News powiązane z wojna w Ukrainie

– Wschodnie województwa kraju wymagają specjalnego wsparcia ze strony Unii Europejskiej – ocenia Jacek Protas, poseł do PE. Bliskość wojny z Ukrainą i sąsiedztwo z Rosją i Białorusią powodują odpływ inwestycji i kapitału, a także grożą depopulacją na większą skalę niż w innych regionach kraju. Wsparcie powinno dotyczyć nie tylko bezpieczeństwa, ale i lokalnych gospodarek i przedsiębiorców. Delegacja Komisji Rozwoju Regionalnego PE odwiedziła trzy województwa – lubelskie, podlaskie i warmińsko-mazurskie, by ocenić ich nową sytuację i potrzeby, a także możliwości wsparcia w długoletnim budżecie unijnym.

Ukraina zajęła 42. miejsce w rankingu „Global Startup Ecosystem Index 2025” przygotowanym przez platformę Startup Global. Uzyskała wysoką dynamikę wzrostu na poziomie 26,22 proc., co oznacza awans o cztery pozycje w porównaniu do 2024 roku. Mimo trudnej sytuacji związanej z pełnoskalową wojną z Rosją uruchamiane są nowe projekty wspierające innowacje, w tym m.in. park naukowy dla start-upów czy też platforma Brave1.

W związku z agresją Rosji na Ukrainę ok. 20 proc. ukraińskich naukowców zostało przesiedlonych lub zmuszonych do pracy zdalnej, a ok. 30 proc. infrastruktury naukowej zostało uszkodzone lub zniszczone – wynika z danych Ministerstwa Edukacji i Nauki Ukrainy. Wielu naukowców, mimo warunków wojennych, kontynuuje swoje badania. Pomagają im w tym międzynarodowe inicjatywy oraz współpraca z instytucjami naukowymi z innych państw, m.in. z Polski. Szczególnie ważna dla Ukraińców jest kooperacja w różnego typu naukowych konsorcjach.

Od początku inwazji Rosji na Ukrainę prawie 19,5 tys. ukraińskich dzieci zostało bezprawnie deportowanych lub przymusowo przesiedlonych, a tylko 1,6 tys. z nich powróciło do domów – wynika z danych Bring Kids Back UA. Według badań Uniwersytetu Yale strona rosyjska jako cel deportacji obrała grupy dzieci najbardziej narażone, w tym z niepełnosprawnościami, pochodzące z rodzin żołnierzy lub o niskich dochodach, a także sieroty. Na początku sierpnia koalicja 40 państw wezwała Rosję do natychmiastowego i bezwarunkowego zwrócenia uprowadzonych dzieci, które poddawane są indoktrynacji i militaryzacji.

Ukraina systematycznie doświadcza rosyjskich ataków na infrastrukturę energetyczną. Według Ministerstwa Energetyki Ukrainy od marca do 19 sierpnia 2025 roku odnotowano ich ponad 2,9 tys. Raport współtworzony przez Bank Światowy wskazuje, że bezpośrednie straty w Ukrainie spowodowane wojną szacowane są na 176 mld dol., a do ich odbudowy potrzebne będzie trzy razy więcej środków Jednym z najbardziej dotkniętych sektorów jest właśnie energetyka. To sektor, który wymaga najpilniejszej odbudowy, w czym czynny udział biorą już polscy przedsiębiorcy.

Według danych Organizacji Narodów Zjednoczonych z końca maja br. blisko 300 mln ludzi na całym świecie pilnie potrzebowało pomocy humanitarnej i ochrony. Podobna liczba codziennie zmaga się z poważnym niedoborem żywności. Wśród przyczyn pogarszającej się sytuacji w skali globalnej są m.in. nasilające się konflikty zbrojne, klęski żywiołowe i kryzys gospodarczy. 19 sierpnia obchodzony jest Światowy Dzień Pomocy Humanitarnej, który ma zwrócić uwagę na ogromne wyzwania i potrzeby, z jakimi zmagają się ludzie w obliczu kryzysów.

W rosyjskiej niewoli przebywa około 10 tys. obywateli Ukrainy, z czego ponad 8 tys. to żołnierze. Łącznie jednak może ich być nawet kilkukrotnie więcej. ONZ podaje, że ponad 95 proc. ukraińskich jeńców wojennych jest poddawanych torturom. – Pogarszająca się sytuacja międzynarodowego bezpieczeństwa i wzrost wpływów do budżetu Federacji Rosyjskiej ze względu na wzrost cen ropy mogą się negatywnie odbić na planowanych wymianach jeńców – ocenia Michał Dworczyk, wiceprzewodniczący Komisji Bezpieczeństwa i Obrony w Parlamencie Europejskim.

