Wszystkie newsy

Ukraina ze względu na wielkość terytorium i żyzne grunty jest rolniczą potęgą. Jej przystąpienie do Unii Europejskiej może być wyzwaniem dla całego europejskiego rolnictwa. Pokazały to ostatnie lata, kiedy zwolnienie z ceł ukraińskich produktów zdestabilizowało sytuację rynków rolnych w części krajów. Ukraińskie rolnictwo wciąż nie spełnia unijnych wymagań. Komisja Europejska oceniła gotowość branży rolnej na 2 w sześciopunktowej skali.

W Polsce 89 proc. badanych uważa za istotne, by wszystkie państwa członkowskie UE przestrzegały podstawowych wartości Unii, w tym praworządności – wynika z badań Eurobarometru. Choć o łamaniu praworządności w ciągu ostatnich pięciu lat wiele się mówiło, również w Polsce, za dobrze poinformowanych na temat praworządności uważa się 62 proc. Polaków. Komisja Europejska pod koniec października wystartowała z ogólnounijną kampanią informacyjną na ten temat. Ostatni raport KE wskazuje, że Unia coraz lepiej radzi sobie z wyzwaniami z obszaru naruszania praworządności.

Z początkiem stycznia 2025 roku Polska obejmie rotacyjną prezydencję w Radzie UE i przez pół roku będzie przewodniczyć jej pracom. To szansa na wprowadzenie zmian do unijnej agendy, przedefiniowanie strategii rozwoju Wspólnoty i korektę polityki gospodarczej. Kluczowe zmiany, których oczekują przedsiębiorcy, to między innymi wzmocnienie i ochrona jednolitego rynku UE w związku z nowymi wyzwaniami, związanymi m.in. z rosnącą rolą Chin i wyborami prezydenckimi w Stanach Zjednoczonych.

Wynik wyborów prezydenckich w USA może mieć kluczowe znaczenie dla wojny w Ukrainie. Kamala Harris jest zwolenniczką kontynuacji wsparcia militarnego dla Ukrainy i rozpoczęcia negocjacji z Moskwą tylko przy pełnym zaangażowaniu Kijowa. Donald Trump zapowiada zdecydowane działania na rzecz zakończenia wojny, ale nie wiadomo, w jaki sposób miałoby się to odbyć i czy kosztów nie poniesie Ukraina, a w konsekwencji także Europa. Wiele pytań budzą także jego plany co do NATO.

Kończy się kampania prezydencka w Stanach Zjednoczonych, obfitująca w historyczne wydarzenia. Symbolicznie wybory rozstrzygną się we wtorek 5 listopada, ale ostateczną decyzję podejmie Kolegium Elektorów dopiero w grudniu. O wyniku zadecydują głosy w tzw. stanach wahających się, czyli niepopierających tradycyjnie demokratów ani republikanów. Najnowszy sondaż wskazuje na minimalną przewagę Kamali Harris w większości tych okręgów. Istnieje ryzyko, że Donald Trump nie uzna niekorzystnego dla siebie wyniku wyborów, jak było to cztery lata temu.

Wybory parlamentarne 26 października mogą mieć decydujące znaczenie dla dalszego rozwoju Gruzji i jej geopolitycznego rozwoju – podkreślili europarlamentarzyści w rezolucji przyjętej na początku października. Kraj ten od wielu lat realizował euroatlantycki kurs, a od grudnia 2023 roku ma status państwa kandydującego do UE. Jednak rządząca partia Gruzińskie Marzenie forsuje coraz bardziej autorytarny program. Europosłowie podkreślają, że prawo uchwalane przez polityków w Tbilisi coraz mocniej odbiega od demokratycznych standardów europejskich.

9 października w Parlamencie Europejskim europosłowie wraz premierem Węgier Viktorem Orbánem omawiali priorytety rozpoczętej 1 lipca i kończącej się z końcem roku prezydencji węgierskiej w Radzie UE. Część mówców krytykowała węgierskiego premiera, głównie za podważanie walki Ukrainy z rosyjską agresją, współpracę z reżimem w Moskwie oraz odchodzenie od europejskich wartości. Inni chwalili węgierski rząd za jego stanowisko w sprawie migracji i umieszczenie konkurencyjności na szczycie swoich priorytetów. Zdaniem europosła Tobiasza Bocheńskiego z Prawa i Sprawiedliwości z debaty uczyniono trybunał nad Węgrami.

