Jak dbać o prawa autorskie?

Od 1995 roku dzięki inicjatywie UNESCO obchodzimy 23 kwietnia Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich. Z tej okazji powinniśmy przyjrzeć się dobrym praktykom dbania o prawa autorskie, np. dorobkowi Tove Jansson, autorki Muminków.

Dzień został ustanowiony, by „oddać światowy hołd książkom i ich autorom oraz zachęcić wszystkich do czytania”. Dlaczego akurat ten dzień? 23 kwietnia wspominamy śmierć kilku najważniejszych postaci światowej literatury – William Szekspir, Miguel Cervantes czy Inca Garcilaso de la Vega.

Dzień Książki to doskonała okazja, by przypomnieć o potędze opowieści kryjących się między okładkami. Książki mogą przenieść czytelnika w czasie i przestrzeni, odkryć nowe, fascynujące światy, kryjące się w głowach autorów. Jednym z takich światów jest Dolina Muminków. Opowieści i postaci wymyślone przez Tove Jansson rozbudzają wyobraźnię czytelników w każdym wieku już od prawie 80 lat. To nie tylko książki i komiksy stworzone przez Jansson, ale także ilustracje (w tym m.in. te opracowane do książek Lewisa Carolla czy “Hobbita” J. R. R. Tolkiena), filmy i seriale animowane, przedstawienia teatralne, opery, a nawet gry.

Prawa autorskie służą nie tylko do godnego wynagradzania autora za swoje dzieło, ale również do jego ochrony przed wykorzystaniem wbrew woli i intencji autora. W przypadku Muminków, nad spuścizną Tove Jansson czuwa firma Moomin Characters – założona przez Tove i jej brata Larsa – przy wsparciu Rights&Brands. We władzach Moomin Characters zasiadają członkowie rodziny Tove Jansson, jej bratanica, Sophia a dwóch synów Sophii, Thomas i James pracuje w firmie na pełen etat. „Tove była świadoma roli, jaką odgrywają prawa autorskie i często z nich korzystała, czuwając nad zgodnością utworów zależnych z jej autorską intencją. Dobrym przykładem są seriale animowane na podstawie opowieści z Doliny Muminków. Tove sama wybrała łódzki SE-MA-FOR, odrzuciwszy propozycję  Walta Disneya, przyjechała do Polski, aby sprawdzić  i zatwierdzić osobiście scenariusze odcinków serialu produkowanego przy użyciu lalek półpłaskich.” – mówi Thomas Zambra z Moomin Characters.

Moomin Characters dba, by wszystkie produkty, ale też nowe wydania książek były zgodne z oryginałem i jak najlepiej odzwierciedlały artystyczny zamysł autorki oraz przekazywały wartości jej bliskie – tolerancję, otwartość czy ciekawość świata, a także szacunek do odmienności. Same książki Tove zostały przetłumaczone na ponad 55 języków. Moomin Characters współpracuje obecnie z ponad 800 licencjobiorcami na całym świecie i stale rozwija tę listę. Roczna wartość detaliczna marki Muminki wynosi 720 mln euro.

Od lat wydawcą książek Tove Jansson na polskim rynku jest Nasza Księgarnia. Z okazji nadchodzącej osiemdziesiątej rocznicy Muminków wydawnictwo przygotowało wznowienie książki “W Dolinie Muminków”. To właśnie od tej książki, równo 60 lat temu, zaczęła się przygoda polskich czytelników z trollami, które wkrótce pokochały miliony.  Nasza Księgarnia w tym jubileuszowym wydaniu szykuje jeszcze jedną niespodziankę - przedruk specjalnego tekstu Olgi Tokarczuk o Muminkach.  Książka ukaże się już 15 maja.