiew, jak i wywiew, poprzez które powietrze będzie mogło cyrkulować samoczynnie. Zasysa się powietrze o temperaturze niższej, a pod pokryciem podgrzewa się, co powoduje wzrost ciśnienia (w związku ze wzrostem temperatury), po czym powietrze wydmuchiwane jest w kalenicy.

Jak wygląda montaż elementów wentylacji dachowej?

Wentylacja jest elementem pokrycia dachowego, choć jednocześnie nie jest widoczna z zewnątrz. Wieńczenie krycia to najczęściej gąsior, czyli kalenicowa forma zamknięcia dachu. To pod tym elementem znajduje się kratka, która ma przepuszczać powietrze, zapobiegając jednocześnie wchodzeniu ptaków, większych owadów, a także kun pod pokrycie dachowe.

Sama przestrzeń między blachą a tym, co pod nią, jest tworzona przez konstrukcję pokrycia, a więc tzw. łacenie, w skład którego wchodzą łaty i kontrłaty składające się na konstrukcję dachu pod samym pokryciem. Tworzona jest tam przestrzeń pomiędzy kryciem wstępnym (w postaci np. membrany wysokoparoprzepuszczalnej) a kryciem zasadniczym. Do tej przestrzeni trzeba jednak wprowadzić powietrze, co najczęściej robi się w okapie tuż nad lub pod rynną, a następnie wypuścić je w kalenicy, czyli w najwyższym punkcie dachu. Tworzy to konstrukcję w rodzaju skośnego komina, gdzie powietrze ma możliwość swobodnej cyrkulacji.

Rodzajem pokrycia dachowego szczególnie wymagającym odpowiedniej wentylacji są panele dachowe – ze względu na swoją szczelność i tendencję do szybkich zmian temperatur. – Elementami, które w tym przypadku zapewniają pokryciu dachowemu odpowiednią wentylację, jest blacha płaska perforowana, którą montuje się w dolnej części dachu (w okapie), jak i perforowane listwy wentylujące dach od góry. Część ta służy również do mocowania gąsiorów, może ona zatem spełniać kilka ważnych funkcji – tłumaczy specjalista związany z firmą Regamet, która w swojej ofercie posiada wspomniane elementy wentylacyjne różnych długości.

Przy dachówkach, blachodachówkach czy innych formach pokryć dachowych do wentylacji wykorzystuje się tzw. taśmy kalenicowe. Pokrycia te w większości mają różnego typu kształt falisty, w związku z czym trudno byłoby wyginać elementy z blachy perforowanej. Dlatego też wentylację w tym przypadku zapewnia się za pomocą tzw. taśm kalenicowych wykonywanych z tkaniny zakończonej najczęściej paskiem z blachy aluminiowej, która w łatwy sposób poddaje się i formuje pod kątem blachodachówek czy tradycyjnych dachówek.

Wentylacja pokrycia dachowego zapewnia ochronę konstrukcji przed zawilgoceniem, pomaga oszczędzać energię i niweluje skutki oddziaływań termicznych. Zwiększa także komfort mieszkańców latem, gdyż gorące powietrze trafia na wolną przestrzeń, więc wysoka temperatura z ekstremalnie nagrzanej blachy nie przenosi się bezpośrednio do pomieszczeń. To właśnie powody, dla których jest ona tak ważna.