Inicjatywa „Programowanie = Nasz Drugi Język” w stu gminach

Rozpoczyna się kolejna edycja rewolucyjnej, społecznej inicjatywy „Programowanie = Nasz Drugi Język”, wspierającej naukę programowania dla uczniów szkół podstawowych. W nowym roku szkolnym program obejmie 50 000 dzieci ze 100 gmin w całej Polsce. Pilotaż projektu, zrealizowany w Chełmie, Sycowie, Zduńskiej Woli i Warszawie wskazuje na ogromny sukces inicjatywy. Aż 80% uczniów zrealizowało program, osiągając wyniki bardzo dobre i dobre, jednocześnie zdobywając płynność w nowym języku - języku programowania. Dodatkowo 6-klasiści w znaczący sposób poprawili umiejętność czytania ze zrozumieniem, co potwierdziło niezależne badanie think tanku Evidence Institute.

Projekt „Programowanie = Nasz Drugi Język” to strategiczne i systemowe rozwiązanie, które odpowiada na największe bolączki systemu edukacji w zakresie nauczania informatyki – kluczowej umiejętności w XXI wieku. Mądrze wyskalowany, pozwoli w pełni wykorzystać potencjał uczniów i nauczycieli, zbuduje na szeroką skalę nie tylko kompetencje w zakresie programowania, ale także logicznego myślenia i czytania ze zrozumieniem. Inwestując w naturalny potencjał drzemiący w Polakach – talent i umiejętności informatyczne – możemy sprawić, że Polska znacząco rozwinie się jako gospodarka i dokona skoku cywilizacyjnego, stając się 1 z 10 najbogatszych krajów na świecie do 2050 r. Taka szansa trafia się raz na 120 lat. Programowanie i szeroko rozumiane kompetencje cyfrowe to bez wątpienia jeden z kluczowych aspektów myślenia o edukacji – zarówno na poziomie państwa, jak i na poziomie człowieka i jego rozwoju zawodowego. Dlatego ważne są wszystkie inicjatywy i programy, które mają przełamać strach przed wchodzeniem w świat technologii. Cieszę, że po pilotażu projekt jest dalej rozwijany i coraz więcej podmiotów myśli o zaangażowaniu się w to przedsięwzięcie. Każda tego typu inicjatywa zwiększa potencjał na rozwój innowacji oraz budowania nowych kompetencji przyszłości – powiedział Krzysztof Gawkowski, Wicepremier i Minister Cyfryzacji.

– Najbardziej cieszą nas wiadomości od rodziców dziewczynek, które nigdy wcześniej nie były zainteresowane komputerami, a dzisiaj informatyka jest ich ulubionym przedmiotem. Roczny pilotaż potwierdził, że inwestycja w nauczycieli to najlepsza inwestycja w przyszłość polskich uczniów. Każda złotówka wydana na edukację polskich dzieci to nie danina, ale inwestycja w nasz rozwój gospodarczy. Rok temu przedstawiliśmy ambitny plan 5-letni, który doprowadzi do powszechnej edukacji programistycznej. Rozszerzenie programu z 4 do 100 gmin to realizacja drugiego etapu. Polska ma szansę stać się pierwszym krajem na świecie, w którym wszyscy absolwenci szkoły podstawowej znają podstawy programowania. To zmieni polską gospodarkę i da nam szansę na skokowy wzrost gospodarczy. Polska ma szansę na awans do grona 10 najbogatszych krajów na świecie do połowy tego stulecia - zawalczmy o to - podkreśla inicjator programu Miron Mironiuk, założyciel i CEO Cosmose AI.