Pierwsza połowa 2025 roku upłynie pod znakiem drugiej polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Zbiega się ona z momentem ukonstytuowania się nowej Komisji Europejskiej i nową kadencją Parlamentu Europejskiego. – To nowe otwarcie powinno skłonić polski biznes do bardziej aktywnego zabiegania o swoje interesy w Brukseli – oceniają eksperci Konfederacji Lewiatan. Polscy przedsiębiorcy liczą na to, że prezydencja da impuls do podnoszenia konkurencyjności europejskich firm oraz zwiększania bezpieczeństwa w wielu obszarach.

Prezydencja Polski w Radzie UE przypadnie na pierwsze półrocze 2025 roku. Wśród jej głównych wyzwań i priorytetów wymienia się m.in. bezpieczeństwo i obronność, planowane rozszerzenie Unii Europejskiej o Ukrainę i Mołdawię, dalszy kształt transatlantyckiej współpracy po wyborach w USA, a także dyskutowane zmiany traktatowe w UE, problemy związane z implementacją Zielonego Ładu i pakiet migracyjny. Jednak – jak podkreśla europoseł Janusz Lewandowski – zdecydowanie najtrudniejszym zadaniem będą prace nad nowym budżetem UE na lata 2028–2034. Poprowadzi je Piotr Serafin, polski kandydat na unijnego komisarza ds. budżetu.

W niedzielę 20 października w Mołdawii odbędą się wybory prezydenckie i referendum konstytucyjne, których wyniki mają potwierdzić proeuropejski kurs tego kraju. Według sondaży tamtejsze społeczeństwo w referendum najpewniej opowie się za akcesją do UE. Na wyniki zbliżających się głosowań próbuje jednak wpłynąć Rosja, która straszy „powtórzeniem ukraińskiego scenariusza” i uwikłaniem Mołdawii w wojnę. Europosłowie zwracają uwagę, że stosuje do tego cały wachlarz działań hybrydowych – od cyberataków i dezinformacji po przekupywanie wyborców.

Coraz więcej krajów postrzega napływ migrantów jako zagrożenie dla bezpieczeństwa i tożsamości Europy. Berlin wprowadził nowe kontrole graniczne, a premier Hiszpanii zawarł porozumienia z przywódcami państw afrykańskich, aby spróbować powstrzymać napływ ludzi. Liczba nielegalnych przekroczeń granicy Unii Europejskiej w ciągu pierwszych ośmiu miesięcy tego roku wyniosła niemal 140 tys. W związku z tym część posłów apeluje o wzmocnienie Frontexu, czyli unijnej agencji straży granicznej i przybrzeżnej.

Zarówno Stany Zjednoczone, jak i Unia Europejska chciałyby zawieszenia broni lub najchętniej porozumienia pokojowego na Bliskim Wschodzie, na takowe się jednak nie zanosi. Od czasu ataku Hamasu na Izrael z października 2023 roku w regionie trwają wzajemne ataki zbrojne, w których po obu stronach giną ludzie, w tym cywile. Zdaniem polskich europosłów z różnych opcji politycznych Unia Europejska musi kontynuować naciski na obie strony, by konflikt powoli wygasał. Ma jednak ograniczone możliwości.

Zdaniem Daniela Obajtka Unia Europejska nie dorosła technologicznie i gospodarczo do rezygnacji z silników spalinowych. W ocenie posła do Parlamentu Europejskiego obecna polityka Brukseli związana z transformacją energetyczną jest błędna, a najwyższe koszty zapłacą biedniejsze gospodarki Wspólnoty, w tym Polska. – Nie grożą nam zamknięcia fabryk, one już są – podkreślił europoseł.

– Węgry są w tej chwili kłopotem Unii Europejskiej, nie wnoszą nic konstruktywnego do jej działań. Dlatego węgierska prezydencja to będzie okres zamrażarki, uśpienia instytucji europejskich w nadziei, że coś pozytywnego i konstruktywnego ruszy się wraz z polską prezydencją, czyli w styczniu przyszłego roku – mówi europoseł Janusz Lewandowski. Jak zauważa, środowe wystąpienie premiera Viktora Orbána na forum PE, podczas którego przedstawił priorytety węgierskiej prezydencji w Radzie, wzbudziło burzliwą dyskusję. Europosłowie i szefowa KE Ursula von der Leyen wytknęli węgierskiemu premierowi m.in. hipokryzję i bliskie relacje z reżimem w Moskwie.

Niemcy wprowadziły tymczasowe kontrole na wszystkich granicach lądowych, aby – jak zapowiedziały – spróbować powstrzymać nielegalną migrację. Przepisy dopuszczają takie kroki, ale w przypadku, gdy istnieje zagrożenie dla porządku publicznego lub bezpieczeństwa wewnętrznego. Jak podkreślają polscy europosłowie, takich przesłanek nie ma, a decyzja Niemiec to egoistyczne posunięcie, które narusza wszelkie zasady wspólnotowe.