Mówi: | Stanisław Trociuk |
Funkcja: | Zastępca Rzecznika Praw Obywatelsskich |
Rośnie liczba skarg kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich
Najwięcej skarg do Rzecznika Praw Obywatelskich dotyczy spraw karnych i nieprawidłowego działania prokuratury i Policji, spraw emerytalnych oraz innych świadczeń z ubezpieczenia społecznego. W tym roku Rzecznik Praw Obywatelskich skierował już do Trybunału Konstytucyjnego 20 wniosków o zbadanie zgodności z konstytucją przepisów.
– Wzrost skarg jest spowodowanych w części decyzjami ustawodawcy, które owocują masowym wysypem skarg. Przykładowo, w roku 2011 zmieniono waloryzację świadczeń emerytalno-rentowych z procentowej na kwotową. Zaowocowało to setkami skarg kierowanych do Rzecznika Praw Obywatelskich i zmusiło Rzecznika do tego, żeby tę sprawę przedstawiał Trybunałowi Konstytucyjnemu – mówi Agencji Informacyjnej Newseria Stanisław Trociuk, zastępca Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO).
Dominują skargi pokrzywdzonych na zbyt pochopne umarzanie przez prokuratorów postępowań przygotowawczych. Zdaniem Stanisława Trociuka częste są przypadki, gdy prokuratorzy zbyt powierzchownie oceniają zawiadomienie o przestępstwie i podobnie powierzchownie prowadzą samo postępowanie przygotowawcze, co potwierdza potem prokurator nadrzędny.
Poza sprawami karnymi, wiele skarg do RPO dotyczy świadczeń z ubezpieczenia społecznego.
– Duża grupa skarg obejmuje szeroko pojęte zabezpieczenie społeczne, czyli system emerytalno-rentowy, wszelkiego rodzaju świadczenia socjalne wypłacane przez państwo – podkreśla zastępca RPO.
Część skarżących zgłasza problem odebrania w drodze zmiany ustaw wcześniej posiadanych praw. Przykładem jest nowelizacja ustawy o świadczeniach rodzinnych, na mocy której odebrano osobom, które zdecydowały się zrezygnować z pracy i podjąć opiekę nad osobami najbliższymi niepełnoprawnymi, prawo do zasiłków pielęgnacyjnych.
– Te osoby czują się teraz oszukane przez państwo, bo zawierzyły państwu, że skoro będą opiekować się swoimi najbliższymi, zrezygnują z pracy, to będą mogły liczyć na to, że mając 55 lat na tym świadczeniu doczekają do emerytury. Tymczasem dzisiaj się mówi: przepraszamy bardzo, ale pomyliliśmy się i od 1 lipca macie wrócić do pracy. Powiedzenie tego osobie, która mieszka w miejscowości, gdzie jest 30-proc. bezrobocie jest nieuczciwe – stwierdza zastępca RPO.Duża część spraw to skutek odmiennej od RPO interpretacji przez dane ministerstwo dotyczącej niezgodności przepisów z konstytucją. W rezultacie sprawa trafia na wokandę Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności przepisów z ustawą zasadniczą.
– W tym roku skierowaliśmy 20 wniosków do Trybunału Konstytucyjnego. Bardzo często te wnioski są kierowane dlatego, że wcześniejsze wystąpienia do odpowiednich kierowników resortów zakończyły się po prostu niepowodzeniem . Dostaliśmy odpowiedź z danego resortu, że nie zgadza się z RPO. Tak było choćby w sprawie kar dyscyplinarnych wymierzanych w schroniskach i zakładach poprawczych, gdzie było najpierw wystąpienie do ministra sprawiedliwości, które nie spotkało się z pozytywnym odzewem, dlatego musieliśmy angażować Trybunał Konstytucyjny – podsumowuje Stanisław Trociuk.
