Mówi: | Olgierd Dziekoński |
Funkcja: | sekretarz stanu |
Firma: | Kancelaria Prezydenta RP |
Prezydent chce zmian w samorządach, m.in. referenda bez limitu frekwencji. W piątek złoży w Sejmie projekt ustawy w tej sprawie.
Większe uprawnienia i niezależność dla samorządów lokalnych, wiążące referenda bez progów frekwencji - z wyjątkiem tych dotyczących odwołania władz – oraz wzmocnienie demokracji lokalnej – to założenia projektu ustawy o współdziałaniu w samorządzie terytorialnym na rzecz samorządu lokalnego i regionalnego. Jutro w południe projekt złoży prezydent Bronisław Komorowski.
Projekt ustawy zwiększa niezależność samorządów oraz daje im możliwość łączenia się w ugrupowania. Otwiera także drogę do tworzenia lokalnych rad gospodarczych, w których współpracować będą przedstawiciele władz samorządowych oraz przedsiębiorcy.
– Ustawa ta wspiera obywateli w możliwości realizowania zasady demokracji bezpośredniej poprzez formułę wysłuchania obywatelskiego, poprzez formułę inicjatywy uchwałodawczej obywatelskiej, poprzez zasady organizowania konsultacji obywatelskich – tłumaczy w rozmowie z Agencją Informacyjną Newseria Olgierd Dziekoński, sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP.
Dużym ułatwieniem dla organizacji pozarządowych i lokalnych działaczy społecznych ma być prawnie umocowana inicjatywa uchwałodawcza. Już w tej chwili wiele gmin wprowadziło taką możliwość, ale prezydencki projekt zakłada jej gwarancję, upowszechnienie i rozszerzenie na cały kraj. Niektóre samorządowe decyzje, takie jak kwestia uchwalenia budżetu, strategii rozwoju gminy czy zmiany statutu będą musiały być konsultowane z mieszkańcami. Dziekoński przekonuje, że obydwa te rozwiązania istnieją już na poziomie Sejmu, a m.in. dzięki nowoczesnym technologiom można je bez problemu wprowadzić również na poziomie gmin.
– Ważną rzeczą jest także zwiększenie bezpieczeństwa i gwarancji funkcjonowania samorządności. Bardzo często jest tak, że ze strony instytucji rządu centralnego są wprowadzane rozwiązania prawne, które mogą powodować trudności w funkcjonowaniu lokalnych samorządów lub nakładać na nie sposoby realizowania ich własnych zadań. Wydaje się, że po to jest właśnie gmina, po to jest powiat i województwo, aby w sposób samodzielny, zgodny z prawem określały, w jaki sposób ogólne zadania państwa mogłyby być w lokalnych gminach realizowane – dodaje Dziekoński, podkreślając, że samorządy mogą decydować się na różne sposoby wprowadzenia państwowych aktów prawnych.
Zgodnie z prezydenckim projektem zmienią się też przepisy dotyczące lokalnych referendów. Będą one wiążące dla samorządów niezależnie od frekwencji. Bez względu na liczbę osób, które wezmą udział w referendum, władze będą musiały wprowadzić przegłosowane rozwiązanie. Jeśli jednak będzie to się wiązało z kosztami, samorząd ma prawo zorganizować drugie referendum, dotyczące samoopodatkowania mieszkańców.
Olgierd Dziekoński przekonuje, że w ten sposób prawo będzie promować odpowiedzialną demokrację lokalną, a równocześnie uchroni samorządy przed populistycznymi, kosztownymi decyzjami. Wyniki referendów merytorycznych generujących koszty będą wiążące jedynie wtedy, jeśli mieszkańcy wyrażą zgodę również na samoopodatkowanie.
Inaczej ma być w przypadku referendów dotyczących odwołania władz. By ich wynik był wiążący, liczba osób biorących udział w referendum nie będzie mogła być niższa od liczby osób, które głosowały w wyborach danych władz.
– Wydaje się to dosyć uczciwe wobec tych którzy uczestniczyli w głosowaniu. Nie ma powodu ograniczać zdolności wyboru poprzez zmniejszenie progu wyborczego przy odwoływaniu wybranych burmistrzów, rad gmin. W wyniku referendalnego głosowania mogą być odwołane rady gmin i to również ma miejsce – przekonuje Dziekoński. – W tej sprawie zdania są podzielone pomiędzy rozmaitymi organizacjami pozarządowymi. Warto zauważyć, że stowarzyszenia na rzecz bezpośredniej demokracji bardzo silnie wspierają to rozwiązanie, uważając że jest to rozwiązanie zaczerpnięte z modelu szwajcarskiego. Demokracja szwajcarska nie tylko ma dobrą tradycje, ale jest również skuteczna.
Ponadto zgodnie z projektem jednomandatowe okręgi wyborcze zostaną wprowadzone w miastach na prawach powiatu, a być może także w powiatach.
Zmiany, poza wprowadzeniem nowej ustawy, mogą objąć także aż 42 inne ustawy. Projekt jest wspierany, choć nie bez zastrzeżeń, przez samorządy oraz Związek Miast Polskich. W trakcie dwuletnich konsultacji organizowane były liczne debaty oraz spotkania z samorządowcami i organizacjami pozarządowymi. Dziekoński przekonuje, że ostateczny projekt uwzględnia wiele zastrzeżeń, choć przewiduje, że z uwagi na jego objętość prace w Sejmie będą czasochłonne.
Czytaj także
- 2025-07-02: Uczelnie zaczynają wspólnie walczyć ze zjawiskiem mobbingu i dyskryminacji. Ruszają badania nad skalą problemu
- 2025-07-28: Liczba związków nieformalnych w Polsce przekracza pół miliona. W Sejmie trwają prace nad przepisami dla nich
- 2025-06-05: Już pięciolatki interesują się pieniędzmi. Wakacje to dobry moment na edukację finansową
- 2025-06-05: Anna Powierza: Mimo wyniku wyborów prezydenckich z czasem będzie mniej podziałów w społeczeństwie. Chciałabym pierwszej damy, która stoi po stronie kobiet
- 2025-06-10: Piotr Zelt: Pęknięcie w Polsce jest bardzo głębokie. Myślę, że strona zwycięska w tych wyborach zadba o to, żeby te podziały były coraz głębsze
- 2025-06-24: Qczaj: Po miesiącu w Tajlandii przeżywam jakieś przebudzenie. Ostatnio miałem w życiu dużo różnych trudności
- 2025-06-12: Dorota Gardias: Przykre jest to, że wybory prezydenckie budzą tak negatywne emocje. Jest dużo złości, żalu i różnych zagrywek, które kompletnie nie są moje
- 2025-06-11: Gwiazdy: Scena polityczna stała się ringiem, a politycy nie szanują siebie nawzajem. Każdy ma prawo widzieć świat inaczej
- 2025-05-23: Maciej Rock: Przygotowania do Polsat Hit Festiwal trwają cały rok. To olbrzymie przedsięwzięcie logistyczne
- 2025-06-13: 35 proc. gospodarstw domowych nie stać na zakup mieszkania nawet na kredyt. Pomóc może wsparcie budownictwa społecznego i uwolnienie gruntów pod zabudowę
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Polityka

