Usługi finansowane crowdfunding nie podlegają opodatkowaniu VAT

Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec
ul. Maciejki 13
02-181 Warszawa
sekretariat|kancelaria-skarbiec.pl| |sekretariat|kancelaria-skarbiec.pl
22 586 40 00
www.kancelaria-skarbiec.pl
Elementem koniecznym zakwalifikowania usługi jako podlegającej VAT jest wyodrębnienie odbiorcy świadczenia. Tak orzekł 11 lipca 2023 r. WSA w Gdańsku w sprawie polskiej spółki realizującej projekty rozwoju sieci blockchain na zlecenie społeczności skupionej wokół tej sieci. Sąd uznał, że zlecenie finansowane było w ramach crowdfundingu, stąd nie mógł zostać spełniony jeden z warunków koniecznych opodatkowania VAT, czyli zidentyfikowanie konkretnego beneficjenta usługi.
Crowdfunding
Zgodnie z art. 2 ust. 1 lit. a) Rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2020/1503 z dnia 7 października 2020 r. w sprawie europejskich dostawców usług finansowania społecznościowego dla przedsięwzięć gospodarczych oraz zmieniającego rozporządzenie (UE) 2017/1129 i dyrektywę (UE) 2019/1937, usługa finansowania społecznościowego oznacza kojarzenie inwestorów zainteresowanych finansowaniem przedsięwzięć gospodarczych z właścicielami projektów tych przedsięwzięć.
Wybór i sfinansowanie projektu w sieci blockchain
Jedna z polskich spółek działająca w takim modelu crowdfundingu realizuje projekty informatyczne w sieci blockchain, czyli w łańcuchu bloków informatycznych funkcjonujących w sieci komputerów. Blockchain to zdecentralizowany rejestr danych dostępny i jawny dla wszystkich. Spółka prezentuje tzw. proposal, czyli pomysł rozwoju danej sieci blockchain i podaje koszty jego realizacji. Skupiona wokół niej społeczność głosuje za wyborem projektu. Jeśli wynik głosowania jest pozytywny, spółka otrzymuje przelew środków na pokrycie wskazanych przez siebie kosztów. Środki przelewane są do indywidualnego portfela spółki w postaci kryptowalut po kursie z dnia zgłoszenia proposal. Jak podkreśla spółka, to nie ona jest organizatorem przedsięwzięcia, a jedynie jego uczestnikiem, jako usługodawca zgłaszający pomysł. Organizatorem jest tzw. rada sieci, która przeprowadza głosowanie.
Brak możliwości zidentyfikowania konkretnego odbiorcy
Spółka wskazała, że nie jest możliwe zidentyfikowanie danych osobowych żadnego z finansujących zlecenie. Użytkownicy blockchaina są zupełnie anonimowi. Mogą pochodzić z każdego zakątka świata, w tym także z Polski. Roszczenia stron zabezpieczone są w ten sposób, że płatność za realizację projektu następuje w ratach. Społeczność blockchain przelewa kolejną ratę finansowania przed uruchomieniem każdego następnego etapu projektu, po zaakceptowaniu wykonanych już prac.
Spółka jest usługodawcą świadczeń, za które otrzymuje konkretne wynagrodzenie
W wydanej 18 stycznia 2023 r. interpretacji Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że istnieje bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem spółki a otrzymanym w zamian wynagrodzeniem od społeczności blockchain, która również otrzymuje konkretne korzyści, jakim są aplikacje webowe. Społeczność może je wykorzystywać do przeglądania określonych danych. Spółka występuje więc w ramach przedsięwzięcia jako usługodawca, który za swoje usługi uzyskuje ustaloną płatność. Przywołując wyrok TSUE zapadły w sprawie C-264/14 Skatteverket przeciwko Hedqvist, organ podatkowy wskazał, że każdą dostawę towarów lub usług, za którą wypłacane jest wynagrodzenie w wirtualnej walucie, należy traktować tak samo jak każdą inną dostawę dla celów opodatkowania VAT.
Musi istnieć zidentyfikowany odbiorca świadczenia
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku orzekł, że Dyrektor KIS pominął istotne elementy stanu faktycznego sprawy. Sieć blockchain nie ma ustanowionych przedstawicieli. Jej uczestnicy występują na równych zasadach i nie jest możliwe ustalenie danych osobowych konkretnych osób. Brak więc zindywidualizowanego odbiorcy usługi, czyli drugiej strony stosunku zobowiązaniowego. A nie jest możliwe zawarcie umowy z bliżej nieokreślonym podmiotem zbiorowym, nieposiadającym zdolności prawnej. Zgodnie z linią orzecznictwa czynność podlega opodatkowaniu VAT tylko wtedy, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.
Sąd przyznał przedsiębiorcy rację, że kluczowym elementem konstrukcji podatku od towarów i usług jest istnienie zidentyfikowanego beneficjenta świadczenia. W opinii sądu organ podatkowy całkowicie w swej interpretacji pominął tę kwestię. Sąd przywołał treść art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którą przez świadczenie usług podlegających VAT rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej (sygn. akt I SA/Gd 304/23).
Działalność crowdfundingowa pod nadzorem KNF
Niedawno upłynął rok odkąd w życie weszła (29 lipca 2022 r.) ustawa z dnia 7 lipca 2022 r. o finansowaniu społecznościowym dla przedsięwzięć gospodarczych i pomocy kredytobiorcom (Dz.U. 2022 poz. 1488, ze zm.). Akt stanowi uzupełnienie przywołanego na wstępie unijnego rozporządzenia w sprawie crowdfundingu przedsięwzięć gospodarczych. Jej mocą, działalność dostawców usług finansowania crowdfundingowego podlega Komisji Nadzoru Finansowego. 10 listopada 2023 r. kończy się okres przejściowy, po którego upływie usługi finansowania społecznościowego na cele gospodarcze będą mogły świadczyć tylko platformy, które uzyskały zezwolenie KNF.
Doradztwo podatkowe i prawne, jako ochrona przed błędami interpretacyjnymi fiskusa
Jak widać obszar obrotu usługami w sieci blockchain nadal nie jest w pełni uregulowany, a interpretacja powstających na tym tle praw i obowiązków istniejących po stronie podatników rodzi znaczące rozbieżności pomiędzy nimi a fiskusem. Przedsiębiorcy mogą w tej kwestii uzyskać pomoc prawną, która uchroni ich przed błędną interpretacją obowiązujących przepisów w tym dotyczących VAT.
Autor: radca prawny Robert Nogacki, partner zarządzający Kancelarią Prawną Skarbiec specjalizującą się w doradztwie prawnym, podatkowym oraz strategicznym dla przedsiębiorców

