Polacy ufają doniesieniom naukowców. Coraz częściej zauważają wpływ ich badań na codzienne życie

Polscy naukowcy mają na swoim koncie coraz więcej przełomowych osiągnięć w skali świata. Zidentyfikowanie genu, który odpowiada za odporność roślin na chorobę zwaną rakiem ziemniaka, oraz optymalizacja kwalifikacji do zabiegów przezskórnego otwarcia przewlekle zamkniętych tętnic wieńcowych na podstawie nieinwazyjnej tomografii komputerowej serca – to dwa rozwiązania wyróżnione w tegorocznych konkursach naukowych. Oba będą mieć duży wpływ na życie codzienne milionów ludzi. W mediach społecznościowych startuje właśnie akcja #ThankYouScience, w ramach której można podziękować naukowcom za ich osiągnięcia i wybitny wkład w zmienianie świata na lepsze. 

– Świadomość istotności i wpływu badań naukowych na życie codzienne jest w społeczeństwie coraz większa. Niemniej przydałoby się więcej akcji, które popularyzują naukę, przekazują wiedzę naukową w sposób prosty, zrozumiały i pokazują korzyści z prowadzenia badań naukowych. Jedną z takich akcji jest #ThankYouScience, gdzie prezentowane są badania naukowe i ich wpływ na życie codzienne każdego z nas – mówi agencji Newseria Biznes dr Jarosław Plich, laureat Nagrody AgroBioTop Komitetu Biotechnologii Polskiej Akademii Nauk.

Z badań opinii społecznej przeprowadzonych przez instytut Kantar na zlecenie firmy Bayer wynika, że Polacy najbardziej ufają doniesieniom naukowców. Wskazało tak 78 proc. respondentów. Badanie, które miało na celu sprawdzić, jakie jest społeczne podejście do wiedzy naukowej, pokazało, że w kwestii wyzwań współczesnego świata Polacy polegają głównie na nauce.

– Społeczeństwo ma coraz większą świadomość, jak ważni są naukowcy i ich odkrycia, jaki mają one wpływ na funkcjonowanie społeczeństwa. Dlatego tak pozytywnie oceniam wszelkie inicjatywy, które wspierają naukę i naukowców, w tym #ThankYouScience – mówi dr hab. n. med. Maksymilian Opolski, kardiolog, laureat Nagrody Prezesów Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego.

Inicjatywa ta, zainicjowana przez firmę Bayer, wystartowała w mediach i kanałach społecznościowych na początku grudnia i potrwa do 15 stycznia. Jej celem jest wyrażenie wdzięczności naukowcom za ich zaangażowanie, dociekliwość i wiarę w przełomowe odkrycia. Inicjatorzy zachęcają, żeby w ramach akcji pokazywać w mediach społecznościowych, jak ich praca zmienia nasze codzienne życie.

– Akcja #ThankYouScience narodziła się w celu podziękowania ludziom nauki. Ludziom, którzy często stoją gdzieś w tle, ale pracują z ogromną pasją i wieloma wyrzeczeniami. Jak wiadomo, nie zawsze wszystkie ich osiągnięcia są pozytywne – 90 proc. pracy naukowców ląduje w koszu, a tylko te 10 proc. powoduje, że nasze życie staje się lepsze. Dobrze więc połączyć siły, żeby tym ludziom dodać jeszcze więcej energii – mówi Monika Lechowska-Wróbel, dyrektor ds. komunikacji w Bayer. – Aby dołączyć do grona osób, które chciałyby podziękować ludziom nauki, wystarczy wpisać #ThankYouScience i na YouTubie lub Facebooku obejrzeć filmy przybliżające postaci laureatów dwóch tegorocznych konkursów naukowych i ich osiągnięcia.

