Newsy

Memorandum w sprawie „Jamału II" może być pulapką zastawioną na Polskę

2013-04-26  |  06:50
Mówi:Jerzy Kurella
Funkcja:Doradca zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego ds. projektów energetycznych
  • MP4
  • Tzw. Jamał II to walka Rosji o energetyczne wpływy w regionie – uważa Jerzy Kurella, ekspert ds. energetyki. Jego zdaniem, dla Polski bardziej racjonalnym scenariuszem wydaje się być wybudowanie gazociągu z Norwegii przez Danię do naszego kraju. I to jak najszybciej, bo rozbudowa infrastruktury gazowej połączonej z europejskim rynkiem jest koniecznością, nie tylko z powodu wiszących nad Polską drastycznych unijnych kar finansowych. To niezbędne do stworzenia konkurencyjnego rynku  i wzmocnienia pozycji konsumentów – podkreśla ekspert.

     – Budowa każdego nowego gazociągu jest istotna dla polskiego rynku gazowego, dla odbiorców końcowych, dla przedsiębiorstw handlujących gazem oraz dla firm, w przypadku których ten surowiec jest istotnym elementem produkcji, gdyż zwiększa bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i dostępność do alternatywnego źródła energii. A co za tym idzie powoduje większą konkurencję i prowadzi do obniżki cen energii – tłumaczy Jerzy Kurella, doradca zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego ds. projektów energetycznych w rozmowie z Agencją Informacyjną Newseria.

    Podkreśla, że strategicznym zadaniem Polski powinna być budowa infrastruktury przesyłowej i interkonektorów na granicy zachodniej i południowej, tak aby jak najściślej połączyć polski system gazowniczy z europejskim.

     – Wydaje się również, że racjonalnym byłoby powrócenie do koncepcji budowy gazociągu z Norwegii, przez Danię, do Polski. Kiedyś terminal LNG dla niektórych był mrzonką, dziś kolejne źródło dywersyfikacji dostaw gazu do Polski i tej części Europy może się okazać w przyszłości realne –  dodaje.

    Rozbudowanie infrastruktury gazowej jest konieczne także dlatego, że Polska ma wieloletnie opóźnienia we wdrażaniu unijnych dyrektyw dotyczących gazu ziemnego, w tym przede wszystkim zapisów dotyczących liberalizacji rynku i utrzymywania regulowanych cen gazu dla odbiorców komercyjnych.

     – Należy pamiętać, że propozycje Gazpromu to element gry politycznej i są pochodną strategicznych interesów państw i globalnych koncernów. Tak też trzeba traktować memorandum między gazowym gigantem a polską spółką EuRoPol Gaz – zaznacza Jerzy Kurella.

    Powrót do koncepcji „Pieremyczki”

    Co więcej tzw. „Jamał II" nie ma nic wspólnego z Jamałem II, który miał być drugą nitką w stosunku do gazociągu Jamal I wynikającego z Kontraktu Jamalskiego i umów zawartych pomiędzy Polską a Rosją oraz pomiędzy PGNiG a Gazpromem. Ta nitka łączy system Rosji i Niemiec.

     – Druga nitka gazociągu jamalskiego, o którą Polska zabiegała na początku XXI wieku, miała przebiegać równolegle do pierwszej nitki gazociągu i tak też były prowadzone inwestycje EuRoPol Gaz – przypomina ekspert.

    Natomiast najnowsza rosyjska propozycja to powrót do koncepcji tzw. „Pieremyczki”, czyli połączenia gazowego promowanego przez Gazprom jeszcze w latach 90-tych. Miało ono przebiegać przez Polskę, Słowację i Węgry na Zachód, by omijać Ukrainę, która w latach 80-tych stała się głównym krajem tranzytowym dla rosyjskiego gazu.

     – Jeśli chodzi o kwestie biznesowe, projekt mógłby być potencjalnie korzystny dla Polski ze względu na możliwość pobierania opłat tranzytowych za przesył paliwa. Jednak warstwa polityczna dotycząca gry poważnych graczy, jakim jest Gazprom i Rosja, powoduje, że powinniśmy spojrzeć na tą inicjatywę z dużą ostrożnością. To nie znaczy, że projekt musimy odrzucić a priori jako niedobry dla Polski. Natomiast musielibyśmy więcej wiedzieć, jakie były założenia, które jemu przyświecały – podkreśla Jerzy Kurella.

    Ekspert dodaje, że propozycja przebiegu tzw. „Jamału II” zaburza układ korytarzy gazowych północ-południe.