– Mrzonki o armii europejskiej są mrzonkami, to trzeba sobie jasno powiedzieć. Każdy z krajów członkowskich Unii Europejskiej musi, i to się na szczęście już dzieje, nie tylko myśleć i mówić, ale też robić coraz więcej dla budowy swojego własnego bezpieczeństwa w koordynacji wspólnej – uważa Michał Kobosko, poseł do Parlamentu Europejskiego z Polska 2050. W kontekście światowych konfliktów, w tym na linii Izrael–Iran, jego zdaniem Polska powinna się skupić na współpracy zarówno ze Wspólnotą, jak i Stanami Zjednoczonymi.

Uchodźcy z Ukrainy coraz lepiej radzą sobie na polskim rynku pracy – pracuje 69 proc. z nich – wynika z najnowszego badania przeprowadzonego przez Deloitte dla UNHCR. Jednocześnie wciąż w tym obszarze jest wiele wyzwań, w tym bariery językowe czy kwestie dotyczące uznawania kwalifikacji, np. w zawodach medycznych i prawniczych. Na rosnącej aktywności zawodowej Ukraińców mocno skorzystała polska gospodarka, ale też sam rynek pracy: wzrosła konkurencja, a Polacy uzyskali możliwość specjalizacji i objęcia stanowisk menedżerskich, eksperckich i technicznych.

– Kupowanie surowców energetycznych z Rosji jest jak kupowanie broni przeciwko Ukrainie – uważa europosłanka PO Mirosława Nykiel. Dlatego KE planuje do 2027 roku ograniczyć do zera import rosyjskich paliw. Joanna Scheuring-Wielgus ocenia, że taka decyzja powinna zapaść już dawno, ale lepiej późno niż wcale. Co więcej, państwa członkowskie powinny być w tych deklaracjach zjednoczone najbardziej, jak się da.

Prezydent Rosji Władimir Putin ogłosił gotowość do podjęcia bezpośrednich rozmów pokojowych z Ukrainą, które mają się rozpocząć 15 maja w Stambule. USA i UE liczą, że Rosja zgodzi się na 30-dniowe zawieszenie broni i wstrzyma ataki na infrastrukturę krytyczną. Unia już zapowiedziała, że w przypadku odmowy zaostrzy sankcje. Europoseł PiS Arkadiusz Mularczyk apeluje o większą determinację UE w wykorzystaniu zamrożonych rosyjskich aktywów i wsparcie w odbudowie Ukrainy.

Według szacunków Ministerstwa Ochrony Środowiska i Zasobów Naturalnych Ukrainy od momentu inwazji Rosji uszkodzone lub zniszczone zostały 744 obiekty infrastruktury wodnej. Jeszcze przed wojną w części regionów sytuacja była trudna, ale zniszczenie tamy w Nowej Kachowce pogłębiło kryzys wodny. Obecnie 9,6 mln Ukraińców ma ograniczony dostęp do wody dobrej jakości i infrastruktury sanitarnej. Całkowity koszt jej odbudowy szacuje się na 11,3 mld dol.

– Choć mimo pandemii i wojny w Ukrainie nie odnotowano gwałtownego odpływu inwestorów zagranicznych z Polski, to zakończenie konfliktu za naszą wschodnią granicą pomogłoby w ich przyciągnięciu – wskazuje prof. Eliza Przeździecka ze Szkoły Głównej Handlowej. Dane za 2023 i wstępne wyniki z 2024 roku wskazują na zahamowanie trendu wzrostowego z poprzednich lat, na co miała wpływ również ogólna koniunktura gospodarcza na świecie.

W marcowej rezolucji Parlament Europejski ponownie ocenił, że Rosja musi zapłacić za ogromne szkody wyrządzone w Ukrainie. Zaapelował o konfiskatę rosyjskich aktywów państwowych zamrożonych na mocy sankcji i ich wykorzystanie do wsparcia Ukrainy. To w sumie ok. 300 mld euro, z czego ponad 200 mld znajduje się w UE. Dla porównania państwa członkowskie do tej pory wsparły Ukrainę kwotą ponad 140 mld euro.

Rosyjska agresja ma ogromny i destrukcyjny wpływ na ukraiński sektor kultury. Zniszczeniu uległo wiele obiektów kultury, wstrzymano działalność wielu instytucji kultury, a możliwości finansowania kultury drastycznie ograniczone. Ukraiński sektor kultury potrzebuje więc wsparcia ze strony Europy, zwłaszcza w kontekście wstrzymania pomocy ze strony USA. Programy takie jak Kreatywna Europa, Erasmus+ czy inicjatywy na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego zapewniają kluczowe wsparcie różnym sektorom kulturalnym.