Jak wskazuje, przyczynkiem do akcji #ThankYouScience była współorganizowana od 20 lat przez Bayer i Polskie Towarzystwo Kardiologiczne gala nagród, wyróżniająca najlepsze osiągnięcia kardiologów, oraz gala rozdania nagród AgroBioTop Komitetu Biotechnologii PAN. W tym roku ze względu na pandemię koronawirusa oba wydarzenia – po raz pierwszy od dwóch dekad – się nie odbędą.

– Postanowiliśmy więc przenieść je do mediów społecznościowych, gdzie wszyscy jesteśmy obecni. Tam masowo możemy podziękować tym ludziom – mówi Monika Lechowska-Wróbel.

Bohaterami akcji są właśnie jurorzy i laureaci dwóch prestiżowych nagród naukowych – kardiologicznej i agrobiotechnologicznej – którzy w jej ramach dzielą się swoją wiedzą, motywacjami i planami.

– Moje główne osiągnięcie to wprowadzenie do użytku klinicznego tzw. tomograficznej skali o nazwie CT-RECTOR, która przewiduje wynik zabiegu otwarcia zamkniętej tętnicy wieńcowej za pomocą metod kardiologii interwencyjnej. To są zabiegi dość trudne technicznie i czasochłonne, wymagające zarówno pod względem manualnym, jak i mentalnym, które wiążą się z koniecznością użycia dużej ilości sprzętu zabiegowego. Dlatego warto wcześniej przewidywać, jakie jest prawdopodobieństwo skutecznego wykonania tego zabiegu, którego celem jest poprawa jakości życia pacjentów z chorobą wieńcową – mówi dr hab. Maksymilian Opolski.

Kardiolog jest adiunktem w Klinice Kardiologii i Angiologii Interwencyjnej w Narodowym Instytucie Kardiologii w Warszawie. Specjalizuje się w kardiologii interwencyjnej i obrazowaniu. Drugim osiągnięciem, za które został wyróżniony nagrodą PTK, było wprowadzenie na użytek kliniczny optycznej koherentnej tomografii w diagnostyce pacjentów z zawałem serca bez istotnych zwężeń w tętnicach wieńcowych. Oba dokonania spotkały się z dużym zainteresowaniem kardiologów interwencyjnych na całym świecie.

Bohaterem akcji #ThankYouScience jest również dr Jarosław Plich z Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Młochowie. W tym roku został laureatem prestiżowej nagrody naukowej AgroBioTop, przyznawanej przez Komitet Biotechnologii PAN dla naukowców, których dokonania wnoszą wybitny wkład w rozwój rolnictwa.

– Istotą nagrodzonego osiągnięcia jest zidentyfikowanie nowego genu odporności Sen2. Gen ten warunkuje odporność roślin ziemniaka na patogen grzybowy o łacińskiej nazwie Synchytrium endobioticum, który wywołuje chorobę zwaną rakiem ziemniaka. Objawia się ona formowaniem na bulwach rakowych narośli. W skrajnych przypadkach cała bulwa przekształca się w taką zrakowaciałą tkankę, która wypełniona jest zarodniami, czyli przetrwalnikowymi formami grzyba, mogącymi przetrwać w glebie przez ponad 40 lat. Przez cały ten okres są żywotne i są w stanie infekować nowe podatne rośliny żywicielskie, czyli uprawiane na tym polu rośliny ziemniaka – wyjaśnia dr Jarosław Plich.

Grzyb powodujący raka ziemniaków występuje niemal we wszystkich krajach świata, znajduje się na listach organizmów kwarantannowych. Badacz z Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin w Młochowie nie tylko zidentyfikował gen Sen2 , który warunkuje odporność roślin ziemniaka na patogen, ale opracował również łatwy w użyciu molekularny test pozwalający zidentyfikować jego obecność w roślinach.

– Rak ziemniaka powoduje też całkowitą utratę wartości użytkowej plonów, a także wieloletnie zanieczyszczenie pól, które muszą zostać wyłączone na co najmniej 20–30 lat z upraw rolniczych – wskazuje biotechnolog.