Upskilling i oswojenie z polskim rynkiem pracy

Według danych OECD aż 50 tys. Polaków studiuje za granicą. Korzystają z szansy, która nie była dana ich rodzicom i liczą na zdobycie doświadczenia, które w przyszłości otworzy im wiele drzwi. A pracodawcy w naszym kraju tracą… Talenty, którymi mogliby zapełnić braki kadrowe i lukę kompetencyjną w swoich firmach. Jak wynika z ankiety prowadzonej przez Fundację GPW wśród uczestników Letniej Szkoły Go4Poland, 43% osób uczących się poza Polską nie wie, czy wróci po studiach do kraju. Jak zatem przekonać młodych, by wybrali karierę zawodową w Polsce? Zdaniem Aliny Bączar, Wiceprezes Fundacji GPW, inicjatora projektu „Go4Poland”, przepis na sukces jest prosty: „Dać im możliwość przyjrzenia się z bliska, jak funkcjonuje polski biznes i zadbanie o upskilling. Chodzi o zdobycie praktycznych, nierzadko nowych kompetencji, dzięki którym odnajdą się na rodzimym rynku pracy”.

Dlaczego nie Polska?

Niesłabnące zainteresowanie studiami poza granicami Polski powinno być zbiorowym powodem do dumy. Pokolenie dzisiejszych 20-latków znających w tym młodym wieku świetnie przynajmniej jeden język obcy, nie ma kompleksów, by rywalizować z kolegami z Europy, USA czy nawet Australii. To osoby, które świadomie kreują swoją przyszłość. Wiedzą, że dyplom renomowanej, międzynarodowej uczelni nie tylko dobrze wygląda w CV, ale realnie pomaga w życiu. Nie można zapominać o tym, że możliwość uczenia się i mieszkania poza Polską, zdobywania doświadczenia w innej kulturze jest nie do przecenienia dla rozwoju młodego człowieka.

Polscy studenci wybierający naukę za granicą, od lat mają  ulubione kierunki wyjazdów: ponad 31% osób wybiera Holandię, 26% Wielką Brytanię. Na podium znalazły się również Włochy – 15%[1]. Czy to oznacza, że uczelnie w Polsce nie dają perspektyw na przyszłość?

– Z pewnością studenci zagraniczni przybywający do naszego kraju, chociażby w ramach popularnego programu Erasmus, odpowiedzieliby na to pytanie przecząco. Polskie uczelnie coraz częściej znajdują się
w międzynarodowych rankingach i są poważane na Zachodzie. Jednak osoby, które wyjeżdżają z Polski na studia, szukają szkół, które dadzą im jeszcze więcej możliwości, otworzą drogę do międzynarodowej kariery i przekażą w stosunkowo krótkim czasie jak najwięcej umiejętności, które przygotują na wszelkie wyzwania dzisiejszego rynku pracy. ‘Sky is the limit’ – to motto, którym kieruje się pokolenie 20-latków, zaczynających karierę zawodową – komentuje Alina Bączar, Wiceprezes Fundacji GPW.

Szkoła średnia ma wyposażyć w niezbędną wiedzę, dzięki której można bez problemu odnaleźć się
w świecie, ale to uniwersytet czy politechnika mają przygotowywać do pracy w zawodzie. I tego młodzi Polacy szukają na uczelniach zagranicznych. Dowodem są wybierane przez nich kierunki studiów. Pierwsza trójka to: zarządzanie (25%), medycyna (18%) i IT (11%)[2].

Specjalistę pilnie przyjmę, czyli braki kadrowe w polskich firmach

Podejście do edukacji, które dziś charakteryzuje coraz więcej „Zetek”, zbiega się z potrzebami polskich pracodawców. Firmy skarżą się na lukę kadrową, brakuje im pracowników z konkretnymi kompetencjami. Aż 9 na 10 zgłasza problemy z pozyskaniem specjalistów o odpowiednich kwalifikacjach[3]. Są one również widoczne  w badaniu przeprowadzonym przez Future Collars i ICAN Institute – 1/3 firm niezależnie od sektora, ma trudności z rekrutacją pracowników o odpowiednich kompetencjach[4].

Podnoszenie kompetencji obecnej kadry jest rozwiązaniem tego impasu, ale nie zawsze jest ono proste do zrealizowania w praktyce. Nie każdy jest gotowy na reskilling. Nierzadko zdarza się również, że największe talenty są przechwytywane przez konkurencję, która lepiej zapłaci. Dlatego z powodu tych problemów i „kurczącego się” rynku pracy, firmy powinny również spoglądać w kierunku osób, które dopiero na niego wejdą, ambitnych studentów nastawionych na rozwój, którzy wybrali studia poza granicami Polski. Ale jak ich zachęcić do powrotu do kraju i wspierania rodzimej gospodarki?

