MicroCarb – misja kosmiczna monitorująca CO2

Francuski Państwowy Ośrodek Badań Kosmicznych (CNES) wraz z Brytyjską Agencją Kosmiczną i Europejską Organizacją Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych organizuje misję kosmiczną MicroCarb. Jej celem jest stały pomiar stężenia CO2 w atmosferze oraz mapowanie źródeł i pochłaniaczy dwutlenku węgla na Ziemi. CNES zaprosiło do współpracy przy projekcie Grupę Capgemini, która do 2025 r. planuje osiągnąć neutralność klimatyczną. 

Przeciętny Polak każdego dnia emituje aż ok. 24 kg CO2 do atmosfery. Rządzący, naukowcy, ekolodzy biją na alarm i poszukują wciąż nowych metod eliminacji lub optymalizacji źródeł emisji dwutlenku węgla. Prowadzone są liczne badania, których celem jest baczne monitorowanie sytuacji i realne prognozowanie i określanie najwłaściwszych scenariuszy działań. 

Sprawy stają się tym pilniejsze, gdyż coraz to nowsze szacunki nie pozostawiają złudzeń. W perspektywie najbliższych 80 lat nawet o 20 proc. może spaść światowy wskaźnik PKB w związku ze zmianami klimatycznymi. Największymi poszkodowanymi będą najprawdopodobniej Indie, których PKB zmniejszy się o 90 proc. – tak wskazują najnowsze prognozy Oxford Economics.  Do 2070 r. średni wzrost temperatury, którego doświadczają mieszkańcy Ziemi wyniesie ok. 7,5 st, C, a już za 5 lat stężenie dwutlenku węgla w atmosferze może osiągnąć pułap sprzed 15 mln lat. 

Istotne zatem jest podejmowanie działań, które dostarczą nam wiedzy, która pozwoli zahamować ten postęp i maksymalnie ograniczyć emisję CO2. 

Z ziemi i kosmosu – CO2 
W ramach programu UE Horyzont 2020 Francuski Państwowy Ośrodek Badań Kosmicznych (CNES) wraz z Brytyjską Agencją Kosmiczną i Europejską Organizacją Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych podejmują pierwszą europejską misję kosmiczną MicroCarb. Celem akcji jest stworzenie warunków i stały monitoring dwutlenku węgla w atmosferze. Badania pozwolą również na mapowanie źródeł CO2 w perspektywie całego globu i ustalą kwestie pochłaniaczy niekorzystnych gazów. Misja MicroCarb pozwoli na lepsze zrozumienie wymiany węglowej. 

Badania będą możliwe za sprawą nowatorskiego narzędzia pomiarowego – spektrometra tablicowego. Będzie on umiejscowiony na pokładzie satelity o niskiej orbicie. Spektometr analizuje krótką podczerwień światła słonecznego odbitego od powierzchni Ziemi. Następnie algorytmy określają ilość CO2 na podstawie proporcji odbitego światła, co oznacza, że urządzenie pozwala na dokładne pomiary stężenia dwutlenku węgla na obszarze całego globu. 
Satelita MicroCarb wystartuje w kosmos pod koniec 2021 r. Co istotne – będzie on wykorzystywał energię pozyskaną z odnawialnych źródeł – ze światła słonecznego. 

Capgemini w nieziemskiej misji 
Grupa Capgemini angażuje się w misje kosmiczne i naukowe związane z ochroną środowiska i klimatu. Także w tej kosmicznej misji ma swój udział. Piętnastoosobowy zespół Capgemini Aerospace Industry został zaangażowany w pracę nad MicroCarb w zakresie integracji i wdrażania konkretnych rozwiązań powiązanych z programowaniem satelity, opracowania modeli obliczeniowych i przetwarzania przestrzennego danych. Eksperci pracujący przy projekcie posiadają dogłębną wiedzę z obszaru przemysłu lotniczego, czy też potrzeb społeczności naukowej. 
- Capgemini jest uznanym przez nas partnerem w zakresie działań związanych z przetwarzaniem danych satelitarnych i dużych zbiorów informacji w licznych projektach naukowych i środowiskowych – mówi Simon Baillarin, Head of Earth Observation Ground Segments Office w CNES. 
Misja wymaga dużej elastyczności metod programowania i algorytmów przetwarzających pozyskane z badań informacje. Projekt ten obliguje także pracowników zespołu Aerospace Industry do dużej responsywności w zakresie wdrażania rozwiązań. 

Capgemini zaproponowało innowacyjne podejście, które optymalizuje istniejące narzędzia wykorzystywane już przez CNES i EUMETSAT do katalogowania i przetwarzania danych, przy jednoczesnym zapewnieniu spójności z ogólną architekturą systemu IT.

- Bardzo cieszy nas fakt, że CNES obdarzyło Capgemini tak dużym zaufaniem w przypadku tej wyjątkowej misji. Ma ona fundamentalne znaczenie w świetle aktualnych obaw związanych ze zmianami klimatycznymi. Nasze zespoły wykorzystują ponad trzydziestoletnie doświadczenie w najbardziej innowacyjnych projektach kosmicznych związanych z obserwacją Ziemi i nauką, więc z pewnością jest to dobrze adresowany projekt – mówi Jérôme Ponton, Account Manager w Capgemini. 

System monitoringu, jakiego nie było
Misja MicroCarb ma za zadanie dostarczyć nam kompleksowej wiedzy na temat przepływu dwutlenku węgla. Ten satelita jest zaledwie początkiem odpowiedzi Europy na stworzenie systemu monitorowania ewolucji stężenia CO2 w skali globalnej. Choć temat śladu węglowego jest na tapecie już od dłuższego czasu, to wciąż wiele danych opartych jest na szacunkach, a nawet wciąż w niektórych regionach świata informacje na ten temat pozostają nieznane. 

Jednak wiemy już, że wiedza względem ilości emitowanego do środowiska CO2 jest dla nas ważna i pozwala na podejmowanie odpowiednich przedsięwzięć, mających na celu ograniczenie emisji lub zniwelowanie problemu. Informacje te mają kluczowe znaczenie dla dokładnego zrozumienia pochodzenia i wpływu zmian klimatycznych. Zatem oczekiwania względem misji MicroCarb są duże i mają przede wszystkim zabarwienie naukowe. Oczekuje się, że te badania pomogą w zrozumieniu działania obiegu węgla oraz zachowania głównych ekosystemów takich jakimi są m.in. oceany, Amazonia – w kontekście zmian klimatycznych. 

Capgemini coraz bliżej neutralności klimatycznej 
Mając na uwadze klimatyczne fakty i niepokojące prognozy Grupa Capgemini także sama przedstawiła własny plan osiągnięcia neutralności klimatycznej do 2025 r. Aby zrealizować to założenie firma planuje przyspieszyć program redukcji emisji dwutlenku węgla w obszarach: podróży służbowych, dojazdów do miejsca pracy, czy też energii wykorzystywanej w swoich siedzibach. Przyjęta strategia Grupy zakłada również zmniejszenie potrzeby podróży służbowych, czy też wdrożenie floty służbowych samochodów hybrydowych i elektrycznych. Capgemini przejdzie także na energię pozyskaną z odnawialnych źródeł, jak również w planach ma także zalesianie terenów.
Warto podkreślić, że Grupa swój poprzedni cel redukcji emisji CO2 do atmosfery osiągnęła 10 lat przed zakładanym terminem, co też w bardzo realnym świetle stawia obecnie przyjęte założenia. Projekty takie jak MicroCarb idealnie wpisują się w przyjętą politykę firmy i pozwalają na szerszy zakres działań na rzecz planety.