Młode Miasto: Architekt Miasta Gdańska i ruchy miejskie rozpoczynają dialog

Zdjęcia: https://1drv.ms/u/s!Ak6vnk2kpo84ie1EauAmU2kadYt69Q?e=ibwsiH

Autor Dawid Linkowski

Proces zabudowy terenów dawnej Stoczni Gdańskiej przygotowywany jest od blisko 30 lat. Powołany w tym roku na stanowiska Architekta Miasta Gdańska prof. dr hab. Piotr Lorens zebrał środowisko interesariuszy rozwoju tych terenów, aby opracować wytyczne dla rozwoju nowo powstającej dzielnicy, uwzględniającej poza historycznym obszarem samego Młodego Miasta również tereny Polskiego Haka i działek zlokalizowanych w jego pobliżu. Teren ten obejmuje łącznie blisko 100 ha i stanowi przyszłość rozwoju Gdańska z uwagi na jego strategiczne położenie w ścisłym centrum miasta.

Przyszło się nam zmierzać z wieloma wyzwaniami, a głównym z nich jest zdefiniowanie rozwoju młodego miasta i wyzwań związanych ze stworzeniem nowej dzielnicy w sercu Gdańska – mówił na spotkaniu inaugurującym cykl warsztatów prof. Lorens. W świetle realizowanych już projektów, układu przestrzennego, szlaków komunikacyjnych, jak również dziedzictwa historycznego jednym z wyzwań jest kwestia skoordynowania tych procesów i stworzenie nowej przestrzeni miejskiej o wysokiej jakości. Chcemy zacząć dyskusję od analiz tego, co zostało wykonane i procesów, które już obecnie się toczą. Podjęliśmy już szereg kroków, wśród których są nie tylko rozpoczynane warsztaty, ale częścią tego procesu są również cykliczne spotkania Rady Interesariuszy Młodego Miasta i Polskiego Haka. Chcemy pozyskać głos szerokiego audytorium o tym, czym w jego opinii Młode Miasto ma się stać w przyszłości. Zbieramy opinie wszystkich interesariuszy, ale w dużej mierze wsłuchujemy się w głos ludzi młodych, gdyż to właśnie oni będą w przyszłości zamieszkiwać i użytkować te tereny. to będzie miasto dla młodych.

Co ważne, przeprowadzenie dialogu Architekt Miasta Gdańska oddał w ręce Stowarzyszenia Inicjatywa Miasto, jednemu z gdańskich ruchów miejskich, którzy zapraszają do dialogu każdego, kto chce zaangażować się w tworzenie przyszłości Młodego Miasta. Włączenie ruchu miejskiego do tak ważnego procesu stanowi przykład nowego myślenia o rozwoju miasta i daje szansę na przeprowadzenie otwartej na różne środowiska i poglądy oraz dogłębnej analizy zachodzących procesów oraz zaproponowania ciekawych rozwiązań na przyszłość.  Wiemy jak znaczący jest to teren oraz że jego rozwój będzie miał olbrzymi wpływ na przyszłość całej Metropolii Gdańskiej – mówi Piotr Czyż, prezes Stowarzyszenia Inicjatywa Miasto. Nasze działania będą miały formę dialogu, który ma stać się matrycą, na podstawie której określone zostaną wytyczne do myślenia o funkcjach i sposobie zagospodarowania Młodego Miasta. Chcielibyśmy zmapować wartości istotne dla rozwoju całej dzielnicy poprzez wymianę doświadczeń i zbieranie wiedzy od ekspertów, ale i pozostałych mieszkańców Trójmiasta. – dodaje Piotr Czyż.

Do debaty inaugurującej dialog społeczny zaproszeni zostali przedstawiciele różnych środowisk, od lat aktywnych na terenie dzielnicy, co doskonale ilustruje jak wiele perspektyw patrzenia na Młode Miasto należy uwzględnić, a zarazem jak wiele wyzwań stoi przed organizatorami dialogu. W gronie dyskutantów znaleźli się Aneta Szyłak, dyrektor NOMUS, otwartego na terenie rewitalizowanych terenów stoczniowych nowego muzeum sztuki nowoczesnej, dr. Zbigniewa Canowieckiego, prezydenta organizacji Pracodawcy Pomorza, prof. Jacka Dominiczaka, wieloletniego wykładowcę Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku, autora koncepcji miasta dialogicznego, Janusza Lipińskiego, historyka, eksperta rynku nieruchomości, od XX lat zaangażowanego w procesy przekształceniowe dawnej Stoczni Gdańskiej oraz Arkadiusza Hronowskiego, menedżera klubu muzycznego B90 i ul. Elektryków.

