Mówi: | Marek Budzisz |
Funkcja: | ekspert ds. Rosji i obszarów postsowieckich |
Firma: | Strategy and Future |
Wejście Ukrainy do UE może zająć jeszcze długie lata. Miałoby ono duży wpływ na polskie rolnictwo i rynek pracy
Akcesja Ukrainy do UE będzie oznaczać duże zmiany dla polskiego rolnictwa i potencjalne problemy na rynku pracy. Z drugiej strony to też szansa dla polskich przedsiębiorców, którzy mogą wziąć udział w powojennej odbudowie tego kraju. Jednak polski rząd powinien wykazać w tym celu aktywniejszą postawę i poprawić relacje z Ukrainą, które w ostatnim czasie uległy pogorszeniu – ocenia Marek Budzisz, ekspert ds. Rosji i obszarów postsowieckich w Strategy and Future.
– Proces akcesji Ukrainy do UE zajmie jeszcze długie lata. Tu oceny są różne: niektórzy wskazują, że punktem odniesienia jest 2030 rok, inni mówią, że to znacznie późniejszy czas. To wynika z faktu, że członkostwo Ukrainy musi być zaakceptowane przez wszystkie państwa członkowskie UE. Akt przyjęcia musi być ratyfikowany przez parlamenty i organy wszystkich państw unijnych. A to jest proces czasochłonny, który na dodatek może być blokowany przez niektóre państwa członkowskie, co może mieć związek zarówno z polityką Ukrainy, jak i z sytuacją wewnętrzną samej UE – mówi agencji Newseria Biznes Marek Budzisz.
Ukraina wystąpiła o członkostwo w UE w lutym 2022 roku, tuż po rosyjskiej napaści. Rada Europejska szybko, bo już w czerwcu 2022 roku, oficjalnie przyznała jej status kraju kandydującego. Z kolei w grudniu 2023 roku unijni przywódcy postanowili rozpocząć z nią negocjacje akcesyjne, wskazując na znaczące postępy, które Ukraina poczyniła w realizacji celów wynikających z jej statusu kraju kandydującego – mimo że wciąż jest atakowana przez Rosję. Wśród nich wymieniono m.in. postępy w zakresie praworządności, reformy sądownictwa i administracji, wprowadzenie ram ustawodawczych i instytucjonalnych dotyczących praw podstawowych oraz dostosowanie przez ten kraj przepisów medialnych do unijnych przepisów audiowizualnych.
Formalne rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych z Ukrainą zainaugurowano pod koniec czerwca tego roku po tym, jak kilka dni wcześniej Rada UE uzgodniła ramy negocjacyjne z Ukrainą i Mołdawią, określające główne wytyczne i zasady rozmów akcesyjnych z oboma państwami. To oznacza, że oficjalnie rozpocznie się tzw. screening, czyli przegląd ukraińskiego prawa pod kątem jego zgodności z regulacjami UE, który potrwa zapewne kilka miesięcy. W efekcie tego procesu powstanie raport, w którym m.in. sformułowane zostaną kierunki i priorytety przyszłych reform.
Jak zauważa Ośrodek Studiów Wschodnich, rozpoczęcie negocjacji akcesyjnych UE z Ukrainą stało się możliwe po odstąpieniu Węgier od ich blokowania. W grudniu ub.r. właśnie to państwo wstrzymało się w głosowaniu Rady Europejskiej nad otwarciem rozmów i nadal pozostaje sceptyczne wobec przyjęcia Ukrainy do UE.
– Przyjęcie Ukrainy do UE – nawet gdyby ona nie była obecnie w stanie wojny z Rosją – to nie będzie prosty proces. Wydaje mi się, że dziś pewien urzędniczy optymizm, formułowany przez przedstawicieli Ukrainy, jest optymizmem na wyrost – mówi ekspert. – Wstąpienie Ukrainy do Unii to będzie długa droga, związana z bardzo głębokimi reformami w tym kraju, w tym trudnymi reformami, których nie przeprowadza się w sytuacji trwającej wojny o wysokim poziomie intensywności. I to też wpływa na ocenę unijnych perspektyw Ukrainy. Wojna musi się zakończyć, Ukraina musi mieć stabilną sytuację, bo to oznacza możliwość przystąpienia do odbudowy i do głębokich reform wewnętrznych. I tak długo, jak długo nie będziemy mieli perspektywy zakończenia wojny, to proces integracyjny będzie się przeciągał.
