Rozwój e-medycyny zapewni oszczędności w budżecie i umożliwi przyjęcie więcej pacjentów. Cyfryzacja służby zdrowia nie może jednak nikogo wykluczać

Resort zdrowia prognozuje, że rozwój e-zdrowia w Polsce może zapewnić oszczędności rzędu 0,35 proc. PKB oraz umożliwić przyjęcie więcej pacjentów. Informatyzacja ma wpłynąć na efektywne wydawanie środków, usprawnić leczenie i zadbać o bezpieczeństwo pacjentów oraz ułatwić pracę personelu medycznego. Wyzwaniem jest jednak zapewnienie, aby proces cyfrowej transformacji służby zdrowia nikogo nie wykluczył – zarówno pacjentów, jak i lekarzy, którzy powinni być przygotowani na nadchodzące zmiany. Takie założenie przyświeca kampanii edukacyjno-informacyjnej „Niewykluczeni z cyfryzacji”.

– Informatyzacja służby zdrowia jest sposobem na to, aby móc obiektywnie porównać jakość udzielanych świadczeń, być w stanie zmierzyć, za co płacimy w systemie ochrony zdrowia, i wiarygodnie dysponować tym budżetem, który wynosi ponad 100 mld zł każdego roku. Jest to kwota ze środków Ministerstwa Zdrowia i Narodowego Funduszu Zdrowia, która trafia na leczenie Polaków – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Janusz Cieszyński, wiceminister zdrowia.

Informatyzacja ma zwiększyć efektywność systemu opieki i poprawić jakość świadczeń oraz poprawić komfort pracy lekarzy. Resort zdrowia prognozuje, że rozwój e-zdrowia w Polsce może zapewnić oszczędności rzędu 0,35 proc. PKB oraz umożliwić przyjęcie 2 proc. więcej pacjentów. Natomiast z raportu „Zdrowe oszczędności”, opracowanego przez Polską Unię Onkologii i ekspertów Pracodawców RP, wynika, że efektywniejsze wydatkowanie środków na służbę zdrowia mogłoby ograniczyć niezbędny wzrost publicznych nakładów na ten cel o około 0,5 proc. PKB rocznie.

– Oprócz lepszego niż do tej pory wykorzystania środków przeznaczanych na ochronę zdrowia podstawowe korzyści dla pacjenta płynące z informatyzacji to niewątpliwie możliwość uzyskania dostępu do historii choroby. Z doświadczenia wiemy, że jest to bardzo pożądana informacja. Poza tym pacjent, korzystając z rozwiązań elektronicznych, ma znacznie większy komfort leczenia. E-recepta, e-zwolnienie, e-skierowanie czy elektroniczna dokumentacja medyczna –  to kolejne kroki do tego, aby pacjentowi było wygodniej. Dzięki takim rozwiązaniom lekarz będzie poświęcał mniej czasu biurokracji, a więcej pacjentowi. Jest to też sposób na to, żeby dyrektorzy szpitali jeszcze lepiej niż do tej pory rozumieli, co dzieje się w ich placówkach – mówi wiceminister Janusz Cieszyński.

– Cyfryzacja w odczuciu lekarzy to zjawisko bardzo pozytywne. Biurokratyzacja, która łączy się z dotychczasową służbą zdrowia, pochłania gros czasu. W związku z tym odciążenie nas od biurokracji, a poświęcenie więcej czasu pacjentowi jest priorytetem, a takie możliwości daje cyfryzacja. Pozwala nam szerzej spojrzeć na pacjenta, ponieważ mając wspólne dane, lekarze różnych specjalności będą wiedzieć o nim więcej, będą znać jego historię choroby – dodaje prof. Ewa Marcinowska-Suchowierska, specjalista chorób wewnętrznych i geriatrii, członek Zespołu ds. Ochrony Zdrowia Narodowej Rady Rozwoju przy Prezydencie RP.

Jak podkreśla, wyzwaniem w nowym modelu służby zdrowia będzie integracja wszystkich usług, nie tylko medycznych, lecz także z zakresu m.in. opieki społecznej, zwłaszcza w przypadku pacjentów starszych. Jednak cyfryzacja – która już zaistniała w postaci e-zwolnień, e-recept czy e-skierowań, które pojawią się lada moment – ostatecznie ułatwi nie tylko pracę lekarzy, lecz także pozwoli pacjentom płynniej i łatwiej poruszać się w systemie ochrony zdrowia.

