Polscy rolnicy świadomi zasad odpowiedzialnego postępowania z odpadami. Blisko 80 proc. z nich uczestniczy w zbiórce opakowań po środkach ochrony roślin

Rośnie świadomość polskich rolników odnośnie do zasad odpowiedzialnego postępowania z odpadami. Już prawie 80 proc. prawidłowo postępuje z opakowaniami po środkach ochrony roślin. Na zwiększające się zaangażowanie rolników ogromny wpływ mają sołtysi, którzy edukują i mobilizują lokalne społeczności. Polskie Stowarzyszenie Ochrony Roślin wyróżniło dwoje sołtysów z województwa opolskiego i zachodniopomorskiego, którzy szczególnie mocno wspierają system oddawania zużytych opakowań po środkach ochrony roślin.

W Polsce obecnie jest ponad 40 tys. sołectw. Z badań przeprowadzonych w ramach projektu „Samorząd pomocniczy jako czynnik pobudzający społeczeństwo obywatelskie na wsi” wynika, że sołtysi cieszą się niekwestionowanym autorytetem w swoich społecznościach. Ponad 90 proc. mieszkańców wsi zna dane personalne i adres swojego sołtysa, a 70 proc. pozytywnie ocenia jego pracę. 

– Sołtys to lider lokalnej społeczności. Nikt nie ma co do tego żadnej wątpliwości. To on ma na co dzień kontakt ze swoimi mieszkańcami, to on ich aktywizuje społecznie w różnych dziedzinach – mówi agencji informacyjnej Newseria Aleksandra Mrowiec z Polskiego Stowarzyszenia Ochrony Roślin.

Sołtysi mają wspierać lokalną społeczność i wyzwalać jej potencjał, inicjować wydarzenia, także o charakterze kulturalnym, oraz edukować, pobudzać świadomość społeczną i przypominać o obowiązkach prawnych, m.in. dotyczących prawidłowego gospodarowania opakowaniami po środkach ochrony roślin. Zgodnie z przepisami polskiego prawa rolnicy mają obowiązek zwracania do sklepu opakowań po środkach ochrony roślin. Jak pokazują badania przeprowadzone przez firmę Kleffmann, z powinności tej wywiązuje się ponad 77 proc. rolników i 83 proc. sadowników. Większość z nich robi to w ramach systemu PSOR działającego już od ponad 13 lat.

– Rolnik trzykrotnie przepłukane opakowania oddaje do sklepu, sklep opakowanie przyjmuje, a operator systemu odbiera opakowania i odpowiednio je zagospodarowuje. Rolnik musi mieć tę wiedzę, ponieważ są to opakowania, których nie można wyrzucić do śmieci komunalnych – mówi Aleksandra Mrowiec.

Liderami odpowiedzialnego gospodarowania opakowaniami po środkach ochrony roślin od lat są województwa opolskie i zachodniopomorskie. Na osiągane przez ich mieszkańców wysokie wyniki wpływ mają liczne szkolenia, w jakich uczestniczą sami rolnicy, ale i praca sołtysów, którzy mobilizują mieszkańców swoich terenów do prawidłowego gospodarowania odpadami po opryskach. Z tego względu PSOR, będący wiodącym partnerem konkursu Sołtys Roku 2016, postanowił dodatkowo wyróżnić dwa sołectwa, w których zaangażowanie mieszkańców w tym obszarze jest szczególnie wysokie. Nagrodzeni liderzy to Danuta Łukasiak, sołtys sołectwa Jastrzębie oraz Maria Ratyńska, sołtys Zastania.

– Czuję się zaszczycona, a równocześnie jest to zapłata za trud, który podejmuje moje sołectwo w segregowaniu i oddawaniu zużytych opakowań po środkach chemicznych – mówi Danuta Łukasiak.

– Świadomość naszych rolników jest na tyle duża, że wiedzą, co robić z opakowaniami po środkach chemicznych. Wiedzą doskonale, że opakowania powinny być priorytetowane, odpowiednio składowane i oddawane z powrotem do sklepów – dodaje Maria Ratyńska.

Opakowania po środkach ochrony roślin muszą być odbierane przez operatorów mających uprawnienia do odbioru i przewozu opakowań klasyfikowanych jako niebezpieczne. Mogą to być sklepy, w których środki zostały zakupione, lub punkty prowadzące zbiórkę w ramach Systemu Zbiórki Opakowań PSOR. Listę tych ostatnich można znaleźć na stronie internetowej www.systempsor.pl.

Sołtys Zastania potwierdza, że w jej wsi rolnicy uczestniczą w szkoleniach na temat środków ochrony roślin i korzystają z udogodnień Systemu PSOR. Wieś położona jest w strefie Natura 2000, a więc na obszarze objętym programem ochrony przyrody Unii Europejskiej, co stanowi dodatkowy impuls do zwiększania świadomości w temacie ochrony środowiska naturalnego. Dotyczy to nie tylko rolników i sadowników.

– Mamy selekcjonowaną zbiórkę opakowań, nie tylko jeżeli chodzi o rolników, którzy zbierają opakowania po wszelkiego rodzaju środkach ochrony roślin, lecz także zbiórka opakowań jest u nas selektywna – mówi Maria Ratyńska.

Zdaniem Danuty Łukasiak polscy rolnicy mają coraz większą świadomość o konieczności ochrony środowiska naturalnego. Sołtys Jastrzębia podkreśla, że z roku na rok zmniejsza się odsetek rolników, którzy nie przekazują zużytych opakowań po środkach ochrony roślin do wyznaczonych do tego celu punktów sprzedaży.

– Zbiórka opakowań u mnie w sołectwie odbywa się w gospodarstwie, które zajmuje się produkcją zbóż i kupuje duże ilości tych środków i systematycznie po każdym oprysku oddaje, nie tylko opakowanie po środkach, lecz także worki po nawozach sztucznych – mówi sołtys Jastrzębia.

Konkurs „Sołtys Roku” już od 15 lat organizowany jest przez redakcję „Gazety Sołeckiej” i Krajowe Stowarzyszenie Sołtysów. Jego celem jest zaakcentowanie roli, jaką sołtysi pełnią w lokalnych społecznościach, oraz docenienie ich codziennej pracy.