Wszystkie newsy

W tym roku Narodowe Centrum Badań Jądrowych otrzymało bezterminowe zezwolenie na eksploatację reaktora badawczego Maria od prezesa Państwowej Agencji Atomistyki. Uruchomienie reaktora w 1974 roku uważa się za jedno z największych osiągnięć polskich badań jądrowych i do dziś jest to wizytówka krajowej energetyki jądrowej, która przyciąga naukowców. Przedstawiciele NCBJ podkreślają, że dla dalszego rozwoju badań potrzebne są długofalowa strategia i zapewnienie finansowania projektów.

Posłowie do Parlamentu Europejskiego na październikowej sesji poparli plan całkowitego zakazu importu gazu z Rosji. Również Rada UE porozumiała się w tej sprawie, przyjmując swoje stanowisko negocjacyjne. Europosłowie mówią, że to istotna i długo oczekiwana decyzja polityczna, która pozwoli skończyć z finansowaniem wojennej gospodarki Rosji. Jednak są też głosy sceptyczne, które krytykują nieskuteczne sankcje i nazywają je wizerunkowymi.

Według opublikowanego przed COP30 raportu Światowej Organizacji Meteorologicznej (WMO) rok 2025 ma szansę być drugim lub trzecim najcieplejszym rokiem w historii pomiarów. Poprzedni rok został oficjalnie uznany za rekordowo ciepły, a stężenie gazów cieplarnianych osiągnęło najwyższe wartości. Rośnie presja, by na rozpoczynającym się szczycie klimatycznym Organizacji Narodów Zjednoczonych COP30 w brazylijskim Belém deklaracje przełożyły się na konkretne działania.

Polska ma duży, ale wciąż niewykorzystany potencjał w produkcji biogazu i biometanu. Eksperci podkreślają, że w związku z rosnącym zapotrzebowaniem na gaz w elektroenergetyce i ciepłownictwie powinniśmy mocniej postawić na rozwój instalacji biogazowych i biometanowych. Można w ten sposób, po pierwsze, zmniejszyć zależność od importu gazu ziemnego, a po drugie, uzyskać stabilne, niezależne pogodowe i sterowalne źródło energii. Oba te aspekty są kluczowe dla bezpieczeństwa energetycznego.

Polska intensyfikuje działania na rzecz wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego. Rozwój infrastruktury paliwowej, elektroenergetycznej i gazowej staje się strategicznym filarem budowy odporności państwa. Zakończono właśnie kluczową inwestycję PERN w Bazie Paliw w Dębogórzu, która – poprzez rozbudowę o trzy nowe zbiorniki – stała się największą tego typu bazą paliwową w Polsce. Spółka podpisała także wstępne porozumienie o współpracy z Zakładem Inwestycji Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego w sprawie przyłączenia polskiego systemu rurociągów do sojuszniczej sieci logistycznej.

Termiczne przekształcanie odpadów komunalnych staje się jednym z filarów nowoczesnej gospodarki odpadami i transformacji energetycznej w Polsce. Tego typu instalacje pozwalają przede wszystkim ograniczyć ilość odpadów trafiających na składowiska. To o tyle istotne, że do 2035 roku, zgodnie z wymogami UE, tylko 10 proc. odpadów komunalnych będzie mogło być składowane. Instalacje te wytwarzają energię elektryczną i ciepło przy bardzo niskim poziomie emisji. Takie właśnie rozwiązania zastosowano w Porcie Czystej Energii w Gdańsku.

Spółka PERN oddała do użytku trzy nowe zbiorniki paliwowe w Bazie Paliw nr 21 w Dębogórzu na Pomorzu o łącznej pojemności 150 tys. m3. Dzięki temu stała się największym tego typu obiektem w Polsce – jej możliwości magazynowe przekraczają 500 tys. m3. Inwestycja była konieczna, by dostosować przepustowość bazy do rozbudowywanych możliwości przeładunku paliw płynnych w Porcie Gdynia. Zdaniem przedstawicieli spółki pozytywnie wpłynie to na bezpieczeństwo energetyczne kraju.

Zwiększenie krajowych możliwości magazynowych paliw i bezpieczeństwa ich dostaw, modernizacja infrastruktury przesyłowej czy też współpraca międzynarodowa – to kluczowe elementy wzmacniania bezpieczeństwa energetycznego Polski w momencie, gdy sytuacja geopolityczna dynamicznie się zmienia. Logistyczno-paliwowa spółka PERN oddała właśnie do użytku trzy zbiorniki do magazynowania paliw płynnych w Dębogórzu na Pomorzu i planuje dziewięć kolejnych. Zaplanowane na przyszły rok inwestycje sięgną 560 mln zł.

