Newsy

Przewrót w Nigrze na razie nie zagraża europejskiej energetyce jądrowej. Europa będzie jednak musiała zdywersyfikować dostawy uranu

2023-08-09  |  06:30

Unia Europejska – a zwłaszcza Francja, której energetyka w ponad 60 proc. opiera się na atomie – z dużym niepokojem przyglądają się sytuacji w Nigrze, jednym z głównych dostawców uranu. Pod koniec lipca wojskowa junta dokonała tam przewrotu i przejęła władzę, po czym wstrzymała eksport tego surowca. – Wydobycie to jest jedno, a druga to wzbogacenie uranu do takiego poziomu, żeby można go było zastosować w elektrowniach jądrowych. To wzbogacenie w dużej mierze odbywa się w Rosji i Chinach, więc tu mamy dodatkowe czynniki ryzyka związane z paliwem jądrowym – zauważa dr Kamil Kwiatkowski z Euros Energy. Ekspert uspokaja jednak, że krajom europejskim na razie nie grożą przerwy w dostawach energii.

W ubiegłym roku w Nigrze wydobyto ponad 2 tys. t uranu, co stanowi ok. 4 proc. całego światowego wydobycia. Może w globalnej skali to nie jest aż tak dużo, ale dla Unii Europejskiej już owszem, ponieważ tu Niger jest głównym dostawcą uranu, odpowiadającym za prawie 25 proc. dostaw, w szczególności do francuskich elektrowni jądrowych – mówi agencji Newseria Biznes dr Kamil Kwiatkowski, dyrektor ds. projektów badawczo-rozwojowych w Euros Energy.

Pod koniec lipca w Nigrze doszło do puczu – wojskowa junta obaliła demokratycznego prezydenta Mohameda Bazouma, a nowym przywódcą kraju ogłosił się generał Abdourahamane Tchiani. Przewrót potępiły m.in. kraje europejskie, USA i państwa afrykańskie należące do ECOWAS – Wspólnoty Gospodarczej Państw Afryki Zachodniej, które wprowadziły bezprecedensowe sankcje (w tym m.in. zakaz importu i eksportu ropy naftowej, zamknięcie połączeń lądowych i powietrznych oraz zawieszenie transgranicznych transakcji finansowych) oraz zagroziły interwencją zbrojną, dla której zdecydowane poparcie wyraziła Francja.

W niedzielę minęło ultimatum państw ECOWAS, wzywające nigerską juntę do oddania władzy i przywrócenia w kraju konstytucyjnego porządku. Ta w odpowiedzi zamknęła przestrzeń powietrzną nad krajem, a o pomoc miała się zwrócić do rosyjskiej Grupy Wagnera. Puczyści nie wykazują jak na razie żadnej skłonności do ustępstw, a sytuację komplikuje fakt, że mają żelazne poparcie swoich odpowiedników w Burkina Faso i Mali, gdzie wcześniej też doszło do zamachu stanu inspirowanego rosyjskimi wpływami. Sytuacja w regionie jest skrajnie napięta i budzi niepokój m.in. Unii Europejskiej, ponieważ Niger w dużym stopniu zaopatruje europejskie elektrownie atomowe w uran.

Ta sytuacja najbardziej dotyka oczywiście Francję, w której udział energetyki jądrowej w miksie energetycznym jest najwyższy na świecie – mówi ekspert.

Według danych portalu Statista we Francji działa obecnie 59 elektrowni atomowych, które odpowiadają za ponad 60 proc. miksu energetycznego. W ubiegłym tygodniu nigerska junta ogłosiła zakończenie umów o współpracy i wstrzymała eksport uranu do Francji. Oficjalne komunikaty francuskiej Grupy Orano, do której należą głównie kopalnie uranu w Nigrze, informują, że ich działalność jest kontynuowana i dostosowana do godziny policyjnej, wprowadzonej przez juntę w całym kraju.

Według władz operatora, firmy Orano, wydobycie uranu cały czas się toczy. Natomiast w tej chwili wiąże się to z dużym ryzykiem politycznym – mówi dyrektor ds. projektów badawczo-rozwojowych w Euros Energy.

Uran z Nigru jest jednak trudny do zastąpienia. Wśród głównych dostawców tego surowca do UE są także Kazachstan (23 proc.) i Rosja (19,7 proc.), która obecnie też jest krajem niestabilnym.