Firmy dzierżawiące grunty od Skarbu Państwa muszą zwrócić majątek rolny. Zagrożony jest też wspierany przez nich ośrodek rehabilitacyjny
Działalność ośrodka rehabilitacji dla dzieci z niepełnosprawnościami w Głubczycach, w województwie opolskim, jest zagrożona, o czym alarmuje Stowarzyszenie „Tacy Sami”. Zagrożenie jest konsekwencją restrukturyzacji spółki Top Farms Głubczyce, która jest jednym z największych pracodawców w okolicy i od lat wspiera działalność stowarzyszenia. Rolnicza spółka nie wie, jakie będą dalsze losy dzierżawionych do tej pory przez nią ziem, które w listopadzie br. muszą wrócić do Zasobu Skarbu Państwa. Zarząd spółki od wielu miesięcy apeluje do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa o wiążące decyzje w sprawie powołania Ośrodków Produkcji Rolniczej, które miałyby powstać na zwróconych gruntach, oraz kryteriów wyboru ich nowych dzierżawców.
Bankowość
Polskie kredyty hipoteczne wciąż jednymi z najdroższych w Europie. Zdaniem członka RPP odgórne ograniczanie marż banków się nie sprawdzi

Hipoteki w Polsce, co podkreśla też wielu polityków, należą do najdroższych w Europie. To nie tylko kwestia wysokości stóp procentowych, ale też marży banku. Zdaniem członka RPP prof. Ireneusza Dąbrowskiego jest tylko możliwość wpływania na ten pierwszy czynnik, bo regulacyjne ograniczenie wysokości marży byłoby trudne do wdrożenia.
Ochrona środowiska
Budowa morskich farm wiatrowych w Polsce szansą na kilkadziesiąt tysięcy nowych miejsc pracy. Wciąż brakuje jednak wykwalifikowanych pracowników

W Krajowym Planie w dziedzinie Energii i Klimatu rząd przewiduje zainstalowanie do 2030 roku około 5,9 GW w morskich farmach wiatrowych i kolejnych 12 GW w ciągu następnej dekady. Offshore ma być istotnym filarem dekarbonizacji krajowej gospodarki. Realizowane przez polskie spółki wraz z partnerami zagranicznymi projekty tzw. fazy I nabierają tempa i wkraczają w etap budowy infrastruktury na lądzie. Wśród wyzwań, które czekają wykonawców, jest m.in. brak pracowników z branży offshore. Pomocne może być ściąganie do kraju Polaków, którzy pracują na zagranicznych projektach morskich.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.