Sukces pilotażu

W pilotażu programu „Programowanie = Nasz Drugi Język”, realizowanym w roku szkolnym 2023/2024 udział wzięły 4 gminy: Chełm, Syców, Zduńska Wola i Warszawa. Projektem objęto wszystkich nauczycieli i uczniów klas 4, 5 i 6 z mniejszych gmin. W ramach zajęć, dzieci rozwiązały średnio 99 zadań programistycznych na platformie InstaKod, większość z nich w trakcie lekcji informatyki. Pokazuje to bardzo dużą skalę praktycznego ćwiczenia umiejętności rozwiązywania problemów informatycznych, która do niedawna była niemożliwa do osiągnięcia przez nauczycieli. Co ważne, aż 80% uczniów zrealizowało cały program, osiągając bardzo dobre i dobre wyniki. Do sprawdzianów umiejętności podeszło średnio 92% uczniów, osiągając średni wynik 87%.

Nauka programowania to nie tylko tworzenie kodu – to przede wszystkim sztuka rozwiązywania problemów i logicznego myślenia. W ankietach ewaluacyjnych nauczyciele wskazywali, że poza poprawą i nabywaniem nowych umiejętności informatycznych, ich uczniowie w znaczący sposób poprawili także umiejętność czytania ze zrozumieniem. Te wnioski potwierdzają wyniki niezależnego badania, realizowanego przez think tank Evidence Institute, odpowiedzialny w Polsce za badania PISA z ramienia OECD. Eksperci sprawdzili czy dodatkowym efektem nauki programowania jest poprawa fundamentalnych umiejętności, takich jak matematyka czy czytanie ze zrozumieniem. Badaniem objęto uczniów, którzy rozpoczęli naukę programowania w ramach „Programowanie = Nasz Drugi Język” i uczniów z grupy kontrolnej nie objętej programem. Badanie potwierdziło, że 6-klasiści, uczestniczący w projekcie osiągnęli istotnie wyższe wyniki w czytaniu ze zrozumieniem niż ich rówieśnicy. Badania będą kontynuowane, żeby regularnie mierzyć postępy uczniów i identyfikować najlepsze praktyki i pola to poprawy.

Uważam, że program „Programowanie = Nasz Drugi Język” jest szansą na rozwój dla wszystkich dzieci, zarówno z dużych miast, jak i małych gmin wiejskich. Uczy logicznego myślenia, pomaga kształtować i utrwalać pojęcia matematyczne. Dzieci ucząc się programowania rozwiązują problemy, które podane są w innej, bardziej przystępnej formie. Po roku korzystania z tego programu mogę powiedzieć, że nie tylko uczył, ale też bawił, a w niektórych dzieciach rozbudził nowe zainteresowania - mówi Anna Mieleszkiewicz, dyplomowana nauczycielka matematyki i informatyki ze SP nr 7 ze Zduńskiej Woli, która wzięła udział w pilotażowej edycji „Programowanie = Nasz Drugi Język”.

Systemowe wsparcie dla nauczycieli

„Programowanie = Nasz Drugi Język” to także rozwiązanie źródła problemu nauczania informatyki w szkołach – przygotowania nauczycieli. Chociaż od 2017 roku obowiązuje nowa podstawa programowa dla przedmiotu informatyka, szacuje się, że mniej niż co dziesiąty nauczyciel tego przedmiotu posiada kompetencje do nauki programowania. W przypadku nauczycieli biorących udział w pilotażu 2/3 z nich nie miało bazowego wykształcenia z przedmiotów ścisłych. Dopiero udział w projekcie „Programowanie = Nasz Drugi Język” dał wielu z nich szansę nauczenia się programowania na poziomie potrzebnym do realizacji obowiązkowego programu nauczania razem z uczniami. To właśnie punkt interwencji systemowej, na który postawili twórcy programu - zainwestowanie w nauczycieli i danie im niezbędnego wsparcia, są kluczem do sukcesu polskich uczniów. Dlatego najważniejszym elementem inicjatywy „Programowanie = Nasz Drugi Język” jest wcześniejsze przeszkolenie nauczycieli. Przez cały czas trwania programu pedagodzy są objęci regularnym wsparciem mentoringowym, co pozwala im solidnie przygotowywać się do każdej kolejnej lekcji i wchodzić do klasy z dużą pewnością siebie i swoich umiejętności. Nauczyciele i uczniowie otrzymują bezpłatny dostęp do platformy internetowej, która w atrakcyjnie wizualny sposób przekazuje podstawowy programowania blokowego. Realizowany program jest w pełni zgodny z podstawą programową informatyki i polityką oświatową, a nauczyciele poza 38h zajęć szkoleniowych otrzymają dedykowane materiały dydaktyczne, filmiki instruktażowe oraz scenariusze lekcyjne.

