News powiązane z wojna w Ukrainie

Silne poparcie dla Ukrainy w Europie sprawia, że politycy prezentujący odmienną wizję nie mają przestrzeni na próby wykorzystywania prorosyjskich postaw w kształtowaniu polityki zagranicznej. Badania naukowców z Uniwersytetu w Exeter przeprowadzone w kilkunastu europejskich krajach wskazują, że poparcie dla Ukrainy i polityki skupiającej się na pomocy zaatakowanemu krajowi jest szerokie, ale najsilniejsze w państwach mających doświadczenia z polityką Kremla w czasach Związku Radzieckiego. Najsilniejsza polaryzacja nastrojów w Europie jest zauważalna w kwestii ewentualnego przystąpienia Ukrainy do Paktu Północnoatlantyckiego.

– Trump jest biznesmenem, więc on rozpatruje relacje na scenie politycznej z punktu widzenia, czy to się kalkuluje. Takie transakcyjne myślenie o świecie to jest podejście zabójcze dla wszelkich sojuszy – mówi dr hab. Bohdan Szklarski, profesor Uniwersytetu Warszawskiego. Ewentualna wygrana Trumpa w listopadowych wyborach prezydenckich w USA budzi obawy wśród sojuszników, m.in. w kontekście jego niedawnych wypowiedzi kwestionujących funkcjonowanie NATO i art. 5. Ekspert ocenia, że – choć raczej nie ma możliwości, aby Trump wyprowadził USA z Sojuszu – to może on w dalszym ciągu podkopywać zasadność jego funkcjonowania. – Martwić może się też Ukraina, bo pewność tego, że Stany Zjednoczone będą główną stroną finansującą wsparcie militarne, stoi pod znakiem zapytania i Donald Trump jest tutaj zwiastunem kłopotów – mówi ekspert.

Polska obchodzi w tym tygodniu 25. rocznicę przystąpienia do NATO. Z badań CBOS wynika, że 60 proc. Polaków uważa to za wydarzenie przełomowe, o historycznym znaczeniu, a przynależność do Sojuszu popiera 90 proc. społeczeństwa. Analitycy wskazują, że pronatowskie postawy nigdy wcześniej nie były tak wyraźne, co jest niewątpliwie wynikiem rosyjskiej agresji na Ukrainę. Wybuch wojny za wschodnią granicą przyczynił się również do zwiększonych wysiłków i wydatków Polski na rzecz wzmocnienia potencjału obronnego. – Polska z pewnością jest w tej chwili jednym z ważniejszych, bardziej liczących się krajów NATO-wskich – ocenił w rozmowie z dziennikarzami Aleksander Kwaśniewski, prezydent RP w latach 1995–2005.

8,2 tys. zgłoszeń dotyczących zaginionych osób w związku z wojną w Ukrainie wpłynęło do Polskiego Czerwonego Krzyża. Największa fala miała miejsce na początku konfliktu, kiedy miliony uchodźców przemieszczały się w obrębie kraju i poza jego granice. Do tej pory organizacji udało się połączyć 21 rodzin. – Bywa jednak i tak, że trzeba przekazywać tragiczne wiadomości – przyznaje członek zarządu PCK Michał Mikołajczyk.

Rosyjska wojna w Ukrainie, która wywołała problemy z dostawami i skokowy wzrost cen żywności na światowych rynkach, nałożyła się na niszczycielskie skutki zmian klimatycznych i słabe zbiory w wielu krajach Afryki. Obok rebelii i wojen domowych to w tej chwili główne przyczyny głodu i problemów z bezpieczeństwem żywnościowym. Według raportu opracowanego m.in. przez ONZ FAO, WFP i Unię Afrykańską Afryka stoi w obliczu kryzysu żywnościowego o bezprecedensowych jak dotąd rozmiarach.

