Nowy rozdział dla edukacji? Podsumowanie roku szkolnego 2023

Rok szkolny 2023 przyniósł nie tylko emocje związane z egzaminami maturalnymi, lecz także znaczące zmiany w polskim systemie edukacyjnym. Wybory maturzystów i wprowadzenie innowacyjnych form dokumentacji postępów uczniów rysują nową erę dla szkolnictwa. Przejrzyjmy bliżej, jakie kierunki kształcenia zdobyły największe uznanie i jakie wyzwania stoją przed szkołami w nowym roku. 

Tegoroczne wybory maturzystów

Podczas tegorocznych matur, język polski, język obcy i matematyka były przedmiotami obowiązkowymi, jednak wybór przedmiotów dodatkowych był zróżnicowany, a uczniowie często preferowali te, które wspierały ich profile kształcenia. Zgodnie z ankietą firmy VULCAN, biologia, geografia i chemia były najczęściej wybieranymi przedmiotami rozszerzonymi.

W przypadku uczniów techników, preferowane kierunki kształcenia obejmowały technikę żywienia, reklamy, usług fryzjerskich, weterynarii, spedycji oraz urządzeń i systemów energetyki odnawialnej. Większość ankietowanych uczniów decydowała się na studia na uniwersytetach lub politechnikach, ale istniała także grupa, która jeszcze nie podjęła decyzji o dalszej ścieżce kariery. 

Wprowadzenie mLegitymacji i zmiana wzoru świadectw

W roku 2023, zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji i Nauki, nadeszły znaczące zmiany w systemie edukacyjnym, które przewidywały wprowadzenie nowych legitymacji, wzorów świadectw i arkuszy ocen, likwidując tradycyjne papierowe dokumenty. 

„Papierowe legitymacje zostaną stopniowo zastąpione eLegitymacjami i mLegitymacjami. Szkoły będą zobowiązane do wydania uczniom plastikowej wersji dokumentu oraz wersji cyfrowej na telefony komórkowe. Nowe wzory legitymacji zawierają podstawowe informacje” – mówi Przemysław Przybysz, product owner z VULCAN. 

Zmiany dotkną także świadectw, które na giloszu nie będą miały wydrukowanych nazw przedmiotów, a będą musiały zostać uzupełnione przez wystawiających świadectwo. Ogółem, wraz z wprowadzeniem nowego rozporządzenia, szkoły będą zobowiązane do wdrożenia 25 nowych szablonów świadectw i 11 szablonów arkuszy ocen, co niewątpliwie zrewolucjonizuje proces dokumentowania postępów uczniów.

Rywalizacja o miejsce w szkołach ponadpodstawowych

Tegoroczna rekrutacja do szkół ponadpodstawowych, wynikająca z reformy edukacyjnej z 2014 roku, rozpoczęła się na przełomie kwietnia i maja, angażując 1,5 rocznika kandydatów. Ta sytuacja postawiła przed polskimi placówkami edukacyjnymi nowe wyzwania, wymagając potencjalnie wydłużenia czasu pracy szkół i wprowadzenia systemu zmianowego. Zwiększona liczba uczniów pociągnęła za sobą konieczność rozszerzenia kadry nauczycielskiej i dostosowania infrastruktury, zwłaszcza w przypadku licznych klas o ponad 34 uczniach. Dyrektorzy szkół podkreślali także trudności związane z rotacją uczniów i potrzebą dostosowania się do różnorodnych oczekiwań młodzieży. Tegoroczna rekrutacja, zależnie od regionu, ruszyła w kwietniu lub maju, a wnioski były przyjmowane między 24 kwietnia a 12 lipca. Rywalizacja o miejsce w szkołach była intensywna, a decyzję o przyjęciu miały wpływ nie tylko wyniki egzaminu ósmoklasisty, ale także osiągnięcia, aktywność społeczna, udział w konkursach i dodatkowe sprawdziany.

„Dane firmy VULCAN pokazują, że tylko 75% kandydatów zostało przyjętych już na etapie pierwszej rekrutacji. Wysoka konkurencja sprawiła, że nie wszyscy uczniowie znaleźli miejsce, a aż 14% kandydatów ubiegało się jedynie o przyjęcie do jednej szkoły, co niestety często zakończyło się brakiem kwalifikacji. Osoby niezakwalifikowane miały możliwość ubiegania się o miejsce w rekrutacji uzupełniającej, ale na mniej atrakcyjne miejsca, które pozostały po pierwszym etapie rekrutacji” – mówi Dorota Kędzierska, product owner z VULCAN.

