Mówi: | Michał Turczyk |
Funkcja: | Starszy Menedżer w zespole R&D and Government Incentives w Polsce |
Firma: | Deloitte |
W Polsce wydatki na badania naukowe wciąż niewielkie
Chociaż 3/4 polskich przedsiębiorców deklaruje podniesienie lub pozostawienie na tym samym poziomie wydatków na badania i rozwój w ciągu najbliższych trzech do pięciu lat, to wiedza na temat możliwości uzyskania pomocy państwa na ten cel jest niewielka. O dotacjach i zwolnieniach podatkowych z tytułu działalności badawczo-rozwojowej słyszało w Polsce jedynie 41 proc. przedsiębiorców, a korzystało z nich kiedykolwiek zaledwie 16 proc.
Według badania przeprowadzonego przez firmę konsultingową Deloitte, chociaż polscy przedsiębiorcy chcą współpracować ze światem nauki, to taka współpraca jest ograniczona m.in. przez brak wiedzy o zachętach ze strony państwa.
– Okazało się, że zaledwie około 40 proc. polskich przedsiębiorców zna programy, które pomagają w rozwijaniu działalności badawczo-rozwojowej, tymczasem średnia w regionie dochodzi do około 43 proc. – mówi Agencji Informacyjnej Newseria Michał Turczyk, starszy menadżer w zespole R&D and Government Incentives w Polsce w firmie Deloitte. – Pomimo tego, że niemal połowa zna programy wsparcia na działalność badawczo-rozwojową, to korzystanie z tych programów deklaruje tylko około 16 proc. firm – dodaje Turczyk.
Wydatki na badania i rozwój wiążą się z ryzykiem, ponieważ tylko kilka procent rozpoczętych projektów kończy się komercjalizacją. Ponadto staranie się o dotacje, uczestnictwo w konkursach, jest często traktowane jako strata czasu, gdyż większość firm tych dotacji nie uzyskuje. Dlatego też w zachęcaniu firm do przeznaczania środków na badania i rozwój istotne są ulgi podatkowe, które dają konkretną korzyść. Takiego zdania jest ok. 50 proc. ankietowanych przedsiębiorców z wszystkich pięciu badanych krajów naszego regionu. Jednak w Polsce system wsparcia podatkowego działalności badawczo-rozwojowej jest stosunkowo słaby – odwrotnie niż w Czechach, na Węgrzech oraz w Chorwacji. W efekcie polski biznes wydaje na taką działalność stosunkowo mało.
– Około 45 proc. polskich respondentów w naszym badaniu wskazało, że wydaje na badania i rozwój mniej niż 3 proc. swoich przychodów – mówi Michał Turczyk. – Tymczasem dane średnie dla regionu są znacznie lepsze, bo tylko 35 proc. wydaje mniej niż 3 proc.
Ulgi podatkowe niezbędne dla badań
Odsetek polskich firm, które przeznaczają jakiekolwiek środki na badania i rozwój w Polsce nie odbiega od deklaracji firm z innych krajów i według raportu Deloitte wynosi 87,8 proc. Jest to rozbieżne z danymi GUS, według których takie firmy to mniejszość. Zdaniem Turczyka wynika to z ukrywania informacji o takich wydatkach w oficjalnych sprawozdaniach finansowych, gdyż są one w Polsce wręcz nieopłacalne z punktu widzenia podatkowego.
– Żeby przełożyć to na liczby, w Unii Europejskiej udział prywatnego biznesu w finansowaniu działalności badawczo-rozwojowej wynosi 55,5 proc. W Czechach czy na Węgrzech to jest ponad 46 proc., czyli blisko średniej unijnej. Natomiast w Polsce prywatne firmy przeznaczają na B&R jedynie 24,7 proc. To zatrważająco niska wartość – twierdzi Turczyk.
Firmy, by być konkurencyjne, muszą korzystać z innowacyjnych rozwiązań, jednak nie oznacza to, że muszą one prowadzić własne badania.
– Możliwe są tu dwie opcje: własne badania lub kupowanie gotowych rozwiązań zagranicą – zauważa Turczyk. – Pytanie brzmi, w jaki sposób będziemy stymulować gospodarkę: czy tak, jak do tej pory, promując import innowacji czy też chcemy promować gospodarkę opartą na wiedzy i zwiększaniu krajowych zasobów badawczo-rozwojowych.
