Mówi: | Milad Kamkar |
Funkcja: | adiunkt na Wydziale Inżynierii Chemicznej |
Firma: | Uniwersytet w Waterloo |
Inteligentna tkanina zmieni kolor i kształt w reakcji na temperaturę i napięcie elektryczne. Materiał można też programować
Kanadyjscy naukowcy opracowali innowacyjny materiał, który jako pierwszy może reagować jednocześnie na dwa różne bodźce: temperaturę i napięcie elektryczne. Niedroga w produkcji tkanina, wykonana z nanokompozytowych włókien polimerowych, może zmieniać kolor i kształt pod wpływem tych bodźców. Toruje to drogę do szerokiego spektrum zastosowań: od ubrań termicznych, przez gry VR, medycynę, aż po przemysł motoryzacyjny i kosmiczny.
– Opracowaliśmy strukturę naszej tkaniny i włókien w różnych skalach – począwszy od najmniejszej skali nano, poprzez mikro, aż do skali makro. Dzięki kontroli nad materiałem w różnej skali byliśmy w stanie stworzyć inteligentne tkaniny o precyzyjnie dostosowanych właściwościach. Ciekawym ich aspektem jest to, że mogą zmieniać nie tylko swój kształt, zachowując jego pamięć, ale także kolor, po przyłożeniu różnych bodźców, w tym zmian napięcia i temperatury. Inną ciekawą właściwością tej tkaniny jest możliwość jej programowania, dzięki czemu możemy pobudzać do zmiany jej dowolne części – informuje w rozmowie z agencją Newseria Innowacje Milad Kamkar, adiunkt na Wydziale Inżynierii Chemicznej Uniwersytetu Waterloo w Kanadzie.
Właściwości mikrostrukturalne włókien zostały zoptymalizowane tak, by tkanina przy zmianie koloru nie zmieniała kształtu oraz by dało się powrócić do poprzedniej barwy. Zmiany strukturalne można osiągnąć już przy oddziaływaniu napięciem 5 V. Aktywacja zmian może ponadto następować selektywnie – po przyłożeniu napięcia w poszczególne fragmenty.
– Tkanina jest zrobiona z włókien polimerowych, wytworzonych techniką elektroprzędzenia, która służy do przetwarzania polimerów. Posiada również włókna stalowe. Ciekawą cechą tych tekstyliów jest możliwość kontroli ich struktury od skali nano, czyli bardzo małej, poprzez skalę mikro, aż po makro, co pozwala precyzyjnie dostosować jej właściwości i reakcje na bodźce. Kolejnym ważnym aspektem tej tkaniny poza możliwością zmiany koloru i kształtu jest możliwość kontroli tych reakcji w wymiarze lokalnym na dowolnie wybranej części tkaniny. Ta cecha wyróżnia ją spośród innych. Tkanina nie tylko może zmieniać temperaturę czy kolor, ale te właściwości mogą być kontrolowane w różnych jej obszarach, możliwe jest więc jej programowanie oraz zmiana koloru i kształtu w dowolnym miejscu – przekonuje naukowiec.
Materiały reagujące na bodźce to nowa kategoria inteligentnych materiałów, które są w stanie zmieniać swoje określone właściwości w reakcji na bodźce zewnętrzne, takie jak ciepło, światło, pH, wilgoć oraz pole elektryczne i magnetyczne. Dotychczas jednak większość badaczy skupiała się głównie na materiałach reagujących tylko na jeden z bodźców. Odkrycie badaczy z Kanady z jednej strony może się przyczynić do rozwoju technik kamuflażu czy urządzeń bionicznych, a z drugiej – z uwagi na stosunkowo niski koszt wytwarzania – znacznie obniżyć ich cenę.
– Te tkaniny mają wiele różnych zastosowań. Zacznijmy od zastosowań codziennych, takich jak tekstylia regulowane temperaturą lub różnymi czujnikami, na przykład zasłona w domu, której kolor zmienia się w zależności od temperatury i jest inny w słoneczny letni dzień, a inny zimą. Mogą one również być wykorzystywane w branży mody oraz w wielu zaawansowanych zastosowaniach, na przykład w produktach do opatrywania ran, pozwalając na łatwą kontrolę temperatury w części ciała, gdzie znajduje się rana. Sądzę, że w nadchodzących latach pole zastosowań się rozszerzy i obejmie takie dziedziny jak choćby przemysł lotniczy i kosmiczny czy automatyka. Jest więc wiele branż, do których mogą trafić nasze tkaniny, i obecnie badamy coraz więcej możliwości – mówi Milad Kamkar.
