Nie ma odwrotu od zrównoważonego rozwoju. Ponad 90 proc. firm spodziewa się, że ten czynnik będzie odgrywać coraz większą rolę

Zrównoważony rozwój to dziś już nie dodatek czy dobrze brzmiący slogan, ale „must have” praktycznie w każdej branży. Ponad połowa przedstawicieli firm produkcyjnych deklaruje, że inicjatywy w tym zakresie są kluczową częścią ich strategii rozwoju. Z kolei 94 proc. spodziewa się, że zarówno ich przedsiębiorstwo, jak i cała branża będą wprowadzać w nadchodzących latach coraz więcej zmian ukierunkowanych na zrównoważony rozwój – pokazuje raport Autodesku „State of Design & Make”. Co istotne większość z nich uważa, że takie inicjatywy mają pozytywny wpływ na działania firm w krótko- i długoterminowej perspektywie oraz że będą odpowiadać za znaczną część ich przychodów. 

– Globalne trendy, które zauważamy obecnie w zrównoważonym rozwoju, zawierają się w tzw. złotym trójkącie. Jest to strategia przedsiębiorstwa, kultura organizacyjna i technologia – mówi agencji Newseria Biznes Katarzyna Ozon-Timar, strategic territory sales manager Poland D&M w Autodesku. – Jeśli mówimy o kulturze organizacyjnej, to ona musi się zacząć od wewnątrz. Może pochodzić np. od zarządu, ale każda zmiana w firmie powinna być zrozumiana, postrzegana jako potrzebna i egzekwowana jak najszybciej. Jeśli mówimy o technologii, to na pewno digitalizacja i transformacja cyfrowa, czyli zmiany procesów, uaktualnianie kontroli tych procesów i komunikacja wewnętrzna. Z kolei jeśli chodzi o trzeci filar, czyli strategię, tu ważne jest planowanie nie tylko w perspektywie najbliższych dwóch czy trzech lat, ale 50 lat do przodu.

Raport Autodesku „State of Design & Make” pokazuje najważniejsze czynniki, które kształtują decyzje biznesowe i wpływają na działalność firm przemysłowych oraz projektujących przestrzenie, obiekty i doświadczenia. Dotyczy to branż takich jak m.in. architektura, inżynieria, budownictwo, produkcja, media oraz projektowanie produktów, gier i usług cyfrowych. Na potrzeby tegorocznej edycji raportu Autodesku, we współpracy z agencją badawczą Ipsos, przeprowadził ankiety i wywiady z ok. 2,5 tys. przedstawicieli tych sektorów. Wynika z nich, że zrównoważony rozwój to dziś już nie dodatek czy dobrze brzmiący slogan, ale „must have” w prawie każdej branży. Większość firm już wdraża i angażuje się w działania ukierunkowane na zrównoważony rozwój, częściowo pod wpływem presji ze strony klientów, inwestorów i pracowników.

– Zrównoważone rozwiązania to obecnie temat numer jeden, kiedy mówimy o biznesie, produkcji i usługach. One przekładają się praktycznie na wszystkie aspekty działalności firmy: na możliwość pozyskania nowych klientów, zwiększenia udziałów rynkowych czy budowanie pozytywnego wizerunku – dodaje Sebastian Brzoza, dyrektor działu aplikacji i wsparcia technicznego w Danfossie.

83 proc. respondentów stwierdziło, że ważne jest, aby ich firmy osiągnęły swoje cele w zakresie zrównoważonego rozwoju, a tylko 7 proc. uznało, że ich branża i organizacja nie robią nic w tym obszarze. Ponad połowa uznała, że inicjatywy ich organizacji w zakresie zrównoważonego rozwoju są kluczową częścią ich strategii rozwoju. Podobny odsetek chciałby, żeby ich przedsiębiorstwa traktowały zrównoważony rozwój równie priorytetowo jak zyski. Wciąż jednak niewiele – bo tylko 20 proc. respondentów – zaliczyło go do najważniejszych wyzwań stojących przed ich organizacjami.

– Zrównoważone rozwiązania to chociażby oszczędność energii, chłodzenia i ogrzewania, wody i surowców. To wszystko powoduje, że możemy produkować lepszej jakości produkty i możemy to robić taniej, bardziej konkurencyjnie. Zrównoważony rozwój to również dbałość o to, żeby nasze fabryki i budynki nie emitowały substancji szkodliwych dla ludzi i środowiska. Ja widzę w zrównoważonym rozwoju bardzo dużą szansę na to, żeby firmy były bliżej ludzi, były bardziej zielone i bardziej konkurencyjne – mówi Sebastian Brzoza.

Większość ekspertów i liderów stwierdziła, że działania w zakresie zrównoważonego rozwoju pozytywnie wpływają na działalność przedsiębiorstw w perspektywie zarówno krótko-, jak i długoterminowej. Wielu z nich jest też zdania, że takie działania będą ostatecznie odpowiadać za znaczną część przychodów ich firm.