Szansą na przynajmniej częściową zmianę tego stanu rzeczy są fundusze unijne. UE przeznaczyło na te cele (na lata 2014-20) 80 mld euro – w tym 11 mld dla Polski. Równie istotne są jednak ulgi podatkowe. Pod koniec stycznia br. Ministerstwo Gospodarki przygotowało projekt wprowadzający takie ulgi dla firm prowadzących działalność badawczo-rozwojową. Na przeszkodzie jego realizacji może jednak stanąć obawa administracji rządowej przed stratami dla budżetu.
Czytaj także
- 2024-09-16: Duoport Lotniczy w Białymstoku ma być szansą na rozwój ściany wschodniej. Inicjatorzy rozmawiają z potencjalnymi inwestorami zagranicznymi
- 2024-09-10: Polska biotechnologia mierzy się z ogromnym niedofinansowaniem. Mimo to ma duży potencjał rozwoju, w szczególności segment badań klinicznych
- 2024-09-02: Firmy produkcyjne w Polsce przechodzą zieloną transformację. Działania te są kluczowe dla ograniczenia śladu środowiskowego i rozwoju biznesu
- 2024-08-29: Sektor badań klinicznych w Polsce szybko się rozwija. Środki z KPO pomogą utworzyć nowe Centra Wsparcia Badań Klinicznych
- 2024-08-26: Polska nie może się uwolnić od węgla. Wszystko przez brak inwestycji w modernizację sieci elektroenergetycznych
- 2024-08-14: Długie korzystanie ze smoczka jest związane z ograniczonym zasobem słownictwa u dzieci. Logopedzi zwracają też uwagę na inne problemy
- 2024-08-20: Nowa dyrektywa będzie wymagać od korporacji należytej staranności w zrównoważonym rozwoju. Duży nacisk położono na prawa człowieka
- 2024-08-05: Igrzyska w Paryżu znacznie tańsze od poprzednich letnich imprez sportowych. Choć gości jest mniej, niż oczekiwano, korzyści mogą być znaczące
- 2024-07-31: Małe i średnie firmy czeka szereg wyzwań związanych ze zrównoważonym rozwojem. Banki chcą im w tym pomagać
- 2024-08-12: Polska kształci za mało specjalistów od sztucznej inteligencji. To bariera w wykorzystaniu tej technologii w gospodarce i nauce
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Transport
Do 2050 roku lotnictwo ma być zeroemisyjne. Do osiągnięcia tego celu konieczna jest wymiana floty i przejście na ekologiczne paliwa
Lotnictwo odpowiada za ok. 4 proc. całkowitej emisji gazów cieplarnianych w UE. Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego (ICAO) prognozowała, że wraz z dynamicznym wzrostem ruchu lotniczego do 2050 roku emisje z lotnictwa mogą się potroić w porównaniu z 2015 rokiem. Dlatego dwa lata temu wszystkie państwa członkowskie tej organizacji przyjęły zobowiązanie, by w ciągu kolejnych 25 lat dążyć do zeroemisyjności. Eksperci oceniają, że do tego konieczne są co najmniej dwa warunki – przejście na ekologiczne paliwa lotnicze i modernizacja floty.
Prawo
Rośnie liczba wynalazków wykorzystujących sztuczną inteligencję. Za rozwojem technologii nie nadążają przepisy
W ciągu ostatnich 10 lat liczba patentów związanych z generatywną sztuczną inteligencją wzrosła z 733 w 2014 roku do ponad 14 tys. w 2023 roku – wynika z raportu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO). Łącznie w ciągu dekady przyznano niemal 54,5 tys. patentów dla tego typu wynalazków. Nie wszystkie kwestie związane z prawem własności intelektualnej, prawem autorskim, wykorzystaniem gen AI są uregulowane. – Potrzeba jeszcze trochę czasu, żeby znalazły się odpowiednie rozwiązania prawne, które pozwolą na ochronę rozwiązań wykorzystujących sztuczną inteligencję – ocenia Dorota Rzążewska, prezeska Polskiej Izby Rzeczników Patentowych.
Edukacja
MNiSW wspiera programy badawcze dotyczące żywienia. W planach jest też popularyzacja zdrowej diety
Resort nauki współfinansuje programy, które mają odpowiedzieć na wyzwania związane ze zdrowiem uczniów. Ruszyła właśnie kolejna edycja programu JEŻ – Junior-Edu-Żywienie, w którym rodzice i dzieci będą uczestniczyć w badaniu dotyczącym marnowania żywności. – Innym ważnym i nowatorskim komponentem jest program telewizyjny, który będzie popularyzował zdrowe żywienie – zapowiada Maciej Gdula, wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego. Jak podkreśla, to przykład na to, jak wykorzystywać w praktyce wyniki badań naukowych.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.