Przełomowy wyrok NSA – dywidendy a WHT

Przedsiębiorcy mogą pomniejszyć swoje zobowiązanie w podatku u źródła (WHT)
o całość podatku dochodowego zapłaconego za granicą, maksymalnie do wysokości 19%, a nie tylko do wysokości określonej w umowie w sprawie unikania podwójnego opodatkowania (UPO), jak chciał tego fiskus. Tak orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 28 lutego 2023 r. (sygn. akt II FSK 1171/22).

Podatek u źródła

Do poboru WHT są zobowiązani płatnicy mający siedzibę, zakład zagraniczny, lub miejsce zamieszkania w kraju, w którym powstaje dochód. Zgodnie jednak z art. 30a ust. 9 polskiej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby uzyskujące poza granicami RP przychody (dochody) z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, z odsetek, dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych, mogą odliczyć od swojego zobowiązania kwotę równą podatkowi zapłaconemu za granicą, jednakże odliczenie to nie może przekroczyć stawki 19%.

Podatek WHT zapłacony za granicą

Sprawa dotyczyła jednego z przedsiębiorców, który dokonywał inwestycji zagranicznych, m.in. w otwarte fundusze, czy w akcje zagranicznych spółek. Uzyskał on dywidendę z tytułu udziału w amerykańskiej spółce. Przedsiębiorca nie przedstawił jednak tamtejszym władzom wymaganego w USA formularza podatkowego W-8BEN. Z tego powodu, na podstawie amerykańskich przepisów, pobrano od niego 30% podatek u źródła. Podatnik nie negował tego faktu. W postępowaniu przed polskim organem podatkowym stał na stanowisku, że skoro zapłacił w USA 30% podatek WHT, to nie będzie musiał już płacić 19% podatku dochodowego w Polsce.

Fiskus stwierdził, że podatnik będzie musiał dopłacić

Polski organ podatkowy stwierdził, że przedsiębiorca jest w błędzie. Uznał, że od zryczałtowanego podatku obliczonego w Polsce może on bowiem odliczyć kwotę równą podatkowi zapłaconemu za granicą, ale tylko do wysokości stawki podatku od dywidendy przewidzianej we właściwej UPO, a ta w przypadku umowy z USA wynosi 15%. Mimo więc, że faktycznie zapłacił 30% podatek WHT, będzie zobowiązany dopłacić w Polsce jeszcze 4%.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, że dywidendy i inne przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych podlegają opodatkowaniu na zasadach szczególnych, określonych w art. 30a ustawy o PIT. A zgodnie z art. 30a ust. 2 tej ustawy, przepisy ust. 1 pkt 1-5 stosuje się z uwzględnieniem umów o unikaniu podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. W polsko-amerykańskiej umowie, która jest nadrzędna w stosunku do wewnętrznych przepisów podatkowych danego państwa, ustalono, że kwota podatku w USA nie może przekroczyć 15% kwoty dywidendy brutto. Bez znaczenia w tej sprawie jest więc to, że podatnik zapłacił w Stanach Zjednoczonych 30% podatku WHT, skoro UPO wskazuje 15%. Tylko ta druga stawka opodatkowania ma więc zastosowanie przy odliczeniu.

Ograniczenia w odliczeniu podatku nie zależą od istnienia umowy międzynarodowej

Przedsiębiorca zaskarżył tę interpretację Dyrektora KIS i wygrał. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 19 maja 2022 r. stwierdził, że art. 30a ust. 2 ustawy o PIT nie dotyczy opodatkowania dywidend, lecz stawki tego opodatkowania, pozostawiając poza zakresem swojej regulacji inne kwestie, np. zasady odliczania podatku zapłaconego za granicą. Dlatego podatnikowi przysługuje prawo do odliczenia podatku zapłaconego za granicą, z ograniczeniem do kwoty podatku obliczonego od tych przychodów uzyskanych z dywidendy przy zastosowaniu stawki 19 %, o której mowa w art. 30a ust. 9. Przepis ten wskazuje, kto może korzystać z odliczenia i jakie są tego odliczenia granice, jednak nie jest ono uzależnione od istnienia żadnej umowy międzynarodowej (sygn. akt I SA/Gl 24/22).

Wyrok sądu I instancji podtrzymał NSA

Organ podatkowy z wyrokiem tym się nie zgodził. We wrześniu 2022 r. wniósł skargę kasacyjną, którą Naczelny Sąd Administracyjny pół roku później oddalił. W swoim rozstrzygnięciu poparł ustalenia sądu I instancji. Art. 30a ust. 9 ma brzmienie bezwarunkowe - w każdym wypadku pozwala odliczyć od polskiego zobowiązania w podatku dochodowym kwotę odpowiadającą podatkowi zapłaconemu za granicą, wskazując ograniczenie odliczenia do wysokości 19 %.

Co ten wyrok oznacza dla podatników?

Rozstrzygnięcie NSA jest przełomowe. Poprawia i czyni korzystniejszą sytuację tych podatników, którzy padli ofiarą błędnej interpretacji przepisów dotyczących reguł odliczenia zapłaconego za granicą podatku WHT, jak i tych, którzy dopiero staną przed rozliczeniem się z fiskusem ze swojego opodatkowania w Polsce z tytułu osiąganych za granicą przychodów.

Autor: radca prawny Robert Nogacki, partner zarządzający Kancelarią Prawną Skarbiec specjalizującą się w doradztwie prawnym, podatkowym oraz strategicznym dla przedsiębiorców