Kierunki kształcenia

Licea ogólnokształcące cieszyły się największym zainteresowaniem, stanowiąc 51% wyborów, technika zaś 40%, a szkoły branżowe I stopnia jedynie 9%. Ciekawym spostrzeżeniem było, że kandydat do szkół w Warszawie aplikował do 111 placówek w związku z brakiem ograniczenia liczby wybieranych szkół. Rekrutacja ujawniła także, że niektóre kierunki, takie jak technik papiernictwa czy przetwórcy mięsa, spotykały się z minimalnym zainteresowaniem. Przed samorządami i szkołami stoi kolejne wyzwanie, gdyż w przyszłym roku liczba uczestniczących w rekrutacji uczniów będzie mniejsza (około 0,5 rocznika). To wymaga przygotowania atrakcyjnej oferty edukacyjnej, aby sprostać oczekiwaniom i zainteresowaniom przyszłych adeptów nauki.

Znaczenie narzędzi informatycznych i ich nowych wersji

Nieodłącznym elementem w obszarze zarządzania oświatą jest wykorzystywanie narzędzi informatycznych. Jednym z nich jest Sigma, która od lat pomaga samorządom sprawnie i efektywnie przeprowadzać zarówno proces planowania organizacji w postaci tworzonych i zatwierdzanych arkuszy organizacyjnych, jak i projektów planów finansowych podległych jednostek. Po ich zatwierdzeniu w plany program pozwala gromadzić dane o wykonaniu budżetu oświaty oraz rejestrować zachodzące zmiany w planach w ciągu roku. Dzięki tak w jednym miejscu mamy dostęp do kompletnych i przekrojowych danych o oświacie. 

Sigma to system uruchomiony dla 835 Jednostkach Samorządu Terytorialnego (JST) i obsługujący ponad 9 200 Jednostek Organizacyjnych (JO). Aplikacja pozwala samorządom na wybór modelu wdrożenia – można korzystać w pełnym zakresie z możliwości programu lub wdrożyć wybrany obszar. Rosnąca popularność programu widoczna jest w wyniku używalności - za pomocą Sigmy 8728 jednostek oświatowych opracowało arkusz organizacji placówki na rok szkolny 2023/2024, a w modelu pracy bez arkusza z części finansowej w zakresie planowania budżetu i gromadzenia informacji o jego wykonaniu korzysta jeszcze 489 jednostek z 9 JST.

„To świadczy o rosnącym uznaniu dla funkcjonalności i użyteczności tego systemu. Dlatego w dynamicznym świecie technologii, dostosowanie możliwości programu do ewoluujących potrzeb użytkowników jest kluczowym dla nas zadanie” – mówi Anna Siwek, product owner z VULCAN. „Mając to na uwadze w 2023 r. udostępniliśmy nową wersję programu Sigma wprowadzając w niej zmiany oczekiwane przez naszych klientów i rozpoczęliśmy przełączanie na nią obecnych użytkowników oraz wdrażanie jej u nowych. Wspieramy użytkowników różnymi formami szkoleniowymi, dlatego jest to ewolucja, a nie rewolucja i każdy samorząd wybiera termin włączenia nowej wersji tak aby zapewnić optymalną komunikację o zmianie do podległych jednostek”.

„Dodatkowo, warto zauważyć, że prawie 1400 jednostek oświatowych w roku 2023 kontynuowało korzystanie z desktopowego Arkusza Optivum, co stanowi alternatywę w przypadku, gdy organ prowadzący nie zdecydował się na wdrożenie systemu centralnego dla wszystkich podległych placówek, czyli Sigmy. Z myślą o tej grupie naszych klientów wprowadziliśmy we wrześniu do naszej oferty nowy, chmurowy Arkusz VULCAN” – dodaje Anna Siwek. „Zapewniający automatyczne aktualizacje, nowoczesny interfejs i nowe funkcjonalności, Arkusz VULCAN wprowadza nową jakość w opracowywaniu arkuszy organizacyjnych w placówkach, które na dziś nie mają dostępu do centralnego rozwiązania, czyli Sigmy. Już wkrótce organizujemy bezpłatne spotkanie online dla dyrektorów z pokazem możliwości nowego programu, który zastąpił w naszej ofercie desktopowy Arkusz Optivum. Dzięki temu mając w ofercie i rozwiązanie centralne i do obsługi pojedynczej jednostki odpowiadamy na potrzeby naszych klientów dostarczając nowoczesne, chmurowe rozwiązania dla oświaty” – podsumowuje Anna Siwek.