Eksport produktów z Ukrainy z roku na rok spada, co jest wynikiem zarówno zniszczenia zakładów produkcyjnych, jak i tras komunikacyjnych. W relacjach z Polską spadek jest wynikiem wprowadzenia embarga na ukraińskie produkty w kwietniu 2023 roku. – Pamiętajmy jednak, że w ubiegłym roku z Ukrainy sprowadziliśmy towary za około 4,5 mld euro, natomiast wysłaliśmy towarów za około 11 mld euro – podkreśla Dariusz Szymczycha z Polsko-Ukraińskiej Izby Gospodarczej i dodaje: – Mam wrażenie, że w tej całej dyskusji wokół granicy i Ukrainy brakuje podstawowych informacji i twardych danych, wszyscy operują emocjami.

Po dwóch latach wojny w Ukrainie zainteresowanie Polaków pomaganiem jest dużo mniejsze niż na początku konfliktu. Jednak ta pomoc wciąż jest bardzo potrzebna, ponieważ z każdym dniem rośnie liczba poszkodowanych i strat wywołanych wojną, a w Polsce nadal pozostaje około miliona ukraińskich uchodźców. – Istotnym wyzwaniem są w tej chwili zagadnienia związane z ich integracją. Koncentrujemy się też na pomocy tym uchodźcom z Ukrainy, którzy są osobami naprawdę potrzebującymi, czyli na matkach samotnie wychowujących kilkoro dzieci, osobach starszych czy z niepełnosprawnościami – mówi Michał Mikołajczyk, członek zarządu Polskiego Czerwonego Krzyża.

W trwającej od dwóch lat wojnie w Ukrainie żołnierzy wspierają na co dzień lekarze i medycy wojskowi, którzy pracują w skrajnych, ekstremalnych warunkach. Na dodatek medycyna pola walki mocno różni się od tej praktykowanej na co dzień w szpitalach, a charakter broni używanej przez Rosjan w Ukrainie powoduje, że personel medyczny często ma do czynienia z bardzo ciężkimi obrażeniami. – Zbieranie ukraińskich doświadczeń i aplikowanie ich do polskich warunków jest bardzo ważne, aby być przygotowanym na możliwość udzielania pomocy medycznej w razie konfliktu, gdyby doszło do niego na terenie naszego kraju – mówi gen. broni, prof. dr hab. n. med. Grzegorz Gielerak, dyrektor Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie.

– W porównaniu do reszty świata UE nałożyła na Rosję największą liczbę sankcji i z pewnością w przyszłości będzie tę politykę sankcyjną zaostrzać. Jest jeszcze dużo pracy i wiele obszarów, gdzie można by nałożyć obostrzenia, żeby jeszcze bardziej zwiększyć rosyjskie koszty prowadzenia wojny w Ukrainie – mówi prof. Agnieszka Legucka, analityczka Polskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych. Jak wskazuje, uszczelnienie unijnych sankcji jest potrzebne, bo – choć Europa mocno ograniczyła swoją zależność – wiele krajów w dalszym ciągu sprowadza rosyjskie surowce. Mimo że nie jest to dla Rosji już tak bardzo intratne, ze względu na niższe ceny, to nadal umożliwia to Moskwie finansowanie ataków na Ukrainę.

– Jeżeli człowiek długi czas jest w dużym stresie, z czasem nie może już normalnie wykonywać swoich obowiązków. A my musimy przecież wspierać żołnierzy, którzy zostali ranni – mówi Serhii Kalishuk, medyk wojskowy w Ukrainie. To właśnie wsparcie personelu medycznego i wolontariuszy – dla których codziennością są traumatyczne przeżycia, ciągły stres i walka o życie żołnierzy na pierwszej linii frontu – jest celem międzynarodowego projektu Repower, w którym biorą udział Polska i Szwecja. To tygodniowy program terapeutyczny z różnymi zajęciami, konsultacjami z psychologiem, rehabilitacją, aktywnością sportową i zwiedzaniem, który ma pomóc odzyskać siły i naładować baterie przed powrotem na front. W jego trzech edycjach wzięło udział już około 300 osób z Ukrainy. Fundacja Medicover już po raz kolejny zaangażowała się we wsparcie projektu w Polsce.