– Tu warto dodać, że wydobycie uranu to jest jedna rzecz, a druga to wzbogacenie go do takiego poziomu, żeby można go było zastosować w elektrowniach jądrowych. I to wzbogacenie w dużej mierze odbywa się właśnie w Rosji i Chinach, więc tu mamy dodatkowe czynniki ryzyka związane z paliwem jądrowym – mówi dr Kamil Kwiatkowski.

Przewrót w Nigrze i problemy z importem uranu to nie pierwsze w ostatnim czasie problemy francuskiego atomu. W ubiegłym roku tamtejsze elektrownie jądrowe mierzyły się z licznymi przestojami wynikającymi z nieplanowanych napraw oraz gorącym, suchym latem, które wpłynęło na wydajność niektórych instalacji (pod koniec ub.r. przerwę miało ponad 46 proc. elektrowni). W tym kontekście pojawia się ważne pytanie o to, jak rynki energetyczne zareagują na potencjalne, dalsze utrudnienia. Zwłaszcza że z francuskich elektrowni atomowych prąd płynie też np. do Niemiec.

Ekspert Euros Energy zauważa jednak, że ani we Francji, ani w innych krajach nie zabraknie prądu z atomu. Według przytaczanych przez niego danych agencji Euratom Unia Europejska posiada zapas tego paliwa wystarczający do pracy elektrowni jądrowych na około trzy lata. W dłuższej perspektywie stabilniejszymi dostawcami uranu mogą się też okazać Australia i Kanada.

– Ta sytuacja pokazuje też, że dla Polski – planującej dość intensywny rozwój energetyki jądrowej, zarówno tej dużej, jak i SMR-ów – kluczowa jest dywersyfikacja dostaw uranu – mówi ekspert Euros Energy.

Czytaj także

Więcej ważnych informacji

Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Kongres Profesjonalistów Public Relations

Polityka

Polska może się stać Doliną Krzemową Europy. Potrzeba jednak wsparcia finansowego start-upów i mocniejszej deregulacji

Polskie start-upy skoncentrowane są głównie na rozwoju nowoczesnych technologii informatycznych i cyfrowych. Wyraźny nacisk na oprogramowanie i aplikacje oraz big data i data science wskazuje na silne zainteresowanie narzędziami analitycznymi i rozwiązaniami wspierającymi transformację cyfrową w różnych branżach – wynika z raportu „Rynek start-upów w Polsce. Trendy technologiczne”, który został opracowany w 2024 roku w MRiT. Zdaniem europarlamentarzystów Polska ma szansę się stać Doliną Krzemową, jednak rozwój start-upów blokowany jest m.in. przez ograniczony dostęp do finansowania oraz niekorzystne i nadmierne regulacje.

Transport

Na półmetku wakacji ceny paliw na stacjach nie powinny się wyraźnie zmienić. Znaczące różnice między regionami i stacjami

W sierpniu ceny benzyny, oleju napędowego i autogazu powinny pozostać na poziomach z lipca – uważa ekspertka rynku z firmy Reflex. Wyższe będą zawsze na stacjach premium, tych, które oferują bogatszą ofertę dodatkową, promocje dla uczestników programu lojalnościowego, oraz w regionach, w których tradycyjnie paliwa są droższe ze względu np. na wyższą siłę nabywczą mieszkańców. Różnice mogą sięgać kilkudziesięciu groszy na litrze. Obszary, wokół których te wartości oscylują, zależą z kolei od sytuacji globalnej. Warto patrzeć na sytuację na Bliskim Wschodzie i w Ukrainie.

Polityka

A. Mularczyk (PiS): Nawiązanie poważnego dialogu z Niemcami jest konieczne nie tylko w kontekście reparacji. Powinien być podpisany traktat polsko-niemiecki

– Nie wystarczy jednorazowy gest czy inicjatywa. To musi być podjęcie dialogu, być może też przygotowanie nowej umowy bilateralnej, nowego traktatu polsko-niemieckiego, który regulowałby wszystkie obszary, które wynikały ze skutków II wojny światowej – mówi Arkadiusz Mularczyk, poseł do Parlamentu Europejskiego z PiS-u. Podkreśla, że proces ten nie będzie łatwy, bo wymaga konsekwencji i stanowczości, ale widzi szansę w prezydenturze Karola Nawrockiego, który już zadeklarował kontynuację starań w tym zakresie. Zdaniem europosła wsparciem w polsko-niemieckim dialogu może być administracja Donalda Trumpa.

Partner serwisu

Instytut Monitorowania Mediów

Szkolenia

Akademia Newserii

Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.