Deklaracja dochodów i zwrot podatku w Europie: odpowiedzi na pytania Polaków

BCC: Podatkowe podsumowanie 2024 roku

Faktura korygująca - poprawienie błędów na dokumencie pierwotnym
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Polityka

Firmy dzierżawiące grunty od Skarbu Państwa muszą zwrócić majątek rolny. Zagrożony jest też wspierany przez nich ośrodek rehabilitacyjny
Działalność ośrodka rehabilitacji dla dzieci z niepełnosprawnościami w Głubczycach, w województwie opolskim, jest zagrożona, o czym alarmuje Stowarzyszenie „Tacy Sami”. Zagrożenie jest konsekwencją restrukturyzacji spółki Top Farms Głubczyce, która jest jednym z największych pracodawców w okolicy i od lat wspiera działalność stowarzyszenia. Rolnicza spółka nie wie, jakie będą dalsze losy dzierżawionych do tej pory przez nią ziem, które w listopadzie br. muszą wrócić do Zasobu Skarbu Państwa. Zarząd spółki od wielu miesięcy apeluje do Krajowego Ośrodka Wsparcia Rolnictwa o wiążące decyzje w sprawie powołania Ośrodków Produkcji Rolniczej, które miałyby powstać na zwróconych gruntach, oraz kryteriów wyboru ich nowych dzierżawców.
Bankowość
Polskie kredyty hipoteczne wciąż jednymi z najdroższych w Europie. Zdaniem członka RPP odgórne ograniczanie marż banków się nie sprawdzi

Hipoteki w Polsce, co podkreśla też wielu polityków, należą do najdroższych w Europie. To nie tylko kwestia wysokości stóp procentowych, ale też marży banku. Zdaniem członka RPP prof. Ireneusza Dąbrowskiego jest tylko możliwość wpływania na ten pierwszy czynnik, bo regulacyjne ograniczenie wysokości marży byłoby trudne do wdrożenia.
Ochrona środowiska
Budowa morskich farm wiatrowych w Polsce szansą na kilkadziesiąt tysięcy nowych miejsc pracy. Wciąż brakuje jednak wykwalifikowanych pracowników

W Krajowym Planie w dziedzinie Energii i Klimatu rząd przewiduje zainstalowanie do 2030 roku około 5,9 GW w morskich farmach wiatrowych i kolejnych 12 GW w ciągu następnej dekady. Offshore ma być istotnym filarem dekarbonizacji krajowej gospodarki. Realizowane przez polskie spółki wraz z partnerami zagranicznymi projekty tzw. fazy I nabierają tempa i wkraczają w etap budowy infrastruktury na lądzie. Wśród wyzwań, które czekają wykonawców, jest m.in. brak pracowników z branży offshore. Pomocne może być ściąganie do kraju Polaków, którzy pracują na zagranicznych projektach morskich.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.