Pilotaż w Chełmie, Sycowie, Zduńskiej Woli i Warszawie pokazał, że powszechna nauka programowania w szkole jest możliwa: dostępna dla każdego ucznia, nauczana przez osoby, którzy uczą na co dzień w szkole, w ramach godzin przewidzianych w programie nauczania. To szansa, która się zdarza raz na 120 lat! W XXI wieku informatyka nie powinna być kolejnym szkolnym „michałkiem”. Powinna być nauczana „na poważnie”, jak matematyka, fizyka czy chemia – mówi prof. Krzysztof Diks, Uniwersytet Warszawski, szef Komitetu Głównego Olimpiady Informatycznej.

Przyszłość programu „Programowanie = Nasz drugi Język”

Pilotaż był jedynie wstępem do kolejnych etapów projektu „Programowanie = Nasz Drugi Język”. Jego autorzy realizują plan, którego celem jest zaoferowanie dostępu do najlepszych programów nauczania wszystkim uczniom i uczennicom szkół podstawowych w całej Polsce. W tym roku szkolnym w placówkach, w których odbywał się pilotaż, projekt, oprócz kontynuacji programowania blokowego w klasach 4-6, zostanie rozszerzony o programowanie tekstowe w klasach 7-8. Jednocześnie do inicjatywy dołącza 100 kolejnych gmin, w tym m.in. Wrocław, Świdnica, Skierniewice i mniejsze gminy wiejskie z całej Polski, takie jak np. Sulmierzyce, Stawiguda, Kobylnica, Gostycyn, Lututów, Platerów, czy Żmudź. 

W obecnej edycji programu uczniowie i nauczyciele mogą pracować i rozwijać swoje umiejętności na platformie Pixblocks. Odpowiednia budowa platformy wspiera systematyczną pracę, opartą na zróżnicowanych zadaniach, których poziom trudności zwiększany jest małymi krokami, dostosowany do indywidualnego potencjału i angażujący wszystkich uczniów - podkreśla dr. Krzysztof Krzywdziński, pomysłodawca i założyciel platformy Pixblocks, wykładowca Wydziału Informatyki UAM w Poznaniu.

16 września rozpoczną się szkolenia dla nauczycieli zakwalifikowanych do drugiej edycji programu. W pierwszej kolejności weźmie w nich udział kilkudziesięciu nauczycieli z Wrocławia. Następne odbędą się zgodnie z harmonogramem w pozostałych zgłoszonych gminach, które są zlokalizowane w całej Polsce. Jesienią 2025 roku projekt „Programowanie = Nasz Drugi Język” będzie realizowany już w 500 gminach, a w 2026 roku – we wszystkich 2477 gminach w całej Polsce. Przedstawiciele szkół i gmin zainteresowanych dołączeniem do programu mogą cały czas wysyłać zgłoszenia za pośrednictwem strony www.razna120lat.pl.

Pomysłodawcą tej społecznej inicjatywy jest Miron Mironiuk, założyciel i CEO Cosmose AI, polskiej firmy działającej na największych rynkach Azji. W Radzie Merytorycznej programu zasiada m.in. prof. Krzysztof Diks z UW, orędownik nowej podstawy programowej z informatyki, od lat związany z Olimpiadą Informatyczną i wychowawca mistrzów świata w programowaniu oraz Szymon Acedański, CTO Cosmose AI i członek Komitetu Głównego Olimpiady Informatycznej.