Technologia jest także testowana pod kątem możliwości przenoszenia na niej ciężarów.
Według Allied Market Research światowy rynek inteligentnych polimerów osiągnął w 2019 roku przychody sięgające 4 mld dol. Do 2027 roku rynek ten będzie wart niemal 10 mld dol.
Czytaj także
- 2024-09-17: Klienci dużych spółek energetycznych mogą już przejść na dynamiczne taryfy za prąd. Nie dla wszystkich to opłacalne rozwiązanie
- 2024-08-23: Beton z alg czy szkło fotowoltaiczne. Ekologiczne innowacje zmieniają sektor budowlany
- 2024-08-01: Budownictwo powoli się zazielenia. Dziś podejmowane wysiłki przyniosą rezultaty ok. 2030 roku
- 2024-04-05: Cyfryzacja polskiej energetyki mocno spowolniła. Pilną potrzebą jest wdrożenie rozwiązań z zakresu cyberbezpieczeństwa
- 2024-02-14: Kwestie klimatyczne coraz bardziej obecne w strategiach firm. Część z nich wyprzedza nawet unijne regulacje
- 2024-01-24: Ewa Minge: Opracowałam inteligentną kolekcję ubrań. Projekty mają różnego rodzaju czujniki pozwalające monitorować stan zdrowia
- 2023-12-28: Kopalnie coraz bardziej inteligentne. Międzynarodowy projekt z udziałem Polaków ma scyfryzować cały sektor górniczy
- 2023-12-14: Przedstawiciele państw UE zadecydują o nowej regulacji odpadowej. Producenci papieru i opakowań tekturowych ostrzegają przed niekorzystnymi dla środowiska zmianami
- 2023-12-05: Polska kapsułka endoskopowa będzie dostępna najpierw dla zwierząt. Pomoże w wykrywaniu chorób układu pokarmowego
- 2023-11-08: UE coraz bliżej rozwiązania problemu odpadów z opakowań. Nowe przepisy mają być przyjęte jeszcze przed końcem kadencji europarlamentu
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Farmacja
Szybko rośnie liczba osób z ostrą infekcją układu oddechowego, w tym grypy. Szczyt zachorowań przypadnie już na drugą połowę października
Centrum e-Zdrowia podaje, że od początku września odnotowano blisko 1,8 mln porad ambulatoryjnych udzielonych z powodu ostrych infekcji układu oddechowego, w tym grypy. Najlepszą metodą walki z chorobą jest szczepionka – najlepiej przyjęta między wrześniem a listopadem. Wciąż jednak na taki krok decyduje się zaledwie kilka procent Polaków, tymczasem grypa jest jedną z 10 najczęstszych przyczyn zgonów u osób powyżej 65. roku życia.
Transport
Branża lotnicza zmaga się z niedoborem kadr. Brakuje przede wszystkim mechaników lotniczych
Według Alton Aviation Consultancy koszty naprawy i remontów silników wzrosły z 31 mld dol. przed pandemią do 58 mld dol. w tym roku. Rośnie też zapotrzebowanie na pracowników – w ciągu najbliższych 20 lat na świecie będzie potrzebnych niemal 770 tys. mechaników lotniczych. Tylko w Polsce już teraz brakuje kilku tysięcy wyspecjalizowanego personelu. – Brak kadr spowalnia nasz rozwój. Obecnie potrzebujemy kilkuset wyspecjalizowanych osób – ocenia Aleksandra Juda, prezes LOT Aircraft Maintenance Services.
Problemy społeczne
Obecna technologia sztucznej inteligencji nie stanowi zagrożenia dla istnienia ludzkości. Nie jest zdolna do samodzielnego myślenia i planowania
Duże modele językowe, takie jak ChatGPT, nie potrafią samodzielnie nabywać nowych umiejętności, rozumować czy planować. Nie stanowią więc egzystencjalnego zagrożenia dla ludzkości – dowiedli naukowcy, którzy przeanalizowali możliwości dużych modeli językowych właśnie pod takim kątem. Nie oznacza to jednak, że narzędzia te nie stanowią żadnego zagrożenia. Wykorzystane niewłaściwie już dziś służą chociażby do szerzenia dezinformacji.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.