Po blisko dwóch latach wojny poziom poparcia dla działań wojsk rosyjskich w Ukrainie wciąż utrzymuje się wśród Rosjan na wysokim poziomie i wynosi 74 proc. Podobny odsetek uważa, że sprawy w kraju idą we właściwym kierunku, a działania Władimira Putina popiera 85 proc. Rosjan – wynika z ostatnich sondaży Centrum Lewady. Analitycy podkreślają jednak, że do wyników rosyjskich badań trzeba się odnosić z dużą ostrożnością, ponieważ – z powodu cenzury, rozbudowanej machiny propagandowej i wzrostu represji wobec społeczeństwa – ich wyniki wcale nie muszą odzwierciedlać rzeczywistych poglądów obywateli. W zbliżających się wyborach szansą na wyrażenie antywojennych postaw będzie oddanie głosu na Borysa Nadieżdina, otwarcie krytykującego „specjalną operację wojskową”, o ile Kreml pozwoli mu wystartować w wyborach.

Ustawodawstwo regulujące dostęp do broni nie ma przełożenia na liczbę ataków terrorystycznych w danym kraju – wykazali badacze z Leuphana University w niemieckim Lüneburgu i Metropolitan University w Pradze. Większą zależność stwierdzono z liczbą broni na legalnym i nielegalnym rynku. Stąd tak liczne ataki w Stanach Zjednoczonych, na które przypada 40 proc. sztuk broni znajdującej się globalnie w rękach ludności cywilnej. Eksperci ostrzegają, że w Europie również jej przybywa, m.in. ze względu na trwającą wojnę w Ukrainie.

– Wydaje się, że jesteśmy dobrze przygotowani na kryzysy, natomiast na pewno musimy ciągle być czujni, nie możemy zasypiać – mówi Michał Kuczmierowski, prezes Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych. Kryzysy z ostatnich lat, czyli wybuch pandemii COVID-19, wojny w Ukrainie i związanego z nią kryzysu energetycznego, zmieniły podejście do strategicznych rezerw państwa. Potrzebne było szybsze reagowanie na pojawiające się zagrożenia, większe zdolności logistyczne i zakupowe, a z tym wiązało się także poszerzenie katalogu zadań. Bieżącym wyzwaniem pozostaje rozdysponowanie docierających stopniowo do Polski nowych szczepionek przeciw COVID-19. Agencja zapewnia, że jej prace odbywają się w normalnym trybie, mimo kontroli CBA.

Większość rosyjskiego społeczeństwa popiera lub milcząco akceptuje rządy Władimira Putina i wojnę prowadzoną w Ukrainie. Co więcej po inwazji na ten kraj poparcie dla działań Kremla w sondażach opinii publicznej znacząco wzrosło – pokazała ubiegłoroczna analiza Ośrodka Studiów Wschodnich. Ten wzrost poparcia jest jednak efektem prowadzonej na ogromną skalę dezinformacji i rozbudowanej machiny propagandowej, która od początku wojny przedstawia rosyjskiemu społeczeństwu zafałszowany obraz rzeczywistości. Kremlowski reżim nie szczędzi na ten cel pieniędzy, podobnie jak na propagandę nakierowaną na społeczność międzynarodową, również na Polaków. Tutaj jednak nie działa prosta manipulacja, więc Kreml wykorzystuje do tego słabości społeczeństwa i pojawiające się napięcia między Ukraińcami i Polakami.

U coraz większej liczby pacjentów ukraińskich szpitali, wśród których dominują żołnierze i cywile ranni w trakcie rosyjskich ataków, dochodzi do zakażeń bakteriami wykazującymi wyjątkowo wysoki poziom oporności na antybiotyki. To poważne zagrożenie, bo nieskuteczne leczenie takich infekcji może prowadzić do sepsy. Co więcej niektóre szczepy są oporne na najnowsze substancje o działaniu leków przeciwdrobnoustrojowych, a nawet leki ostatniej szansy – alarmują naukowcy z Uniwersytetu w Lundzie w Szwecji.