Według analityków OSW kluczowe znaczenie dla tempa negocjacji dotyczących przystąpienia Ukrainy do UE będą mieć reformy dotyczące m.in. spraw podstawowych, w tym wymiaru sprawiedliwości, funkcjonowania instytucji demokratycznych i administracji publicznej czy zamówień publicznych.
Poza zmianami w Ukrainie równie istotne dla przebiegu negocjacji będą także reformy w samej UE.
– Proces akcesyjny zajmie jeszcze długie lata i nie wiemy w ogóle, czy Unia będzie wówczas przygotowana do akcesji tak dużego państwa, jakim jest Ukraina, czy sytuacja wewnętrzna w UE za kilka lat będzie na to pozwalać. Dziś nikt nie jest w stanie przewidzieć, czy kształt unijnej polityki będzie wtedy na tyle zmieniony, że ta akcesja będzie procesem możliwym – mówi Marek Budzisz. – Należy założyć, że jeszcze przed akcesją Ukrainy do Unii Komisja Europejska przystąpi do reformy dwóch głównych pozycji wydatkowych w budżecie europejskim: wspólnej polityki rolnej i funduszy spójności. To są te pozycje w budżecie Wspólnoty, które konsumują największą część środków i intencją obecnej Komisji jest odejście od dotychczasowego systemu. Czyli będziemy mieli do czynienia najprawdopodobniej, bo to jest pewien proces i trudne negocjacje, z likwidacją dopłat obszarowych w takim kształcie, jaki znamy obecnie. To jest traktowane jako element przygotowania Unii do akcesji Ukrainy.
Jak podkreśla ekspert, powyższe reformy i samo dołączenie Ukrainy do Wspólnoty będzie mieć poważne konsekwencje dla polskiego rolnictwa, niekoniecznie pozytywne. Zdaniem Marka Budzisza ten sektor w Polsce, ze względu na duże rozdrobnienie struktury agrarnej, nie jest przygotowany do konkurowania na unijnym rynku.
– To jest tylko jeden z obszarów, dlatego że potencjalnych zagrożeń będzie relatywnie więcej, na przykład dla rynku pracy. Dzisiaj w Polsce pracuje około miliona Ukraińców i intencją Kijowa, dość zrozumiałą, jest doprowadzenie po zakończeniu wojny do tego, ażeby obywatele tego państwa tam wrócili. Gdyby te plany się powiodły, to mielibyśmy wtedy do czynienia z istotnym problemem, jeśli chodzi o brak rąk do pracy w Polsce, a perspektywy demograficzne jeszcze ten problem będą w Rzeczypospolitej pogłębiać – mówi ekspert ds. Rosji i obszarów postsowieckich w Strategy and Future.
Akcesja Ukrainy to jednak nie tylko wyzwania, lecz również szanse, m.in. związane z procesem odbudowy tego państwa po wojnie, zapotrzebowaniem na inwestycje i odpowiednie skomunikowanie z pozostałymi krajami członkowskimi UE.
– Tutaj polscy przedsiębiorcy mogą odgrywać istotną rolę, ale wydaje mi się, że niezbędna jest aktywniejsza postawa rządu i próba rozwiązania konfliktów, które w ostatnich miesiącach zaczęły narastać, mam na myśli konflikty między Polską a Ukrainą. Te relacje moim zdaniem uległy pogorszeniu, zarówno za czasów rządu premiera Morawieckiego, jak i obecnie one się nie poprawiają – ocenia Marek Budzisz.
Kluczowym czynnikiem, który mobilizuje władze Ukrainy do starań o przystąpienie do UE, są nie tylko kwestie bezpieczeństwa, ale i duże poparcie społeczne dla tego procesu, które utrzymuje się na wysokim poziomie od 2014 roku (wojna o Donbas), a po rosyjskiej agresji w lutym 2022 roku osiągnęło rekordowy poziom – w czerwcu br. przystąpienie Ukrainy do UE popierało 77–87 proc. ukraińskiego społeczeństwa. Dla Kijowa jest to obecnie jeden z najważniejszych celów polityki zagranicznej.
Kwestia przyszłości Ukrainy i jej akcesji do Unii będzie jednym z tematów trwającego Forum w Krynicy, którego jednym z partnerów instytucjonalnych jest Strategy and Future. W ramach ścieżek tematycznych „Bezpieczeństwo i odporność” oraz „Geopolityka i geoekonomia” w trakcie paneli eksperci poruszają tematy związane z samą wojną i jej przebiegiem, ale także ze scenariuszami na przyszłość.
