Cztery największe regiony generują niemal połowę produkcji budowlanej

Cztery czołowe województwa (mazowieckie, śląskie, małopolskie i  wielkopolskie) odpowiadają za 48% produkcji budowlano-montażowej zrealizowanej w 2020 r. w Polsce – wynika z szacunków PMR Market Experts. Z prognoz zawartych w najnowszym raporcie PMR „Sektor budowlany w Polsce – analiza regionalna” wynika, że udział ten w nadchodzących latach spadnie jedynie nieznacznie, a grupa liderów regionalnych pozostanie bez zmian.

Układ sił na regionalnej mapie polskiego rynku budowlanego od wielu lat jest praktycznie niezmienny. Tradycyjnie już największy udział (ok. 17%) w produkcji budowlano-montażowej zrealizowanej przez wszystkie podmioty budowlane ma województwo mazowieckie. Kolejne dwa miejsca na podium z dwucyfrowym udziałem rynkowym zajmują województwa śląskie i wielkopolskie.

Budownictwo inżynieryjne – infrastruktura napędza wybrane regiony

Analiza produkcji budowlano-montażowej w budownictwie inżynieryjnym, która jest realizowana na terenie poszczególnych województw jest ściśle powiązana z takimi czynnikami, jak:

• realizowane i planowane duże inwestycje drogowe przebiegające przez dany region
• realizacja tras kolejowych w obrębie danych regionów
• inwestycje portowe oraz przesyłowe
• duże inwestycje przemysłowe wpływające na znaczny zakres robót infrastrukturalnych (np. planowane duże inwestycje energetyczne, budowa zakładów przemysłowych (np. rozbudowa rafinerii PKN Orlen w Płocku, budowa fabryki Polimery Police, czy inwestycje w zakładach Azoty Puławy).

Pozytywną informacją jest fakt, że prognozy dla budownictwa inżynieryjnego w okresie 2021-2026 r. są zdecydowanie optymistyczne. Jedynie trzy regiony (łódzkie, wielkopolskie oraz kujawsko-pomorskie) doświadczą nieznacznego zmniejszenia aktywności (głównie w efekcie wysokiej bazy odniesienia).

Budownictwo drogowe – lubelskie i zachodniopomorskie z największymi inwestycjami

Budownictwo drogowe odpowiada za największą część budownictwa inżynieryjnego w Polsce – ok. 40%. W najbliższych latach największa kumulacja inwestycji drogowych wystąpi zdecydowanie w województwach lubelskim, zachodniopomorskim oraz mazowieckim.

Ożywienie na Lubelszczyźnie spowodowane będzie realizacją ciągów drogowych takich jak S17, S19 i S12.

Drugim pod względem łącznej długości realizowanych oraz planowanych dróg ekspresowych i autostrad jest województwo zachodniopomorskie. Wśród ważniejszych inwestycji wymienić można chociażby liczący aż 108 km odcinek S10 Stargard – Obwodnica Piły. Jego realizacja planowana jest na lata 2022-2026.

Budownictwo kolejowe – CPK i Kolej Plus wesprą Krajowy Program Kolejowy

Drogi kolejowe w Polsce niemal w całości nadzorowane są przez PKP PLK. Marginalne inwestycje w budownictwie kolejowym obejmują infrastrukturę tramwajową, obecną w zaledwie 15 ośrodkach miejskich, a także powstającą w Warszawie sieć metra. Zakresy inwestycyjne w ramach infrastruktury miejskiej są zdecydowanie mniejsze i – za wyjątkiem warszawskiego metra – mają krótszy horyzont czasowy.

Potężny impuls rozwojowy dla kolei wiąże się z pomysłem budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK). W jego ramach około 3/4 całkowitych nakładów jakie zostaną poniesione stanowi komponent kolejowy. Inwestycje kolejowe CPK to łącznie prawie 1 800 km nowych linii, które mają powstać do końca 2034 r. Dla ponad 500 km z nich prace przygotowawcze już trwają. Pierwsze roboty budowlane mają się rozpocząć już za trzy lata. Na Program Kolejowy CPK składa się w sumie 12 tras  kolejowych, w tym 10 tzw. szprych prowadzących z różnych regionów Polski do Warszawy i CPK. Łącznie to 30 zadań inwestycyjnych i 1789 km nowych linii kolejowych, których inwestorem jest Centralny Port Komunikacyjny Sp. z o.o. Całość programu zostanie zrealizowana w latach 2020-2034.

Dodatkowym zastrzykiem dla rozwoju kolei w regionach będzie docelowo także program Kolej Plus. Jego realizacja postępuje zgodnie z założonym harmonogramem. W wyniku ogłoszonego naboru wpłynęło około 100 wniosków, z czego do kolejnego etapu zostało zakwalifikowanych 79 projektów na łączną kwotę ponad 30 mld zł. Dla przypomnienia na realizację tego programu zaplanowano 6,6 mld zł. Obecnie ma miejsce drugi etap programu, w którym samorządowcy będą mieli 12 miesięcy na przygotowanie niezbędnych dokumentów aplikacyjnych oraz opracowanie wstępnego studium planistyczno – prognostycznego. Studium to pozwoli precyzyjnie określić niezbędny zakres prac i koszty planowanej inwestycji. Tak więc te prace zajmą praktycznie cały br. i powinny pozwolić pod jego koniec wyłonić projekty do realizacji w ramach dostępnej puli środków finansowych.

Analiza trwających oraz planowanych inwestycji pokazuje, że największego natężenia prac powinniśmy w najbliższych latach oczekiwać na terenie województwa mazowieckiego (m.in. rozbudowa metra, modernizacja Warszawy Zachodniej), wielkopolskiego i małopolskiego (m.in. Podłęże-Mszana Dolna). Na drugim biegunie znajdą się województwa: opolskie, lubuskie oraz świętokrzyskie.

Budownictwo inżynieryjne – segment najmocniej różnicujący ocenę potencjału województw, ale i najbardziej narażony na istotne różnice między aktualnymi planami, a faktyczną realizacją

Ze względu na swoją charakterystykę (najbardziej czasochłonne i kosztochłonne) najmocniej różnicować ocenę potencjału poszczególnych województw będą inwestycje w segmencie inżynieryjnym. Niektóre województwa stoją wciąż przed kumulacją prac w tym segmencie, w innych już mają one miejsce i w kolejnych latach nastąpi pewne uspokojenie. Należy jednak pamiętać, że prognozy dotyczące tego segmentu budownictwa obarczone są największym ryzykiem, wynikającym z opóźnień, zmiany terminów i realnych kosztów, a czasem nawet całkowitym porzuceniem wcześniejszych planów. Dlatego ocena potencjału rozwoju poszczególnych województw może w przyszłości ulec pewnym zmianom. W tym kontekście niezwykle istotna będzie późniejsza systematyczna weryfikacja faktycznych rezultatów i ewentualna aktualizacja planów inwestycyjnych (terminów i spodziewanych nakładów). W takim ujęciu pozytywnie wyróżniają się szczególnie województwa zachodniopomorskie i lubelskie.

Więcej szczegółowych informacji oraz prognozy rozwoju rynku w poszczególnych regionach są przedstawione w raporcie PMR „Sektor budowlany w Polsce – Analiza regionalna. Analiza rynku i prognozy rozwoju na lata 2021-2026”.