Zatrzymać talenty w kraju

Praca dla studenta/absolwenta. Account Juniora przyjmę. Z 5-letnim doświadczeniem. Takie odrealnione wymagania nadal pojawiają się w ofertach pracy umieszczanych w sieci przez pracodawców. Absolwenci szkół wyższych wchodzący na rynek pracy tu, w naszym w kraju, spotykają się w wieloma barierami. Dodatkowe przeszkody czekają na młodych Polaków, którzy chcieliby po zagranicznych studiach wrócić do Polski.

– Wydarzenia takie jak Brexit, inflacja szalejąca w całej Europie, a także skutki związane z kryzysem finansowym wywołanym pandemią Covid-19  sprawiają, że nie tylko wyhamowała skala polskiej emigracji, ale niemała grupa rodaków chce wracać do kraju. Są w niej również osoby po 20. roku życia. To, czy młodzi Polacy będą chętnie wracać do Polski po studiach, zależy od tego, co będzie na nich czekać po powrocie. I to jest duże wyzwanie, które stoi przed rodzimymi pracodawcami. Firmy muszą stworzyć odpowiednie warunki do rozwoju i zaoferować możliwości związane z budowaniem kariery zawodowej, pokazać, że polski rynek pracy jest konkurencyjny względem tego na zachodzie Europy czy nawet w USA. W realizacji tego zadania przedsiębiorców wspiera Fundacja GPW, która blisko od 9 lat prowadzi projekt Go4Poland
– zaznacza Alina Bączar.

Program jest skierowany do Polaków studiujących poza granicami naszego kraju, także tych będących na wymianie, absolwentów uczelni zagranicznych oraz członków Polonii. Główne założenie – ułatwienie młodym osobom odnalezienie się na rynku pracy w Polsce i wskazanie perspektyw, jakie czekają na nich w kraju. Uczestnicy programu mają okazję zdobywać wiedzę podczas płatnych staży i praktyk, które są oferowane przez Partnerów projektu. Są nimi firmy m.in. ze świata finansów, ekonomii, działające na rynku kapitałowym, a także jednostki administracji publicznej.

Projektowi Go4Poland od początku przyświeca jeden cel – połączenie studentów i przedstawicieli środowiska biznesowego w naszym kraju, umożliwienie tym dwóm „światom” nawiązania relacji i zbudowania platformy, która daje szansę na wymianę informacji. Do tej pory odbyło się osiem edycji programu, a każdego roku jego podsumowaniem jest konferencja. Biorą w niej udział Uczestnicy, Partnerzy oraz Ambasadorzy projektu, którzy dzielą się swoimi spostrzeżeniami.

Co wyróżnia Go4Poland spośród innych inicjatyw kierowanych do studentów i absolwentów szkół wyższych?

– Nasi Partnerzy są nastawieni na przekazywanie praktycznej wiedzy i umiejętności, które pozwolą odnaleźć się na rynku pracy i zdefiniować przyszłą ścieżkę zawodową. Odbywa się to nie tylko w trakcie praktyk i staży oferowanych przez uczestniczące firmy, ale również w ramach programu mentorskiego. To spotkania „1 na 1”, w których mentor przekazuje studentowi swoje know-how z danego obszaru, porady, których młody człowiek nie znajdzie w sieci. Od kilku lat w ramach programu prowadzonego przez Fundację GPW organizowana jest Letnia Szkoła Giełdowa Go4Poland. To siedem dni intensywnych szkoleń, warsztatów oraz spotkań ze specjalistami z zakresu ekonomii, świata finansów i branż, w których działają nasi Partnerzy – wylicza Marta Dobrzyńska, koordynatorka programu Go4Poland.

8. edycja Go4Poland w liczbach:

• w projekcie wzięło udział 68 zagranicznych uczelni
• 100 nadesłanych zgłoszeń
• uczestniczyło 15 firm-Partnerów
• 71 zgłoszeń na staże
• ogłoszonych 11 staży
• 8 Mentorów i 13 Mentee
• 35 ekspertów uczestniczyło w Letniej Szkole oraz Konferencji wieńczącej edycję programu w 2023 r.
• 900+uczestników, którzy wzięli udział w projekcie w latach 2015-2023

Tegoroczna edycja Go4Poland rusza 1 lutego 2024 r.

Więcej szczegółów: https://www.go4poland.pl/

[1] Dane: Elab Education Laboratory, na podstawie aplikacji polskich studentów na uczelnie zagraniczne w 2022 roku.

[2] Dane: tamże.

[3] Polski Instytut Ekonomiczny, „Kompetencje pracowników dziś i jutro”, 2022.

[4] Future Collars i ICAN Institute, „Wielki reset umiejętności. Raport nt. reskillingu pracowników”, 2023.