Hipoteka odwrócona dla małżeństwa. Zasady wyliczania świadczeń i aspekty prawne

O hipotece odwróconej mówi się najczęściej w kontekście osób samotnych, które nie mają komu „zostawić” mieszkania lub domu. Ale na umowę o dożywocie decydują się też małżeństwa. W jaki sposób wyliczane są wtedy świadczenia pieniężne? Czy jeżeli jedno z małżonków umrze, to wdowiec lub wdowa będzie dostawać wypłaty w tej samej kwocie? Czy w sytuacji śmierci jednego z małżonków umowa wciąż będzie obowiązywać, czy może należy podpisać nową i „przeliczyć” raz jeszcze wysokość świadczeń?

Od kilku tygodni znów jest głośno o 500+ dla małżeństw, czyli dodatkowych pieniądzach dla seniorów z długim pożyciem małżeńskim. Co prawda petycja obywatelska w tej sprawie wciąż jest w poczekalni, ale pieniądze stanowiłyby wsparcie dla osób starszych, które odchowały już dzieci i mogą poszczycić się długim stażem. Zgodnie z propozycją małżeństwa, które odchowały przynajmniej dwoje dzieci mogłyby otrzymać 500 zł (po 50 latach małżeństwa), 550 zł (po sześćdziesięciu latach małżeństwa), 600 zł (po 60 latach małżeństwa).[1]

– Hipoteka odwrócona spełnia podobną funkcję tyle, że długofalowo. Panuje przekonanie, że na takie rozwiązanie decydują się głównie osoby samotne, które w swoim domowym budżecie mają tylko „jedną emeryturę do rozdysponowania” i są to środki, które często nie wystarczają na wszystkie potrzeby. Tymczasem ponad 1/3 naszych klientów żyje w związkach i co prawda dysponują „dwoma emeryturami”, ale w większości mieszkają w starych, niezmodernizowanych domach wymagających remontów, okresowych przeglądów, a przede wszystkim ogrzania, co zimą stanowi duże obciążenie finansowe – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Na ile pieniędzy może liczyć małżeństwo?

W jaki sposób wylicza się świadczenia pieniężne w przypadku pary, która decyduje się na umowę o dożywocie? Wysokość świadczeń zależy od wieku, płci i wartości nieruchomości seniora. Mężczyźni dostają wyższe świadczenia, bo według statystyk GUS żyją krócej, a to oznacza, że potencjalna liczba rat do wypłaty będzie niższa. Różnice w wysokości świadczeń mogą być duże. Przyjmijmy, że na rentę dożywotnią zdecyduje się kobieta w wieku 75 lat (a wartość jej mieszkania wyniesie 400 tys. zł) to będzie mogła ona otrzymywać dożywotnio ok. 860 zł miesięcznie. Jeśli byłby to 75 letni mężczyzna (z mieszkaniem o tej samej wartości) to wysokość jego świadczeń wynosiłaby już 1066 zł miesięcznie. – Fundusz hipoteczny, ustalając wartość comiesięcznych wypłat dla małżeństwa bierze zawsze pod uwagę osobę, która będzie żyła dłużej. Zgodnie ze statystykami GUS będzie to kobieta. Jeśli małżonkowie zawierający umowę są w różnym wieku, to do analizy i wyliczeń również będzie brana pod uwagę osoba, której prognozowana długość życia jest dłuższa – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Jedna umowa, a co w przypadku śmierci małżonka?

Jeśli umowę o dożywocie podpisuje małżeństwo, to małżonkowie dostają jedną, wspólną sumę pieniędzy (wypłacaną do ich śmierci), którą muszą się podzielić. Jeśli jedno z małżonków umrze, to nie ma możliwości zawarcia nowej umowy, czy przeliczenia świadczeń. Umowa będzie nadal obowiązywać a wysokość renty będzie wciąż taka sama. Jeżeli pierwsza umrze żona (a to jej prognozowana długość życia była brana pod uwagę podczas wyliczeń) to mąż będzie otrzymywał tę samą rentę, którą dostawali razem (mimo, że jako samotny mężczyzna mógłby otrzymać o kilkadziesiąt lub kilkaset złotych więcej). – Warto dodać, że podobne zasady obowiązują pary oraz współwłaścicieli nieruchomości. Jeśli współwłaścicielami mieszkania lub domu będzie rodzeństwo seniorów, to również oni będą zawierać jedną wspólną umowę oraz otrzymywać wspólne świadczenia pieniężne, wyliczone według takich samych założeń jak w przypadku małżeństwa – podsumowuje Małgorzata Rosińska, Kierownik Działu Prawnego Funduszu Hipotecznego DOM.

[1] https://gp24.pl/500-plus-dla-malzenstw-trzeba-spelnic-jeden-warunek-aby-otrzymac-dodatek-zobacz-jak-dostac-te-pieniadze-27092024/ar/c1-18741697