Ponad 1,3 tys. jednoosobowych działalności dziennie startowało w ubiegłym roku

• Obniżenie składki zdrowotnej nawet o 900 zł/mies. może zwiększyć atrakcyjność i popularność jednoosobowych działalności gospodarczych (JDG).
• Obecnie jest ich ponad 2,6 mln. W zeszłym roku powstało 302 tys. nowych, a aż 177 tys. odwiesiło swoją działalność. 
• Wiele małych firm jednak też upada - w 2023 r. z rejestrów wykreślono najwięcej w historii indywidualnych działalności gospodarczych – 196,5 tys.
• Poza pewnymi korzyściami, funkcjonowanie w formule JDG niesie też zagrożenia i wyzwania, jak obsługa księgowości czy utrzymywanie płynności i nieustanne oczekiwanie na przelew. 

2,6 mln przedsiębiorców działa obecnie w Polsce jako jednoosobowe działalności gospodarcze (JDG). W całym 2023 roku wg danych rejestru CEIDG (Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej) złożono nieco ponad 300 tys. wniosków dotyczących założenia jednoosobowej działalności gospodarczej. To nieco mniej niż rok wcześniej, ale dodatkowo aż 177,5 tys. przedsiębiorców zdecydowało się na odwieszenie swojej firmy. To o 16% więcej niż w 2022 r. Częściowo to efekt niestabilnego 2022 r., kiedy zostało zawieszonych blisko 350 tys. działalności. Jednak suma zarejestrowanych i odwieszonych przed rokiem firm znacznie przewyższa zlikwidowane. To aż 480 tys. prowadzących JDG, którzy zaczęli działać przed rokiem. Średnio dziennie działalność w 2023 r. rozpoczynało 1315 takich małych firm. Znacznie więcej niż w 2022 r. 

- Takie mikrofirmy stanowią największą liczbę wszystkich działających w Polsce przedsiębiorstw. Prowadzący jednoosobową działalność muszą mierzyć się ze stresem i wieloma problemami związanymi np. z prowadzeniem księgowości czy utrzymywaniem płynności. Z drugiej strony powstaje coraz więcej usług dopasowanych do ich potrzeb i wspierających ich funkcjonowanie. Przykładem są platformy do automatycznej księgowości, które nie tylko generalnie zdały egzamin polegający na zabezpieczeniu rozliczeń w trudnym czasie Polskiego Ładu. Są też gotowe na nowe wyzwania jak KSEF (Krajowy System e-Faktur), który pomimo kolejnego odroczenia wchodzi w życie dla wszystkich w kwietniu 2026 roku. Jeśli JDG otwierające działalność wiele z wyzwań będą mogły zabezpieczyć w profesjonalny sposób i w racjonalnych kosztach, mogą chętniej decydować się na działalność w takiej formule – mówi Kamil Fac z faktura.pl.

Ekspert faktura.pl dodaje, że istotną zachętą dla powstających firm jest też rządowy program wsparcia przedsiębiorczości „Pierwszy Biznes – Wsparcie w starcie”, który pozwala uzyskać środki na podjęcie działalności gospodarczej lub stworzenie nowego miejsca pracy. W złożeniu wniosku początkującym przedsiębiorcom pomagają wyspecjalizowane firmy np. platformy do księgowości on-line.

Niższy ZUS to „paliwo” dla JDG

Spadająca inflacja i tani prąd oznaczają niższe koszty działalności gospodarczej, mogą więc przyspieszać decyzje o założeniu własnej firmy. Kolejnym impulsem jest zmniejszenie składki zdrowotnej. Może przyczynić się do zwiększenia popularności jednoosobowych działalności gospodarczych.

Prace nad tymi rozwiązaniami jeszcze trwają, jednak w przypadku wprowadzenia najkorzystniejszego rozwiązania przedsiębiorcy ryczałtowi z przychodem ponad 300 tys. zł mogliby zaoszczędzić nawet około 900 zł miesięcznie. Firmy rozliczające się w sposób liniowy i ryczałtowy zyskałyby około 400 zł miesięcznie. Według ministra finansów szacowanych koszt zaproponowanych zmian sięgnie 5 mld zł rocznie. To w przybliżeniu kwota jaka zostanie na kontach firm, w dużej części jednoosobowych działalności.

Wyzwania, które trzeba zabezpieczyć, żeby nie upaść

Na prowadzących jednoosobowe działalności ciąży ogromna presja. Wg Centralnego Ośrodka Informacji Gospodarczej (COIG) w 2023 r. z rejestrów wykreślono najwięcej w historii indywidualnych działalności gospodarczych – 196,5 tys. Poza samodzielnym radzeniem sobie z wieloma sprawami JDG, jako najmniejsi uczestnicy obrotu biznesowego, mają trudną pozycję negocjacyjną współpracując z większymi partnerami. 

- Są na końcu biznesowego łańcuch pokarmowego. Nie chodzi nawet o nawiązanie współpracy, problemy jednak mogą pojawić się przy uzgadnianiu terminów zapłaty faktur. JDG długo muszą czekać na przelew, co jest ogromnym kłopotem biorąc pod uwagą skalę działania tych firm i niewielkie zasoby. Początkujący podmiot zazwyczaj nie ma wypracowanych oszczędności, którymi mogłaby uzupełnić braki w oczekiwaniu na zapłatę faktury. Nie ma też długiej historii działalności, która pozwoliłaby uzyskać kredyt. Jeśli dostanie pieniądze w firmie pożyczkowej, będzie ją to dużo kosztowało, pogorszy jej zyskowność i elastyczność. Na przyspieszenie obiegu pieniądza i utrzymywanie bezpiecznej płynności wpływa natomiast faktoring – mówi Jerzy Dąbrowski z Finea.

Wg eksperta ta forma finansowania w ostatnich latach rozwinęła wiele rozwiązań dostosowanych do potrzeb JDG. Przede wszystkim chodzi o szybkość działania i elastyczność. Wprowadzenie obsługi on-line i automatycznych procesów oceny ryzyka znacznie przyspieszyło weryfikację wniosków, a zautomatyzowane procesy i algorytmy scoringowe są coraz lepsze. Zmniejszyła się także minimalna kwota, jaką można sfinansować poprzez faktoring. Nie muszą to już być wielotysięczne faktury, finansowane są nawet kilkusetzłotowe. Przedsiębiorca sam może zdecydować, którą fakturę i kiedy przekazać. JDG korzystając z faktoringu mają też wsparcie dodatkowego podmiotu pilnującego terminów spłaty należności i upominającego się w ich imieniu o przelew, jeśli ten się spóźnia.