Młodzi ludzie coraz częściej mierzą się z przemocą seksualną. Internet daje nowe możliwości prześladowcom

Seks w wielu polskich domach wciąż jest tematem tabu. Rodzice nie umieją na ten temat rozmawiać z dziećmi, edukacji seksualnej w szkołach praktycznie nie ma, więc nastolatkowie sami szukają informacji na ten temat w internecie. To może nie tylko utrwalić w młodych ludziach błędne pojęcie na temat seksualności, ale też narazić ich na działania przestępców seksualnych już w realnym życiu. Dodatkowo sieć i media społecznościowe coraz częściej służą do różnego rodzaju aktów przemocy na tle seksualnym, np. wymuszania czy publikowania nagich zdjęć. Nieletni, którzy padają ofiarą takiej przemocy, rzadko mówią o tym dorosłym, ponieważ się wstydzą i boją odrzucenia.

Zarówno nauczyciele, jak i rodzice nie umieją lub też nie chcą rozmawiać z nastolatkami o życiu seksualnym i antykoncepcji. Opiekunom trudno jest zbudować taki kontakt ze swoją dorastającą pociechą, który sprzyjałby zwierzeniom i rozmowom o dojrzewaniu.

– W Polsce mamy ogromny problem z rozmawianiem o seksie. Z jednej strony jest tak, że większość osób się tym interesuje i seks jest obecny w ich życiu, a z drugiej strony bardzo trudno jest rozmawiać na ten temat i jest bardzo mało źródeł rzetelnej, prawdziwej wiedzy. Wszystko zaczyna się w momencie, gdy idziemy do szkoły, gdy zdobywamy różne informacje i chcielibyśmy zdobywać również informacje o seksualności, ale niestety edukacja seksualna już na poziomie szkoły szwankuje – mówi agencji Newseria Lifestyle Barbara Baran, psycholożka, seksuolożka, członkini zarządu Fundacji SEXED.PL.

Eksperci podkreślają, że odpowiednia edukacja seksualna jest potrzebna po to, by młodzi ludzie nie popełniali błędów i dokonywali świadomych wyborów. Może ich też uchronić przed wieloma przykrymi sytuacjami. Wartościowe zajęcia w tym zakresie powinny polegać nie tylko na przekazywaniu wiedzy z anatomii, ale także wpajaniu szacunku do drugiej osoby, jej fizyczności i potrzeb. Brak odpowiedniego wyedukowania może mieć natomiast przykre konsekwencje, szczególnie jeśli chodzi o młodzież.

– Osoby dorastające są teraz w Polsce osamotnione. W okresie dojrzewania, który dla każdej osoby jest bardzo burzliwy, zmienia się wszystko: ciało, psychika, zaczynamy odczuwać pożądanie. Młodzi muszą radzić sobie z tym sami, a to oznacza, że są przez to bardziej wystawione na przeróżne niebezpieczeństwa. Poza tym czerpią tę wiedzę z przeróżnych źródeł, niekoniecznie rzetelnych – mówi Barbara Baran.

Również przemoc seksualna coraz częściej przenosi się do sieci. Osoby nastoletnie mogą jej doświadczyć ze strony różnego typu przestępców, którzy śledzą fora na temat seksualności, ale również ze strony swoich rówieśników i kolegów.

– Przemoc seksualna staje się coraz bardziej różnorodna i widać to na podstawie zgłoszeń, jakie otrzymujemy. Mocnym czynnikiem jest to, co się teraz wokół nas dzieje, czyli pandemia. W związku z tym nasze życie przenosi się do internetu, więc również te akty przemocy. To jest chociażby przesyłanie materiałów pornograficznych, o które nikt nie prosił, wymuszanie zdjęć czy aktywności seksualnej przez internet – wymienia seksuolożka. – Również sfera związków, ale też ta czarna sfera, się tam przenosi.

Bez rozmów o związkach, budowaniu zaufania i pewności siebie oraz emocjach młodym ludziom trudno mówić „nie” i stawiać granice w życiu seksualnym. Często mogą nie zdawać sobie sprawy, że pewne zachowania rówieśników czy dorosłych są niestosowne. To skutkuje tym, że również jako dorośli ludzie mają problem z rozróżnieniem, co jest spełnieniem ich potrzeb, a co jest formą wykorzystywania.

– Istnieje w Polsce grupa osób, które poszukują różnych ciekawych doznań i naprawdę są zainteresowane seksualnością. W ogóle bardzo wielu osobom zależy na tej dziedzinie życia, czerpią radość, przyjemność z seksualności, bliskich związków. Ale faktycznie jest też tak, że mamy trudność w stawianiu granic, w mówieniu: czegoś może chcę, ale czegoś nie chcę. W naszej kampanii antyprzemocowej bardzo mocno promujemy to, w jaki sposób mówić o swoich granicach – mówi Barbara Baran.

SEXED.PL zwraca uwagę, że w Polsce co roku odnotowuje się ponad 85 tys. ofiar przemocy seksualnej. Dlatego fundacja uruchomiła linię pomocy dla osób uwikłanych w przemoc w intymnej relacji. 720 720 020 to specjalny numer telefonu, pod którym można otrzymać profesjonalną pomoc i wsparcie.

– Statystyki przemocy w Polsce cały czas idą w górę, a niestety bardzo mało osób zgłasza różne akty przemocy i bardzo wiele z tych osób nie może liczyć na profesjonalne wsparcie. Mam na myśli to, czy ta osoba zostanie potraktowana poważnie przez odpowiednie służby, zostanie przebadana w pełen szacunku sposób, zostaną jej zaproponowane jakieś rozwiązania. W związku z tym tych zgłoszeń jest mało i te osoby muszą niejako radzić sobie same – mówi psycholożka.

SEXED.PL podkreśla, że ponad 20 proc. Polek doświadczyło gwałtu. W zdecydowanej większości przypadków sprawcą jest były lub obecny partner. Wiele kobiet, które znajdują się w takiej sytuacji, nie ma jednak odwagi prosić kogokolwiek o pomoc. Zostają same ze swoim problemem i traumą.

– Te osoby jako pierwszy powód niezgłaszania podają, że nie wierzą w to, że służby w ogóle w jakiś sposób się nimi zainteresują i im naprawdę pomogą. Kolejny powód to jest uczucie osamotnienia, że ja muszę sobie sama z tym poradzić. I trzeci powód to jest ogromne zawstydzenie, poczucie poniżenia. Nie dość, że ta osoba została skrzywdzona, to jeszcze zazwyczaj bardzo się wstydzi o tym powiedzieć – mówi Barbara Baran.

Kluczowe jest natomiast to, aby ciężar radzenia sobie z odpowiedzialnością za przemoc nie spoczywał wyłącznie na osobach, które jej doświadczają, ale na sprawcach i otoczeniu, które obserwuje akty przemocy.

Przemoc seksualna i tabuizacja seksu były jednym z tematów, o których dyskutowali eksperci podczas Thursday Gathering. To coczwartkowy event, który przyciąga do warszawskiego Varso przy ul. Chmielnej przedstawicieli świata biznesu, inwestorów, organizacji pozarządowych, naukowców, start-upów. Cykliczne spotkania stanowią dobrą okazję do omówienia bieżących trendów gospodarczych, społecznych i technologicznych. Ich organizatorem jest Fundacja Venture Café Warsaw.