Jak mieszkają polscy emeryci? W starych domach bez udogodnień

Ponad 80 proc. polskich seniorów posiada na własność nieruchomość – tak wynika z najnowszego badania PolSenior opublikowanego przez Gdański Uniwersytet Medyczny.[1] Emeryci nie żyją w dobrych warunkach mieszkaniowych. Wielu z nich mieszka w starych i niezmodernizowanych domach jednorodzinnych, które wymagają napraw. Na dodatek utrzymanie i ogrzanie takich nieruchomości kosztuje krocie.

Z najnowszego badania PolSenior wynika, że 81,5 proc. seniorów jest właścicielem lub współwłaścicielem  nieruchomości, którą zamieszkuje. Co piąta osoba starsza (21,3 proc.) mieszka w jednorodzinnym, parterowym domu jednopoziomowym. Co czwarty (25,8 proc.) zamieszkuje w jednorodzinnym domu piętrowym lub kilkupoziomowym. Co trzeci (30,1 proc.) mieszka w domach wielorodzinnych, a blisko 20 proc. (19,9 proc.) w bloku wielopiętrowym.

Trzeba przyznać, że większość seniorów, którzy zamieszkują domy jednorodzinne i wielorodzinne żyje w starych budynkach, które wymagają remontów i modernizacji. Z badania PolSenior wynika, że co dziesiąta osoba starsza mieszka w domu, który został zbudowany jeszcze przed 1944 rokiem, czyli ma 70 lat lub więcej. Dom co piątego emeryta (18,9 proc.) powstał w latach 1944-1970. Podobny odsetek osób starszych (21,4 proc.) żyje w domu z lat siedemdziesiątych, podobnie jest w nieruchomościami (21,4 proc.) wzniesionymi w latach osiemdziesiątych. Tylko 9,9 proc. emerytów mieszka w domach, które powstały w latach
1989-2000, a raptem 4,9 proc. w nieruchomościach, które wzniesiono po 2000 roku.

– Z naszych cyklicznych badań opinii, ale również z przeróżnych badań i raportów zagranicznych, obejmujących chociażby rynek Wielkiej Brytanii wynika, że obecnie jednym z największych obciążeń finansowych osób starszych są stare, nieremontowane od lat nieruchomości, które pochłaniają ogromne pieniądze. W dobie szalejącej inflacji, gdy ceny prądu i ogrzewania rosną ten problem stał się jeszcze bardziej palący. Zwłaszcza, że ze starym i wymagającym remontu domem zostaje niejednokrotnie tylko jeden współmałżonek, który nie unosi takiego tematu ani finansowo, ani operacyjnie czy organizacyjnie – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Nieruchomości nieprzystosowane do potrzeb osób starszych

Większość emerytów ma w domu bieżącą zimną (83,3 proc.) i ciepłą (76,3 proc.) wodę. Aż 57 proc. korzysta z wanny a 44,7 proc. z kabiny prysznicowej. Jeżeli chodzi o formy ogrzewania to własne centralne ogrzewanie posiada 36,6 proc. domostw. Z kolei 37,4 proc. korzysta z centralnego ogrzewania zewnętrznego, a 18,3 proc. ma piec węglowy.

– Badania i liczby wyglądają czasem zadowalająco, ale stan faktyczny często bywa inny. Jeżeli przyjmiemy, że w Polsce żyje ok. 10 mln seniorów, a tak wynika z oficjalnych statystyk GUS, a później przeanalizujemy dane, z których wynika, że blisko 17 proc. seniorów nie ma dostępu do bieżącej zimnej wody, to okaże się, że bez tej wody może żyć nawet 1,7 mln osób – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Domy i mieszkania osób starszych są niejednokrotnie dostosowane do potrzeb emerytów, ale taka sytuacja ma miejsce dość rzadko. Okazuje się, że specjalne poręcze i uchwyty ułatwiające poruszanie się w przedpokoju czy pokoju ma tylko 1,8 proc. domostw. Podobne poręcze, tyle że w łazience, ma 4,5 proc. Podłogę antypoślizgową posiada na 2,3 proc. seniorów. Co ciekawe, urządzenia do ćwiczeń czy rehabilitacji, posiada tylko 4,7 proc. osób starszych.

- Większość problemów z nieruchomościami, z którymi borykają się osoby starsze, wiąże się z brakiem pieniędzy. Gdyby emeryt dysponował większą gotówką byłby w stanie modernizować na bieżąco swój dom, remontować go, ulepszać i przystosowywać do własnych potrzeb. Warto pamiętać, że renta dożywotnia powoduje, że senior przenosi prawo własności do nieruchomości na fundusz hipoteczny, a co za tym idzie przenosi również na fundusz koszty związane z utrzymaniem, ubezpieczeniem i modernizacją mieszkania lub domu – podsumowuje Robert Majkowski.

Renta dożywotnia to rozwiązanie dla seniorów, którzy są właścicielami nieruchomości. W ramach umowy renty lub umowy o dożywocie emeryci mogą otrzymywać świadczenia pieniężne co miesiąc, aż do swojej śmierci, jednocześnie zamieszkując we własnym domu. Emeryci mogą liczyć również na jednorazową wypłatę w większej kwocie np. 5000 zł, która pozwala im niejednokrotnie na uregulowanie zobowiązań finansowych.  

[1] Raport PolSenior2. Badanie poszczególnych obszarów stanu zdrowia osób starszych, w tym jakości życia związanej ze zdrowiem. Gdański Uniwersytet Medyczny, 2021 r. Str. 899.