     – Z planami powstania tego gazociągu może wiązać się pewna pułapka: czy mówimy tylko i wyłącznie o infrastrukturze, czy również z budową tego gazociągu wiążą się plany związane z odbiorem gazu – mówi doradca zarządu BGK.

    Gdyby okazało się, że budowa gazociągu wiąże się z odbiorem przez Polskę surowca, który byłby przesyłany tą nitką, to oznaczałoby dalsze pogłębienie uzależnienia się od dostaw z Rosji. Zwłaszcza w sytuacji zastosowania zasady „take or pay", z jaką mamy do czynienia w Kontrakcie Jamalskim. 

     – Uzależnilibyśmy się jeszcze mocniej od Gazpromu bądź potencjalnie od innych graczy z rynku rosyjskiego jak Rosnieft czy Novatek, którzy mogliby wykorzystać swoje przepustowości na Jamale I do dostarczenia gazu dla swoich klientów lub spółek zależnych. Rosnieft i Novatek to kolejne istotne spółki funkcjonujące na rosyjskim rynku gazowniczym, które w ciągu najbliższych lat będą miały większe znaczenie niż Gazprom – mówi Jerzy Kurella.

    Walka o dominację w regionie

    Drugi scenariusz również nie wydaje się korzystny dla Polski.

     – Jeśli byłby to wyłącznie gazociąg tranzytowy, mogłoby się okazać, że Polska nie będzie miała nic do powiedzenia, jeśli chodzi o transport i przesył błękitnego paliwa do innych krajów europejskich. I jako państwo moglibyśmy zostać wyizolowani z rynku gazowego. Istnieje zagrożenie, że po wybudowaniu tego typu gazociągu, mogłoby nastąpić wyłączenie z użytkowania dotychczasowego gazociągu Jamał I. Jest to jeszcze większe ryzyko niż pobór surowca na zasadach rynkowych z gazociągu nazwanego roboczo Jamał II – przestrzega Kurella.

    Czytaj także

    Kalendarium

    Więcej ważnych informacji

    Jedynka Newserii

    Jedynka Newserii

    Prawo

    Niepewna sytuacja zwracanych do Skarbu Państwa gruntów dzierżawnych. To może się wiązać z likwidacją infrastruktury rolniczej i miejsc pracy

    Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa wciąż nie przedstawił spójnego planu zagospodarowania gruntów zwracanych do Zasobów Skarbu Państwa. W efekcie setki hektarów gruntów leżą odłogiem, a strategiczna infrastruktura rolnicza jest demontowana. Spółka Top Farms od dawna wnioskowała do KOWR-u o utworzenie ośrodków produkcji rolniczej (OPR) lub podjęcie jakichkolwiek decyzji, które umożliwiłyby dalsze funkcjonowanie wielu takich obiektów rolniczych. Brak decyzji skutkuje trwałą utratą potencjału produkcyjnego, a tym samym może osłabić pozycję konkurencyjną polskiego rolnictwa.

    Transport

    Europejskie miasta planują wzrost inwestycji w infrastrukturę społeczną. Wydatki na niskoemisyjny transport wciąż są niewystarczające [DEPESZA]

    W ciągu najbliższych trzech lat 56 proc. gmin miejskich w UE planuje zwiększyć nakłady na redukcję emisji gazów cieplarnianych, a 53 proc. – na infrastrukturę społeczną – wynika z badania EBI. Dotacje krajowe i unijne pozostają głównym źródłem finansowania inwestycji, choć samorządy szukają także innych form finansowania. O potrzebach w tym obszarze eksperci i samorządowcy rozmawiali w trakcie panelu „Fundusze unijne w rozwoju miast i regionów”, który odbył się w ramach EKG w Katowicach.

    Farmacja

    Właściciele psów i kotów szczególnie narażeni na choroby odkleszczowe. Nie decydują się jednak na profilaktyczne szczepienia

    Eksperci ostrzegają, że Polska znajduje się w czołówce krajów Europy Środkowej pod względem liczby zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu, a mimo to poziom zaszczepienia przeciwko tej chorobie pozostaje dramatycznie niski. Tymczasem zmiany klimatyczne, coraz wyższe temperatury, migracje kleszczy i zanik sezonowości ich aktywności powodują, że ryzyko zakażenia jest coraz większe – nie tylko w lesie, ale i w mieście, parku czy ogrodzie, a nawet w domu, szczególnie tam, gdzie mieszkają zwierzęta.

    Partner serwisu

    Instytut Monitorowania Mediów

    Szkolenia

    Akademia Newserii

    Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.