– Wprowadzając narzędzia informatyczne do ochrony zdrowia, musimy zadbać, żeby nikogo nie wykluczać. Dotyczy to zarówno pacjentów, jak i personelu medycznego. Dlatego te rozwiązania muszą być odporne na różnego rodzaju sytuacje losowe, takie jak: brak internetu czy awaria prądu – mówi wiceminister Janusz Cieszyński. I dodaje: Wdrożenie musi się odbywać z udziałem najważniejszych interesariuszy. Każdego dnia CSIOZ prowadzi w całej Polsce szkolenia z lekarzami. W każdym z miast wojewódzkich przeprowadziliśmy także spotkania dla lekarzy i dyrektorów największych podmiotów. Jesteśmy do dyspozycji wszystkich, którzy chcą się dowiedzieć, jak działa e-recepta, prowadzimy intensywną kampanię marketingową promującą korzystanie z portalu Pacjent.gov.pl i cyfrowe rozwiązania e-zdrowia, które proponujemy lekarzom i pacjentom.

Eksperci podkreślają, że cyfryzacja służby zdrowia w Polsce jest procesem, od którego nie ma odwrotu. Są na nią gotowi zarówno lekarze, jak i sami pacjenci. Jak wynika z badania LekSeek „E-zdrowie oczami Polaków”, 67,4 proc. pacjentów w Polsce jest przekonanych, że rozwój telemedycyny będzie mieć dla nich pozytywne skutki. Tego samego zdania jest aż 58 proc. lekarzy. Eksperci podkreślają, że informatyzacja ma zwiększyć efektywność systemu opieki i poprawić jakość świadczeń, ale w centrum cyfrowej rewolucji musi być przed wszystkim dobro pacjentów. Takie założenie przyświeca kampanii edukacyjno-informacyjnej „Niewykluczeni z cyfryzacji”.

W ramach kampanii powołano Gabinet Ekspertów, składający się głównie z lekarzy będących, m.in. członkami Okręgowej Rady Lekarskiej, Kolegium Lekarzy Rodzinnych. Eksperci to ciało doradcze, wspierające prace nad programem do kompleksowej i bezpiecznej opieki nad pacjentem, który jako jedyny na rynku jest bezpłatny. 

– Kampania ma przygotować lekarzy i pacjentów do nadchodzących zmian w służbie zdrowia. Staramy się prezentować służbę zdrowia w takim świetle, aby lekarze i pacjenci wiedzieli, że np. przechowywanie dokumentacji w chmurze jest czymś, co daje im wymierne korzyści. Nowoczesne rozwiązania dają równy dostęp do świadczeń zdrowotnych. E-zwolnienia pozwalają skupić się pacjentom na leczeniu – nie trzeba dostarczać dokumentów dla pracodawcy. Zwracamy też uwagę na osoby wykluczone ze społeczeństwa, np. niedowidzące, które w obecnym systemie mogą powiększyć e-receptę na urządzeniach mobilnych. Jednocześnie w ramach kampanii chcemy zorganizować szereg szkoleń i spotkań dla lekarzy, gdzie będziemy przybliżać im najnowsze rozwiązania – mówi Piotr Miluski, project manager w LekSeek Polska, która organizuje kampanię „Niewykluczeni z cyfryzacji”.

Jak podkreśla, Polska zmierza w dobrym kierunku we wdrażaniu elektronicznej dokumentacji medycznej. Informatyzacja może być remedium m.in. na niedobory lekarzy, bo akurat pod tym względem Polska znajduje się w ogonie państw OECD.

– Na tysiąc pacjentów w Polsce przypada 2,4 lekarza, podczas gdy np. w Rumunii jest ich 3, dlatego musimy doścignąć europejskie standardy – tłumaczy Piotr Miluski.

To też odpowiedź na najbardziej palące problemy w polskiej służbie zdrowia: starzejące się społeczeństwo, wzrost występowania chorób przewlekłych, błędy farmakologiczne czy ograniczone środki na opiekę. 

– Elektroniczna dokumentacja będzie gwarantować bezpieczeństwo lekowe pacjentów. Mamy wielu przewlekle chorych, którzy przemieszczają się pomiędzy różnymi specjalistami, a dokumentacja medyczna nie idzie razem z nimi. Elektronizacja spowoduje, że każdy z lekarzy będzie znał pełną historię choroby pacjenta, co może go uchronić przed błędami farmakologicznymi. Natomiast takie elementy, jak e-zwolnienia i e-recepty, pozwalają na korzystanie z pełnej funkcjonalności elektronicznej służby zdrowia, co pozwala lekarzowi skupić się na leczeniu pacjenta  – podsumowuje Piotr Miluski.