Śmieci to ogromny problem. Jak walczy się z nim w Polsce i na świecie?

Odpowiedzialne gospodarowanie odpadami to jedno z największych wyzwań XXI wieku, dotyczące całego świata. Dlatego tak ważne jest ich unieszkodliwianie na najwyższym poziomie. Na szczęście w różnych zakątkach globu funkcjonują wyspecjalizowane zakłady, które wyróżnia wyjątkowe podejście do kwestii ekologicznych. Zaawansowane technologiczne, a zarazem działające w zgodzie z naturą obiekty istnieją także w Polsce.

Z roku na rok na Ziemi rośnie produkcja odpadów. Ten negatywny trend widoczny jest również w Polsce. Statystyczny Polak w 2019 r. wytworzył 332 kg śmieci. To o 49 kg więcej niż jeszcze pięć lat wcześniej. Ogólnoświatowe prognozy również nie pozostawiają złudzeń. Zgodnie z raportem Banku Światowego What a Waste 2.0: A Global Snapshot of Solid Waste Management to 2050, obecnie każdego roku wytwarza się około 2 mld ton odpadów stałych. Jednak według przewidywań ekspertów, już za 30 lat można spodziewać się produkcji śmieci na poziomie 3,4 mld ton rocznie.

Przyczyną takiego stanu rzeczy jest bogacenie się społeczeństw. Rosnący konsumpcjonizm niestety często skorelowany jest ze wzrostem produkcji odpadów. To z kolei wymaga podejmowania na całym świecie wysiłków związanych z poszukiwaniem nowych rozwiązań dotyczących efektywnych, a jednocześnie ekologicznych sposobów unieszkodliwiania odpadów.

Nowoczesne spalarnie

Jedną z metod radzenia sobie z rosnącą produkcją odpadów jest odpowiednie gospodarowanie nimi. Jednym z przykładów jest Dania, która ponad połowę śmieci przetwarza w profesjonalnych spalarniach. W stolicy tego kraju, Kopenhadze, znajduje się Amager Bakke, która może unieszkodliwić rocznie nawet 400 000 ton odpadów. Oprócz tego, produkowana jest w niej zarówno energia elektryczna, jak i cieplna, a jej dach jest słynnym już na całym świecie całorocznym stokiem narciarskim. Nowoczesną instalacją może się pochwalić również inne, duże europejskie miasto. Ta funkcjonująca na terenie wiedeńskiego Spittelau spalarnia nie dość że położona jest zaledwie w odległości ok. 3 km od katedry św. Szczepana, to sama uchodzi – ze względu na „bajkowe” malowanie – za atrakcję turystyczną. Warto zauważyć, że w stolicy Austrii działają łącznie aż trzy spalarnie.

Podobne obiekty działają również w naszym kraju, choć nie są one tak duże jak chociażby wymieniona już wcześniej Amager Bakke. Największa, nowoczesna spalarnia w Polsce funkcjonuje w Krakowie. Każdego roku może ona przetworzyć 220 000 ton odpadów. Niewiele mniejsze istnieją w Poznaniu (210 000 ton) oraz Bydgoszczy (180 000 ton). Trwają również prace nad budową instalacji w Gdańsku, a plany na przyszłość zakładają stworzenie zakładu w Warszawie, który będzie zdolny do zamiany w energię ponad 300 000 ton odpadów rocznie.

Recykling i składowanie odpadów

Unia Europejska, przyjmując plan działań na rzecz gospodarki o obiegu zamkniętym, chciałaby, aby do 2035 r. aż 65 proc. odpadów komunalnych produkowanych we Wspólnocie było poddawanych recyklingowi. Już w 2020 r. w każdym kraju należącym do UE, także w Polsce, wskaźnik ten nie powinien być niższy niż 50 proc. Jednocześnie część odpadów, która nie może zostać ani spalona, ani poddana procesowi odzysku materiałów, trafia na składowiska. Ważne jest, by tego rodzaju instalacje były w jak największym stopniu przyjazne środowisku. Niestety bowiem duża część z nich nie jest prowadzona zgodnie z wymaganymi standardami, przez co dochodzi np. pożarów. Nie oznacza to jednak, że nie ma obiektów uznawanych za wzorcowe.

W opublikowanym na początku 2020 r. raporcie „Kryzys śmieciowy na Mazowszu. Jak walczyć z plagą dzikich wysypisk”, eksperci wyróżnili składowisko Otwocku, zarządzane przez Amest Otwock Sp. z o.o. Przedsiębiorstwo zostało docenione za innowacyjne i bezpieczne prowadzenie działalności. Należący do niego obiekt posiada m.in. instalację zbierającą biogaz, który jeszcze na terenie składowiska jest zamieniany w profesjonalnej biogazowni na energię elektryczną. Dodatkowo, firma prowadzi aktywność edukacyjną – przy okazji różnego rodzaju wydarzeń przekazuje najmłodszym wiedzę dotyczącą m.in. odpowiedniej segregacji odpadów.