– Firmy są coraz bardziej otwarte i ich świadomość na temat zrównoważonego rozwoju rośnie. Ten czynnik staje się krytycznym źródłem wartości dodanej biznesu – mówi Katarzyna Ozon-Timar.

– Praktyki zrównoważonego rozwoju mają ogromny sens z punktu widzenia biznesu, co więcej – są jego integralną częścią. Nie ma już innej drogi – mówi Agata Stelmach, dyrektorka projektu Upper One w STRABAG Real Estate. – Kierunki, w jakich zmierzamy, czyli raportowanie ESG, zmiana polityk wewnętrznych, ale też skutki uwarunkowań geopolitycznych,  m.in. wzrost cen energii, spowodowały, że firmy muszą dziś szukać coraz lepszych rozwiązań.

Wśród najważniejszych zmian w zakresie zrównoważonego rozwoju, które wprowadzają przedsiębiorstwa, jest zmniejszenie ilości odpadów produkcyjnych (35 proc.) lub wykorzystanie większej ilości materiałów pochodzących z recyklingu (30 proc.), a także tzw. ekoprojektowanie, czyli projektowanie produktów i usług z uwzględnieniem ich wpływu na środowisko (30 proc.).

– Za przykład uwzględnienia aspektów środowiskowych może posłużyć nowa inwestycja STRABAG Real Estate, czyli kompleks biurowo-hotelowy Upper One, który zastąpi wyburzony budynek Atrium International w centrum Warszawy – mówi Agata Stelmach. – Zadbaliśmy, żeby ten proces był zgodny zasadami gospodarki cyrkularnej i aż 70 proc. materiałów oddaliśmy do recyklingu. Obecnie jesteśmy w trakcie audytu odpadowego i potwierdziliśmy, że w całości udało nam się odzyskać cztery frakcje, czyli żelazo, stal, kable i drewno. Z budynku Atrium International pozyskaliśmy z powrotem też cały marmur, który posłuży jako surowiec do wykonania posadzek w lobby głównym i w holach windowych nowej inwestycji. Z kolei wyposażenie Atrium International przekazaliśmy Fundacji Serce Miasta na rzecz wyposażenia kuchni podopiecznych tej organizacji. Współpracowaliśmy też z Fundacją BRDA, która wykorzystała okna z Atrium – one pojechały na tereny zniszczone działaniami wojennymi i wsparły odbudowę domów i mieszkań w Ukrainie.

– Przykładem zrównoważonej inwestycji jest nasza nowa fabryka Danfoss w Grodzisku Mazowieckim. Jest to zakład w pełni neutralny klimatycznie, w którym zastosowaliśmy nasze technologie i aplikacje oraz wprowadziliśmy zasadę 3R. Reduce, czyli zredukujmy do minimum ilość energii i wody zużywanej w całym budynku. Reuse, czyli zużyjmy ponownie, np. ciepło, które możemy odzyskiwać z procesów technologicznych. Mamy w fabryce ok. 70 miejsc, w których odzyskujemy ciepło, a następnie wykorzystujemy je np. do przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Trzecie R to jest Resource, czyli zastosowanie odnawialnych źródeł energii, ale także dbałość o to, żeby np. woda, która jest używana do procesów technologicznych, była w 80 proc. wykorzystywana ponownie – mówi Sebastian Brzoza.

W raporcie „State of Design & Make” eksperci i przedstawiciele biznesu wskazują na coraz silniejsze powiązanie zrównoważonego rozwoju z cyfryzacją i nowymi technologiami. Przykładem są tu m.in. aplikacje i narzędzia programistyczne, które służą do natychmiastowego pokazania wpływu projektowanych rozwiązań i produktów na aspekty środowiskowe.

– Jeśli chodzi o cyfryzację, to mówimy tutaj nie tylko o zrównoważonych procesach, ale też o analizie danych i kształtowaniu lepszych decyzji, jeśli chodzi o działalność firmy. Dziś już nie wyobrażamy sobie zakładu przemysłowego bez transformacji cyfrowej czy grupy architektonicznej bez odpowiednich narzędzi komunikacji cyfrowej. Cyfryzacja każdej branży jest w tej chwili krytyczną wartością dodaną i jest niezwykle istotna, jeśli chodzi o zwiększenie świadomości zrównoważonego rozwoju – mówi Katarzyna Ozon-Timar.

Raport Autodesku wskazuje, że firmy dojrzałe cyfrowo są bardziej skłonne do stosowania rozwiązań technologicznych dla osiągnięcia celów zrównoważonego rozwoju. 33 proc. badanych z takich firm stwierdziło, że pomaga im w tym sztuczna inteligencja.

Odpowiedzi ekspertów i liderów pokazują także duże zróżnicowanie w działaniach na rzecz zrównoważonego rozwoju w zależności od wielkości firmy i regionu, w którym prowadzi działalność. Korporacje i duże firmy są w tym obszarze bardziej aktywne niż małe i średnie przedsiębiorstwa, którym często brakuje zasobów.