Coraz mniej składowisk, coraz większe problemy
Każdego roku na całym świecie powstaje więcej niż dwa miliardy ton nieczystości i z biegiem lat jest ich coraz więcej. Zgodnie z ocenami ekspertów, tendencja wzrostowa zostanie utrzymana. Tymczasem w Polsce ubywa legalnych składowisk, które są zobowiązane do przestrzegania rygorystycznych przepisów środowiskowych, co nie pozostaje bez wpływu na problem mnożących się dzikich wysypisk.
Światowa gospodarka od dekad rozwija się w niespotykanym dotąd tempie. Z pozytywnych przemian korzysta znaczna część populacji. Niestety wraz z poprawą jakości życia wzrasta też suma generowanych odpadów. Widać to dobrze na przykładzie Polski i jej sąsiadów – Czech oraz Słowacji. Główny Urząd Statystyczny (GUS) podaje, że w 2015 r. przeciętny Polak wytworzył średnio 283 kg śmieci. Dla porównania, według szacunków Czeskiego Urzędu Statystycznego, przeciętny mieszkaniec tego kraju wyprodukował w tym samym czasie 317 kg odpadów. Natomiast Urząd Statystyczny Republiki Słowackiej szacuje, że każdy Słowak wygenerował wówczas 348 kg odpadów. W 2020 wartości te były znacznie wyższe – odpowiednio 342, 506 i 445 kilogramów.
Trend wzrostowy, dotyczący produkcji odpadów w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, wpisuje się w globalne tendencje. W 2016 r. na świecie wygenerowano łącznie ponad 2 miliardy ton odpadów. W 2030 r. może być to już ponad 2,5 miliarda ton, a w 2050 r. – niemal 3,5 miliarda ton śmieci. Do takich wniosków doszli eksperci, którzy przygotowali raport Banku Światowego „What a Waste 2.0: A Global Snapshot of Solid Waste Management to 2050. Urban Development”.
– Spośród wielu czynników to między innymi rozwój gospodarczy, wzrost produktu krajowego brutto oraz dodatni przyrost naturalny powodują, że odpadów na świecie będzie z roku na rok coraz więcej. Przykład Polski pokazuje, że wraz z rosnącym dobrobytem wzrasta też konsumpcja. W ostatnim czasie obserwujemy np. olbrzymi rozwój branży e-commerce, która wiąże się z wykorzystywaniem opakowań jednorazowych. Tego typu przedmioty po spełnieniu swojej roli stają się odpadem, którego nie można powtórnie użyć – wskazuje Felice Scoccimarro, prezes spółki Amest Otwock Sp. z o.o.
Mniej legalnych składowisk
W Polsce w ostatnich latach obserwuje się wzrost ilości składowanych odpadów. Według danych GUS, w 2017 r. na składowiska trafiło niespełna 5 milionów ton śmieci. W 2018 r. było to już niemal 5,2 mln ton, a rok później – jeszcze o 300 tysięcy ton więcej. W 2020 r. do składowania przeznaczono mniej odpadów niż w 2019 r. (5 217 719,6 t), co było jednak krótkotrwałym efektem pandemii Covid-19.
– Statystyki pokazują, że na składowiska rokrocznie trafia coraz więcej odpadów. Nic nie wskazuje na to, aby ten trend miał się zmienić. Po zniesieniu obostrzeń pandemicznych gospodarka wraca na dawne tory, co przekłada się na zwiększoną konsumpcję. Ponadto gościmy w Polsce uchodźców z Ukrainy. Straż graniczna podaje, że do naszego kraju dotarło już ponad 2,5 miliona osób. Obecny rok może okazać się zatem rekordowy – wskazuje Felice Scoccimarro.
Pomimo rekordowej produkcji odpadów każdego roku w Polsce zamykane są dziesiątki legalnie działających składowisk. Jeszcze w 2009 r. istniało ich w naszym kraju 809. Pięć lat później, w 2014 r., ich liczba zmniejszyła się o połowę. W 2020 r. pozostawało czynnych już tylko 271 takich miejsc. W kontekście gospodarowania odpadami nie pomaga także opieszałość w budowie spalarni nad Wisłą.
Dzikie wysypiska nadal problemem
Deficyt legalnych miejsc do składowania odpadów sprawia, że powstaje coraz więcej nielegalnych, dzikich wysypisk. Jak wskazuje GUS, tylko w latach 2015-2020 zlikwidowano prawie 75 tysięcy takich „instalacji”. Na wzrost popularności tego przestępczego procederu wpływa fakt, że tego typu „obiekty” nie muszą spełniać żadnych norm bezpieczeństwa. Nie wymagają zatem nakładów finansowych.
– Niska wykrywalność i relatywnie niewysokie kary zniechęcają do prowadzenia nielegalnej i niebezpiecznej dla środowiska działalności. Tym bardziej potrzebne są niezbędne działania, zmierzające do usprawnienia procesu powstawania instalacji legalnie funkcjonujących podmiotów – podkreśla Felice Scoccimarro.
Waterdrop zapobiegło trafieniu 29 milionów butelek do oceanów
W całej Polsce zmieniali otoczenie na lepsze – podsumowanie trzeciej edycji Kręc
Jak przygotować się do sprzątania okolicy? [CHECKLISTA]
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Konsument
Zmiany klimatu uderzają w portfele konsumentów. Podniosą ceny żywności nawet o 3 pkt proc. rocznie
Coraz wyższe średnie temperatury obserwowane na świecie przekładają się na wzrost cen żywności. Problem dotyczy zarówno krajów rozwiniętych, jak i rozwijających się. Naukowcy z Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu obliczyli, że do 2035 roku zdarzenia klimatyczne podniosą ceny żywności o 0,9–3,2 pkt proc. rocznie, a ogólny poziom inflacji o 0,3–1,1 pkt proc. Naukowcy przeanalizowali dane dotyczące zmian cen artykułów żywnościowych ze 120 krajów świata w ciągu ostatnich 30 lat.
Transport
Chiny przyspieszają inwestycje w odnawialne źródła. Nie przestają jednak rozbudowywać mocy węglowych
Coraz dotkliwsze skutki zmian klimatycznych, ale przede wszystkim chęć zbudowania bezpieczeństwa energetycznego i uniezależnienia się od zewnętrznych dostaw surowców skłoniły rząd w Pekinie do ekspresowych inwestycji w nowe moce odnawialnej energii. W efekcie Chiny wyrastają na globalnego lidera transformacji energetycznej – odpowiadają dziś za największy na świecie przyrost mocy zainstalowanych w fotowoltaice i wiatrakach. Co ciekawe, nie rezygnują jednak przy tym również z inwestycji w energetykę węglową.
Konsument
Niska wiedza ekonomiczna Polaków może wpłynąć na większe zainteresowanie usługami doradców finansowych. Wciąż rzadko korzystamy z ich pomocy
Ponad 70 proc. Polaków ma niską lub przeciętną wiedzę finansową – wynika z badania „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2024”. To przekłada się na niewielkie uczestnictwo w rynku kapitałowym i niską skłonność do inwestowania i oszczędzania. Dlatego eksperci upatrują istotnej roli doradców finansowych w zmianie tej tendencji. Większość gospodarstw domowych nie korzysta jednak z tego typu usług. Branża od lat samoreguluje kwestię kompetencji i certyfikatów dla doradców, ale liczy na utworzenie publicznego rejestru, w którym klienci mieliby dostęp do takich informacji, w ten sposób zyskując większe zaufanie do przedstawicieli tego zawodu.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.