W 2021 roku podpisano ponad 16 tys. nowych umów o dożywocie

Z najnowszych danych Ministerstwa Sprawiedliwości wynika, że liczba umów o dożywocie (mowa o nieruchomościach rolnych i nierolniczych) wciąż rośnie. W 2020 roku zawarto łącznie ponad 13 tys. nowych umów o dożywocie, w wyniku których przeniesiono prawo własności nieruchomości w zamian za świadczenia pieniężne lub opiekę. W 2021 roku było ich już ponad 16 tys. co daje dynamikę wzrostu na poziomie 21,8 proc.

Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi statystyki dotyczące liczby zawieranych umów o dożywocie od ponad 30 lat. Informacje gromadzone przez resort sprawiedliwości dotyczą, w większości przypadków, kontraktów zawieranych przez osoby indywidualne np. seniora i jego sąsiada. W latach 2000-2010 takich umów było łącznie 43 tys. ale w następnym dziesięcioleciu już 98 tys. W kolejnych latach można obserwować stałą tendencję wzrostową o coraz większej dynamice. Ta dynamika przyrostu w 2021 roku sięgnęła 21,8 proc. (względem roku poprzedniego).

Warto przeanalizować informacje dotyczące nieruchomości rolnych oraz nierolniczych, by zauważyć pewną tendencję. Znacznie większa liczba zawieranych kontraktów dotyczy nieruchomości nierolniczych. W 2021 było ich ponad 14 tys., podczas gdy umów dotyczących nieruchomości rolnych było (w analogicznym okresie) nieco ponad 2 tys.

– Stale rosnąca liczba zawieranych umów o dożywocie oraz nasze obserwacje i doświadczenie pozwalają zakładać, że zdecydowana większość umów jest zawierana pomiędzy osobami fizycznymi. To pozwala wysnuć wniosek, że wiele osób woli zawrzeć umowę o dożywocie, w zamian za świadczenia pieniężne lub opiekę z osobą prywatną (np. sąsiadem, kimś znajomym, a często również nieznajomym), aniżeli z profesjonalną instytucją np. funduszem hipotecznym. Tu trzeba przypomnieć, że profesjonalne fundusze hipoteczne zrzeszone w Związku Przedsiębiorstw Finansowych (ZPF) podpisały na przestrzeni ostatnich dziesięciu lat ok. 1000 tego rodzaju umów. Tymczasem w analogicznym okresie osoby indywidualne zawarły ponad 100 tys. takich kontraktów – mówi Robert Majkowski, Prezes Funduszu Hipotecznego DOM.

Wartość nieruchomości wyniosła blisko 5 mld zł

Zgodnie z danymi GUS na koniec roku 2020 przeciętna wielkość mieszkania w Polsce wynosiła 64,8 metra kwadratowego.[1] Przeciętna cena sprzedaży lokali mieszkaniowych na koniec tegoż roku wynosiła 352,7 tys. zł. W trakcie roku 2021 mieszkania w Polsce podrożały średnio o 16,94 proc.

– Jeżeli pomnożylibyśmy te średnie wartości lokali przez liczbę zawartych umów o dożywocie, to w 2021 roku łączna wartość przedmiotu transakcji w ramach umów o dożywocie wyniosła blisko 5 mld zł. Tak istotny ze względów społecznych i ekonomicznych obszar życia pozostaje niestety poza jakimkolwiek nadzorem. Podmioty zrzeszone w ZPF od lat zabiegają i przypominają o konieczności regulacji i profesjonalizacji tego rynku – podsumowuje Robert Majkowski.

[1] Gospodarka mieszkaniowa i infrastruktura komunalna w 2020 r., GUS, Warszawa 2021