Aneta Szyłak podkreślała, że rozwijając działalność kulturalną na terenie stoczni miała świadomość, że im więcej artystów pojawiało się na terenie Młodego Miasta, tym mniej było stoczniowców: Takie procesy zachodziły w wielu krajach na całym świecie, jednak kultura od samego początku pełniła rolę uświadamiania wartości stoczni, nawet jeśli produkcja stoczniowa stopniowo się kończyła. Na terenie stoczni od zawsze była mnogość inspirujących przestrzeni. Mieliśmy świadomość, że wartości, w które wierzyli stoczniowcy nie przestaną istnieć. Jedną z nich była wspólnota ponad ideami, która stanowi istotną wartość NOMUS-a. Muzeum to będzie również miejsce spotkań, a misją muzeum jest tłumaczenie współczesności poprzez sztukę. Artyści wspólnie z architektami oraz właścicielami prowadzili warsztaty o rozwoju Kiedyś ekonomiści powoływali się na argumenty, że tutaj nikt nie będzie chciał mieszkać. Czas na szczęście zmienił tę perspektywę.

Prof. Jacek Dominiczak podkreślał, że mądra odbudowa zniszczonego wojną Gdańska do dzisiaj budzi zachwyt w wielu miejscach świata i nie należy zaprzepaścić tego dorobku.

Miasto Gdańsk osiągnęło bardzo wiele mądrze się odbudowując na podstawie metody hybrydowej: zachowano układ przestrzenny, fasady, ale za nimi tworzono zwarte kwartały ze zróżnicowanymi pod względem funkcji budynkami. Relacje przestrzenne terenów postoczniowych to kulturowe dziedzictwo Gdańska i należy myśleć o ich zabudowie w oparciu o podobne zasady, jak na terenie Głównego Miasta.

O miastotwórczej roli kultury i rozrywki mówił Arkadiusz Hronowski, działający na Młodym Mieście od blisko 20 lat. Podkreślał, że artyści pojawili się tutaj, gdyż po latach stocznia została otwarta na społeczność miejską. Na początku naszej działalności iężko było się po stoczni poruszać, była to zaniedbana przestrzeń, pełna błota, z utrudnionym dostępem. Dzisiaj działalność rozrywkowa i kulturalna oznacza inwestycje w rozwój poszczególnych przestrzeni Młodego Miasta. To my odnowiliśmy ulicę Elektryków, zmieniliśmy jej rozpoznawalność, co przyczyniło się do olbrzymiej promocji tej części Gdańska. Miejsce zostało kupione przez młodych ludzi, którzy zakochali się w nim – podkreśla Arkadiusz Hronowski. Równocześnie zauważył, że obecnie 90% obiektów historycznych jest w stanie ruiny i jego działalność wymaga znacznych inwestycji w zapewnienie uczestnikom imprez bezpieczeństwa: Moje działania są z rodzaju industrialu nielakierowanego. Dawne hale stoczniowe są przepiękne w swoim surowym charakterze. Zachowanie ducha tych budynków wymaga mądrej rewitalizacji, która nie wypruje z nich ich charakteru. Błędem jest stosowanie rozwiązań imitujących charakter stoczni. Arkadiusz Hronowski prowadzi w zarządzanych przez siebie halach również działalność kulturalną, w ramach której w przestrzeni Plenum, zlokalizowanej na I kondygnacji budynku B90 zorganizowanych zostało 15 wystaw, łącznie z wystawami dyplomowymi studentów ASP. Aż trudno było nam uwierzyć, że te ekspozycje odwiedziło w tym roku 25 tyś ludzi. Doprowadziliśmy więc do synergii sztuki i rozrywki. Nie tylko zapewniamy przestrzeń do zabawy, ale również okazję do doświadczania sztuki w przestrzeniach industrialnych, niepozbawionych swojego charakteru. Staliśmy się ważnym partnerem w dalszym planowaniu przestrzeni, jednak mamy świadomość, że nasza działalność musi się zmieniać i dopasowywać do zmieniającej się rzeczywistości, dlatego realizujemy mnóstwo działań alternatywnych przez cały rok. Proces przemian będzie trwał, ale my jesteśmy w tym procesie. Chcemy żyć na tym terenie, ale też zmieniać się z duchem czasu.

Zbigniew Canowiecki, reprezentujący w czasie debaty głos przedsiębiorców apelował, aby rozwój Młodego Miasta prowadzić w sposób zrównoważony, a planowana miała charakter wielofunkcyjny: Młode Miasto położone jest w strategicznej części Gdańska i dlatego jest niezwykłym wyzwaniem, które należy prowadzić w sposób spójny. Marzeniem wielu mieszkańców Gdańska jest zbudowanie wzorem innych położonych na wodą miast nadzwyczajnego obiektu, odznaczającego się odważną architekturą oraz funkcjach kulturalnych. W Gdańsku nie ma budynku na potrzeby funkcjonowania. Młode Miasto ze swoimi terenami nadwodnymi byłoby doskonałą przestrzenią do realizacji takiej koncepcji

Spotkania w ramach dialogu społecznego dla Młodego Miasta i Polskiego Haka odbywać się będą w każdy czwartek z wyłączeniem dni świątecznych w Auli I Liceum Ogólnokształcącego w Gdańsku o godzinie 17. Ich zakończenie planowane jest na 9 grudnia, kiedy to Stowarzyszenie Inicjatywa Miasto wspólnie z Biurem Architekta Gdańska publicznie zaprezentują wyniki warsztatów.