Problemy psychiczne może mieć nawet 6 mln Polaków, a kolejki do specjalistów rosną. Rozwiązaniem mogą być konsultacje online

W Polsce ze wsparcia psychologów korzysta 1,6 mln osób, jednak pomocy może potrzebować nawet kilka milionów. Problemem jest nie tylko długi, nawet kilkumiesięczny okres oczekiwania na konsultację, zarówno w państwowych, jak i prywatnych placówkach, lecz także stereotypowy lęk przed wizytą w gabinecie. Pandemia koronawirusa pokazała, że skuteczną formą pomocy może być zdalna konsultacja – zarówno rozmowa telefoniczna czy online, jak i terapia asynchroniczna, czyli wymiana wiadomości tekstowych z psychologiem nie w czasie rzeczywistym. W Polsce powstała pierwsza służąca do tego platforma WeTalk.

Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że na depresję cierpi blisko 300 mln ludzi na całym świecie, a problem dotyka średnio 10–15 proc. społeczeństwa. W krajach rozwiniętych różnego typu zaburzenia psychiczne i behawioralne są jednymi z najczęściej występujących problemów zdrowotnych. W Polsce z problemami psychicznymi może borykać się nawet 6 mln osób. Jak jednak pokazują dane GUS (za 2018 rok), z pomocy psychologów korzysta jedynie 1,6 mln Polaków.

– W Polsce jest duże zapotrzebowanie na porady psychologiczne. W zależności od województwa czeka się na nie w ramach NFZ od kilku tygodni do nawet pół roku. Rzecz ma się podobnie w dobrych ośrodkach prywatnych, gdzie mogą to być nawet dwa miesiące oczekiwania. U prywatnych psychologów oczekiwanie może trwać kilka tygodni, bo kalendarze są tak zapełnione – mówi agencji Newseria Biznes Grzegorz Dąbrowski, psycholog, współtwórca WeTalk.

Rozwiązaniem może być terapia zdalna. Konsultacje na odległość okazały się nieocenione podczas pandemii i przymusowej kwarantanny, które dodatkowo wpłynęły na pogorszenie nastrojów i nasilenie lęków. Czynniki te uwypukliły problem samotności i trudnych relacji w rodzinie.

– Pomoc psychologiczna online poprawi dostępność do usług psychologicznych, choćby biorąc pod uwagę odległe miejsce zamieszkania czy trudności z dostępem do lekarza w niektórych miastach – ocenia Grzegorz Dąbrowski.

Pomoc psychologiczna online to coraz popularniejsze rozwiązanie na całym świecie. W Europie Zachodniej czy USA jest ona refundowana przez państwo lub towarzystwa ubezpieczeniowe.

– W Polsce do pewnego czasu pomoc online była traktowana bardzo ortodoksyjnie przez środowisko psychologów, natomiast pandemia koronawirusa spowodowała, że wszyscy, nawet jej przeciwnicy, byli zmuszeni do spróbowania tej formy. Jak wynika z rozmów ze środowiskiem, jest bardzo pozytywny odzew, wielu terapeutów zdecydowało się włączyć konsultacje online do swoich usług – wskazuje współtwórca WeTalk.

Psycholodzy współpracujący z portalem wskazują, że tekstowa pomoc psychologiczna spełnia jeszcze jedną ważną funkcję, która zazwyczaj nie jest dostępna w tradycyjnym gabinecie.

– Pacjenci przekazują nam, że niezwykle istotna jest dla nich nie tylko sama rozmowa, ale i poczucie, że ktoś czuwa, jest codziennie obecny i potencjalnie dostępny na wyciągnięcie ręki w schowanym w kieszeni smartfonie –  opowiada Bibianna Muszyńska-Czerewkiewicz, psycholog, współtwórczyni WeTalk. –  Młode osoby w naturalny sposób korzystają z urządzeń mobilnych i komunikują się za ich pomocą ze światem, dlatego pisanie do psychologa nie wydaje im się niczym nietypowym.

W wielu krajach działają także serwisy, które oferują tekstowe konsultacje. Przykładowo w USA platformy te mają miliony użytkowników i tysiące licencjonowanych psychoterapeutów. Sukcesy takich rozwiązań w innych krajach i rosnące zapotrzebowanie na pomoc specjalistów zachęciły polskich psychologów do uruchomienia na krajowym rynku platformy WeTalk, która oferuje wsparcie psychologiczne, psychoterapeutyczne i coachingowe.

– Portal opiera się na wymianie tekstowych wiadomości z terapeutą. Jest ona asynchroniczna, czyli to nie jest czat na żywo, natomiast mamy gwarancję otrzymania odpowiedzi od specjalisty codziennie. Możemy pisać o każdej porze, rano przy śniadaniu, w metrze, skądkolwiek i kiedykolwiek. Jest to bardzo wygodna forma pomocy – przekonuje Grzegorz Dąbrowski.

– Żadna ze stron nie jest zobowiązana do ustalania wspólnego terminu. Porada się odbywa, ponieważ pacjent może pisać do swojego terapeuty, kiedy chce i skąd chce, a terapeuta raz dziennie to komentuje – dodaje Bibianna Muszyńska-Czerewkiewicz.

Osoba potrzebująca pomocy na początku rozmawia z konsultantem, który ma wykształcenie psychologiczne. Następnie przydziela on trzech terapeutów, spośród których można wybrać tego, który wzbudza największe zaufanie.

– Naszym mottem jest to, że o każdym problemie warto rozmawiać. Jesteśmy portalem dedykowanym osobom z depresją, lękami, ale nie tylko, również osobom, które mierzą się z różnymi wątpliwościami, mają problem, ale nie wiedzą, czy na tyle poważny, żeby pójść do gabinetu. Mamy również wsparcie dla osób, które chcą popracować nad samorozwojem, gdyż są u nas coachowie czy seksuolodzy – wymienia Grzegorz Dąbrowski. – Nasz portal funkcjonuje od prawie pół roku i wygląda to obiecująco, bo mamy już tysiąc użytkowników.

Badania wykazują, że terapia zdalna może być skuteczniejsza niż tradycyjna w przypadku osób bardzo nieśmiałych, które mają kłopoty z nawiązywaniem relacji i mówieniem o swoich problemach. Wiadomości tekstowe wymieniane z psychologiem pozwalają zachować większą anonimowość niż wideospotkania czy tradycyjna terapia. Niektórym pacjentom łatwiej jest się wtedy otworzyć i zwierzyć z problemów.

– Nie jesteśmy portalem, który się zajmuje ostrymi kryzysami i interwencją w takich przypadkach, ale poza tym mamy doświadczenie wszelkiej pracy – mówi Bibianna Muszyńska-Czerewkiewicz. – Ludzie piszą, żeby się zorientować, jak mogą pomóc bliskiej osobie. Mamy też sytuacje, w których chodzi o problemy rodzinne. Wiele porad dotyczy osób, które znajdują się w kryzysie w relacji, są w żałobie, potrzebują wsparcia, bo rozstały się z kimś bliskim. Ale mamy także do czynienia z pracą typowo psychologiczną, związaną z depresją, zaburzeniami lękowymi czy innymi chorobami.