Czytaj także
- 2024-12-23: W lutym zmiana na stanowisku Europejskiego Rzecznika Praw Obywatelskich. Co roku trafia do niego kilka tysięcy spraw związanych z instytucjami unijnymi
- 2025-01-03: W Polsce brakuje ośrodków interwencji kryzysowej. Rzecznik Praw Obywatelskich apeluje o zmiany w prawie i zwiększenie finansowania
- 2024-11-21: Prawa dzieci wciąż nie są wszędzie respektowane i chronione. W Polsce brakuje ważnego mechanizmu ochrony międzynarodowej
- 2024-12-09: Podejście do przemocy wobec dzieci się zmienia, ale wciąż dużo jest do zrobienia. Trwają prace nad uszczelnieniem przepisów
- 2024-11-26: RPD chce walczyć z przypadkami przemocy wobec dzieci neuroróżnorodnych. Powstanie specjalny zespół ekspertów
- 2024-12-17: Zakłady poprawcze i młodzieżowe ośrodki wychowawcze nie spełniają swoich funkcji. Większą rolę w resocjalizacji powinny pełnić rodziny
- 2025-01-14: Tak zwana sztuczna twórczość coraz popularniejsza. Wyzwaniem pozostają kwestie praw autorskich
- 2024-09-09: Coraz więcej młodych ludzi chce zostać rzecznikiem patentowym. Trwa nabór na aplikację rzecznikowską
- 2024-08-09: Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich przygotowuje się do nowych obowiązków związanych z ochroną sygnalistów. Ma czas do grudnia na wdrożenie procedur
- 2024-07-22: Przedsiębiorcy czekają na doprecyzowanie przepisów dotyczących Małego ZUS-u Plus. W sądach toczy się ponad 600 spraw z ZUS-em
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Handel
Producenci drobiu obawiają się liberalizacji handlu z Mercosurem i Ukrainą. Ostrzegają przed zagrożeniem dla bezpieczeństwa żywnościowego w UE
Umowa o wolnym handlu z krajami Mercosur może się okazać zagrożeniem dla polskich i europejskich producentów drobiu – ocenia Krajowa Rada Drobiarstwa – Izba Gospodarcza. Dziś 25 proc. mięsa z piersi kurczaka spożywanego w UE pochodzi z krajów spoza Wspólnoty – ocenia AVEC. Dodatkowy kontyngent z krajów Ameryki Południowej w wysokości 180 tys. t oznacza, że łącznie importowalibyśmy do UE 1,1 mln t mięsa drobiowego. Unijnych producentów niepokoją też stosunki handlowe z Ukrainą.
Prawo
Eksperci apelują o zmiany w konstrukcji podatków od nieruchomości. Danina od wartości byłaby bardziej sprawiedliwa i transparentna
Polska jest jednym z nielicznych unijnych państw, gdzie wysokość podatku od nieruchomości zależy od jej powierzchni, a nie wartości. Dyskusja nad zmianą systemu toczy się w Polsce od kilku dekad, ale hamują ją przede wszystkim obawy społeczne o wzrost daniny. Eksperci jednak przekonują, że podwyżki podatku od nieruchomości nie muszą iść w parze ze zmianą, a nowe rozwiązanie byłoby bardziej sprawiedliwe i z korzyścią dla transparentności rynku oraz samorządów.
Konsument
Polacy chcieliby głosować elektronicznie. Brakuje woli politycznej i technicznego zaplecza dla takiego rozwiązania
Ponad połowa Polaków chciałaby głosować przez internet – wynika z analizy CBOS. Już dziś niektóre państwa na świecie korzystają z głosowania elektronicznego, a wiele innych rozważa wprowadzenie takiego rozwiązania. Światowym liderem w tym zakresie jest Estonia, gdzie od 2005 roku działa e-voting. Także w Polsce po wyborach w 2023 roku pojawił się tego typu pomysł. Okazuje się jednak, że choć wola społeczna zdigitalizowania sposobu wyboru rządzących jest, to woli politycznej ciągle brakuje. Nie wiadomo też, która z platform mogłaby pełnić rolę bezpiecznej urny wyborczej.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.