Rząd zapowiada, że w programie energetyki jądrowej udział polskich firm ma być jak największy. To jednak w dużej mierze zależy od możliwości kadrowych i kompetencyjnych krajowego przemysłu, których na razie nie jest wystarczająco. W ocenie dyrektora z Ministerstwa Energii to problem całej Europy, która dobrze radzi sobie z eksploatacją reaktorów jądrowych, ale nie z ich stawianiem. Rząd zapowiada utworzenie Centrum Kompetencji Jądrowych. Dziś kuźnią kadr są m.in. jądrowe instytuty badawcze.

Po latach stagnacji temat rozszerzenia Unii Europejskiej na północ wraca do europejskiej debaty. Zarówno w Islandii, jak i w Norwegii coraz głośniej mówi się o ponownym rozważeniu członkostwa w UE. W tle są zmiany geopolityczne, w tym zagrożenie ze strony Rosji, polityka Donalda Trumpa, napięcia na północy Europy oraz rosnące znaczenie bezpieczeństwa energetycznego.

Inwestycjom w odnawialne źródła muszą towarzyszyć duże nakłady na stabilność sieci – pokazał to przykład kwietniowego blackoutu na Półwyspie Iberyjskim. Dlatego w strategiach polskich spółek energetycznych zarezerwowane są miliardy złotych nie tylko na OZE, lecz również na modernizację i rozwój sieci dystrybucji oraz budowę magazynów energii. Tauron w ciągu 10 lat przeznaczy na te wszystkie priorytety ok. 90 proc. swoich nakładów inwestycyjnych.

Spółka Polskie Elektrownie Jądrowe (PEJ) w sierpniu otrzymała decyzję od wojewody pomorskiego o pozwoleniu na pierwszy etap prac przygotowawczych, a miesiąc później złożyła wniosek o pozwolenie na wykonanie drugiego etapu. De facto rozpoczęcie prac przygotowawczych to zgodnie z prawem budowlanym formalne rozpoczęcie budowy. To kolejny kamień milowy na drodze do pierwszej polskiej elektrowni jądrowej, w której w 2036 roku ma się rozpocząć komercyjna eksploatacja pierwszego z trzech reaktorów. Przedstawiciele branży uważają, że polskie firmy z sektora budowlanego mają odpowiednie kompetencje do tego, aby brać udział w budowie elektrowni jądrowej i spełnić wymogi jakościowe, techniczne oraz bezpieczeństwa.

W pierwszym półroczu działalności Portu Czystej Energii w Gdańsku instalacja przetworzyła ok. 50 tys. t odpadów komunalnych z okolicznych gmin. W wyniku termicznego przekształcenia ze śmieci nienadających się do recyklingu powstała energia i ciepło, które mogłyby zasilić kilkanaście tysięcy gospodarstw domowych. Na razie energia trafia do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego, ale władze PCE pracują nad tym, aby od stycznia 2026 roku zasilała ona jednostki organizacyjne w Gdańsku i była wykorzystywana na potrzeby mieszkańców miasta.

Straż Pożarna odnotowuje co roku kilkaset interwencji związanych z pożarami instalacji PV, w tym na obiektach przemysłowych czy magazynowych, gdzie rozprzestrzenienie się ognia może tworzyć wyjątkowe zagrożenia i grozi też ogromnymi stratami. Większość takich incydentów jest efektem błędów montażowych lub wadliwie wykonanych połączeń elektrycznych, a nie z samych modułów. PZU LAB i Balex Metal przeprowadziły pierwsze w Polsce pełnoskalowe testy pożarowe wyposażonych w instalacje PV makiet hali magazynowych, żeby sprawdzić, w jaki sposób różne rodzaje pokryć dachów wpłyną na rozwój pożaru.

– Decyzja Chin to bardzo zła informacja dla Europy, która chce się zbroić. Bez surowców krytycznych absolutnie jest to niemożliwe – mówi europosłanka na temat wprowadzonych przez Pekin ograniczeń dla importerów chińskich metali ziem rzadkich. Eksperci podkreślają, że silna zależność Europy od Chin w tym obszarze stanowi ryzyko zarówno dla bezpieczeństwa państw członkowskich, jak i konkurencyjności ich gospodarek.