Spółki już zastanawiają się jak uniknąć podatku minimalnego

Jedną z nowych regulacji wprowadzonych przez Polski Ład jest podatek minimalny. Jak wprost wynika z uzasadnienia nowych przepisów ich celem jest zwiększenie dochodów budżetowych, m.in. z uwagi na wyeliminowanie zagranicznej luki CIT, której redukcja stanowi istotne wyzwanie dla organów skarbowych. Niestety kształt przepisów zawartych w Polskim Ładzie powoduje, że regulacje dotyczące podatku minimalnego dotkną wielu podatników, także tych którzy nie dokonują żadnych czynności optymalizacyjnych. Z uwagi na brak progów regulacje te mogą dotknąć praktycznie każdego podatnika CIT, dlatego przedsiębiorcy zastanawiają się jakie działania podjąć, aby nie wejść w ten surowy reżim.

Podatek minimalny

Zgodnie z ustawą nowe przepisy obejmą podmioty, które poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo osiągnęły udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, w przychodach innych niż z zysków kapitałowych w wysokości nie większej niż 1%. Innymi słowy podatnicy, którzy mieli w danym roku dużo wydatków, albo doświadczyli kryzysu i w efekcie ich rentowność była niska albo wręcz ponieśli stratę, będą podlegali ograniczeniom wynikającym z podatku minimalnego i w konsekwencji będą musieli zapłacić podatek dochodowy w wysokości 10% podstawy opodatkowania, odpowiadającej 4% wartości przychodów. Podstawa będzie powiększona o nadwyżkę kosztów finansowania dłużnego, nadwyżkę nieodliczanych wydatków na usługi niematerialne.

Podatek minimalny będzie trzeba liczyć raz w roku i wykazać w zeznaniu. Ustawodawca wprowadził możliwość odliczenia kwoty zapłaconego podatku w kolejnych 3 latach co oznacza, że jeżeli słabsza kondycja gospodarcza utrzyma się przez dłuższy okres, to przedsiębiorca może być zobowiązany do zapłaty podatku pomimo straty i nie będzie mógł odliczyć już zapłaconego podatku. Takie regulacje są bardzo sankcyjne, także dla zwykłych przedsiębiorców, dlatego wiele firm zastanawia się jakie kroki podjąć, żeby nie wejść w limit.

Należy zaznaczyć, że danina dotyczy także podatników opodatkowanych preferencyjną stawką 9%, co w przypadku słabej rentowności i zastosowania podatku minimalnego może oznaczać znaczny wzrost opodatkowania.

Nieodliczanie kosztów uzyskania przychodu

Najprostszym rozwiązaniem jest podwyższenie dochodowości prowadzonej działalności gospodarczej poprzez nieodliczenie części kosztów uzyskania przychodów, które wcześniej były odliczane przez podatników. Z jednej strony podatnicy nie korzystają z przysługującego im prawa do zaliczenia wydatków w koszty uzyskania przychodów, a z drugiej nie będą podlegali przepisom o podatku minimalnym. Często mała kwota nieodliczonych kosztów może dać realne korzyści dla podatnika. W konsekwencji należy monitorować poziom wskaźnika rentowności i nie dokonywać zaliczenia do kosztów wydatków już w trakcie roku (w miesięcznych zaliczkach), a nie jedynie po zakończeniu roku, co mogłoby wzbudzić wątpliwości fiskusa.

Przesuwanie kosztów do innych okresów

Podatnicy, którzy spodziewają się, że obejmą ich przepisy o podatku minimalnym mogą decydować o przesunięciu kosztów pośrednich do kolejnych okresów rozliczeniowych, co poprawi rentowność spółki, a jednocześnie pozwoli na odliczenie tych wydatków w przyszłym okresie. Należy tu wskazać, że koszty pośrednie, zgodnie z art. 15 ust 4e ustawy o CIT uznaje się za poniesione w dniu, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku). Innymi słowy jeżeli dochodowość jest słaba w realizowanych już kontraktach podatnicy mogą decydować się na zaksięgowanie kosztów w kolejnym okresie. Warunkiem jest, by w kolejnym okresie spodziewali się przychodów, które poprawią rentowność.

Wcześniejsze rozpoznanie przychodów

Podatnicy mogą także decydować się na wcześniejsze rozpoznawanie przychodów. W tym zakresie jednak należy uregulować to w umowach tak, żeby organ podatkowy nie mógł zakwestionować takich działań jako działania pozorne, nakierowane na obejście przepisów o podatku minimalnym.

Zmiany organizacyjne

Zmiany w zakresie cen transferowych w grupie kapitałowej muszą mieć uzasadnienie biznesowe i jeżeli zmiana jest dokonywana jedynie w celu uniknięcia podatku minimalnego, to takie działania nie są rekomendowane, z uwagi na dużą szansę zakwestionowania takich rozliczeń przez fiskusa. Niemniej podatnicy działający w grupach kapitałowych powinni przyjrzeć się rentowności poszczególnych spółek tak, aby wyrównać tę rentowność. W przypadku podmiotów krajowych jest to działanie łatwe do wykonania i co do zasady organy podatkowe nie powinny kwestionować zmiany rozliczeń, jeżeli podatnicy płacą podatek w Polsce. Wyższe ryzyko jest w przypadku zmian cen/czy struktury z podmiotem zagranicznym. Nie można jednak wykluczyć, że działania polegające na zmianie cen transferowych albo struktury organizacyjnej grupy kapitałowej będą jedynymi możliwymi działaniami pozwalającymi zachować poziom obciążeń podatkowych podobny do osiąganego w poprzednich latach.

Ograniczenie 15e

Polski Ład uchyla art. 15e wprowadzający limity odliczenia wydatków na usługi niematerialne. Ponadto w art. 60 Polskiego Ładu ustawodawca wskazał, że podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, którzy przed końcem roku podatkowego rozpoczętego przed dniem 1 stycznia 2022 r. nabyli prawo do odliczenia kosztów na podstawie art. 15e ust. 9 ustawy, zachowują prawo do tego odliczenia po dniu 31 grudnia 2021 r., w zakresie i na zasadach określonych w tym przepisie. Innymi słowy podatnik na odliczenie nieodliczonych kosztów z uwagi na art. 15e ustawy o CIT będzie miał kolejne 5 lat podatkowych. Należy zaznaczyć, że odliczenie tych kosztów wpływa na kwestię podatku minimalnego, ponieważ obniża rentowność podatnika. Niestety, zgodnie z ostatnią informacją Ministerstwa, nie będzie można dowolnie odliczyć tych kosztów w okresie 5 lat, ale będzie trzeba stosować specjalny współczynnik. W efekcie podatnik będzie miał ograniczone możliwości w tym zakresie.

Autor: Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku, doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców oraz zarządzaniu sytuacjami kryzysowymi.