Czytaj także
- 2024-09-17: Opóźnianie wejścia Ukrainy do NATO zwiększy zagrożenie ze strony Rosji dla członków sojuszu. Trwają dyskusje o możliwych warunkach akcesji
- 2024-09-10: Rośnie ryzyko wzrostu skali bezdomności wśród uchodźców z Ukrainy. W najtrudniejszej sytuacji są osoby z niepełnosprawnościami czy Romowie
- 2024-09-25: Trwają prace nad strategią migracyjną Polski na lata 2025–2030. Eksperci apelują o duży nacisk na mieszkalnictwo
- 2024-09-05: W. Kosiniak-Kamysz: COVID-19 i wojna pokazały nam zagrożenia dla łańcuchów dostaw. Musimy być niezależni w produkcji sprzętu wojskowego
- 2024-09-05: Firmy cierpią z powodu braku przewidywalnej polityki podatkowej. Częste zmiany podważają zaufanie do państwa i zniechęcają inwestorów [DEPESZA]
- 2024-09-03: Po 2,5 roku wojny w Ukrainie temat bezpieczeństwa i odporności państwa pozostaje dominującym w debacie publicznej. Nie tylko w aspekcie militarnym
- 2024-09-04: Poza systemem edukacji może być kilkadziesiąt tysięcy ukraińskich dzieci w Polsce. Od września duża część z nich trafiła do polskich szkół
- 2024-08-28: Listopadowe wybory w USA mogą się przełożyć na dalszy przebieg wojny w Ukrainie. Możliwy też wpływ na kampanię prezydencką w Polsce
- 2024-09-20: Mateusz Gessler: Gastronomia mocno się zmienia, bo i portfele naszych klientów się zmieniają. Widać, że zamawiają mniej
- 2024-07-26: Rośnie ryzyko wybuchu epidemii w Strefie Gazy. Brakuje czystej wody, kanalizacji i toalet, a w zniszczonej enklawie wykryto polio
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Farmacja
Szybko rośnie liczba osób z ostrą infekcją układu oddechowego, w tym grypy. Szczyt zachorowań przypadnie już na drugą połowę października
Centrum e-Zdrowia podaje, że od początku września odnotowano blisko 1,8 mln porad ambulatoryjnych udzielonych z powodu ostrych infekcji układu oddechowego, w tym grypy. Najlepszą metodą walki z chorobą jest szczepionka – najlepiej przyjęta między wrześniem a listopadem. Wciąż jednak na taki krok decyduje się zaledwie kilka procent Polaków, tymczasem grypa jest jedną z 10 najczęstszych przyczyn zgonów u osób powyżej 65. roku życia.
Prawo
Zapowiadane oskładkowanie wszystkich umów-zleceń i o dzieło to wyzwanie dla ZUS. Zakład będzie potrzebował 3–6 miesięcy na przygotowanie się do zmian
Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej poinformowało, że przygotowało już projekt nowelizacji ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Nowe przepisy przewidują objęcie obowiązkowymi ubezpieczeniami społecznymi wszystkich umów cywilnoprawnych, w tym umów-zleceń i o dzieło. Z danych GUS wynika, że na koniec I kwartału 2024 roku pracę na podstawie umów-zleceń i pokrewnych wykonywało w Polsce niemal 2,3 mln osób. Nie ma jeszcze decyzji w sprawie terminu wdrożenia reformy. – Potrzebny czas na wdrożenie tej zmiany szacuję na trzy–sześć miesięcy – zapowiada Sławomir Wasielewski, członek zarządu odpowiedzialny za Pion IT w ZUS.
Problemy społeczne
Seniorzy oczekują od miast oferty dla siebie. To mogłoby przeciwdziałać ich izolacji społecznej
70 proc. mieszkańców miast wskazuje, że samotność to jedna z głównych przyczyn złego stanu psychicznego – wynika z badania Kantar Polska przeprowadzonego dla Grupy LUX MED. Z takim stwierdzeniem zgodziło się ponad 80 proc. osób w najstarszej grupie wiekowej, co może oznaczać, że to one najczęściej zmagają się z takim problemem. Eksperci widzą tutaj dużą rolę dla miast – oferta różnych inicjatyw czy darmowa pomoc psychologiczna dla seniorów mogłyby pomóc w poprawie ich dobrostanu psychicznego.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.