Mówi: | Jacek Hutyra |
Funkcja: | doradca ds. strategii klimatycznej |
Firma: | Orange Polska |
Ponad połowa Polaków uważa obecne działania dla klimatu za niewystarczające. Firmy mogą wspierać konsumentów w świadomych klimatycznie wyborach
– Najlepszym momentem na działania dla klimatu jest tak naprawdę wczoraj, drugim najlepszym jest dzisiaj, a najgorszym – jutro. Powinniśmy zakasać rękawy i wziąć się do pracy – mówi Jacek Hutyra, doradca ds. strategii klimatycznej w Orange Polska. Jak podkreśla, walka ze zmianami klimatu wymaga regulacji i rozwiązań systemowych, kształtowanych przez rządy i instytucje międzynarodowe, oraz zaangażowania biznesu, który ma największe możliwości działania i redukowania swojego wpływu na środowisko. Każdy konsument swoimi wyborami i działaniami może się jednak przyczynić do walki ze zmianami klimatu – podkreśla oficer klimatyczny Orange.
– Największym problemem walki ze zmianami klimatu jest wydobywanie i spalanie paliw kopalnych. Ten problem wymaga działań systemowych, rządowych, międzynarodowych, a także zaangażowania firm – przemyślenia tego, jaki mają wpływ na środowisko i klimat i jak go redukować, żeby dojść do neutralności klimatycznej. Dopiero na końcu jest każdy z nas – obywatele, konsumenci – bo każdy z nas coś kupuje, coś wybiera, jeżeli mamy 18 lat, to również przy urnie. I nasze wybory – w koszyku zakupowym czy przy urnie – też mają znaczenie. O ile nie możemy zwolnić z odpowiedzialności za te rozwiązania systemowe rządów czy wielkich firm, to nie oznacza, że i my nie mamy nic do zrobienia. Każdy z nas ma jakąś moc sprawczą – mówi Jacek Hutyra.
Jak pokazuje ubiegłoroczne badanie Deloitte’a „Climate Sentiment Index”, aż 81 proc. Polaków deklaruje, że zmiany klimatyczne są dla nich powodem do obaw. W tej grupie najwięcej jest kobiet i osób posiadających dzieci. Ponad połowa (55 proc.) ankietowanych przez Deloitte’a Polaków uważa też, że obecne działania w zakresie walki o lepszy klimat są niewystarczające. 43 proc. oczekuje natychmiastowych i zdecydowanych działań – nawet jeśli wiązałyby się one z koniecznością wysokich nakładów. Marginalny jest odsetek tych, którzy uważają, że żadne zmiany nie są potrzebne (4 proc.).
Co istotne, Polacy sami wyrażają też gotowość do podejmowania we własnym zakresie wysiłków na rzecz poprawy klimatu i stanu środowiska. W tym celu ponad 2/3 gospodarstw domowych segreguje śmieci, 62 proc. stara się ograniczać marnowanie żywności, a 61 proc. ogranicza zużycie wody.
– Świadomy konsument przede wszystkim powinien zrozumieć, skąd bierze się jego wpływ na klimat i środowisko, żeby nie wpadać w pułapkę zajmowania się rzeczami mało ważnymi. Są bezpłatne, fajne narzędzia do sprawdzenia swojego wpływu na klimat, tzw. kalkulatory śladu węglowego, dostępne również po polsku, dla telefonów komórkowych i w internecie – mówi doradca ds. strategii klimatycznej w Orange Polska.
Ślad węglowy każdego człowieka to suma generowanych przez niego – bezpośrednio i pośrednio – emisji gazów cieplarnianych. Składają się na niego m.in. transport, miejsce zamieszkania i sposób ogrzewania domu bądź mieszkania, styl życia i konsumpcji, a nawet codzienna dieta czy ubiór. Według danych, które przytacza BNP Paribas, ślad węglowy przeciętnego Polaka to 10 t gazów cieplarnianych rocznie, z czego 8 t przypada na CO2, a pozostałe 2 t na metan, podtlenek azotu etc. Swój indywidualny ślad można jednak policzyć za pomocą dostępnych w internecie bądź w formie aplikacji mobilnych bezpłatnych kalkulatorów. Takie narzędzie udostępnia także ONZ.
– Każdy bez problemu może znaleźć taki kalkulator śladu węglowego. I tam często zdarzają się niespodzianki, bo źródłem naszego wpływu na klimat okazuje się nie plastikowa słomka czy kubeczek papierowy, ale to, czym ogrzewamy dom, w jaki sposób korzystamy z energii elektrycznej i skąd ona się bierze, czym się przemieszczamy na co dzień, czy mamy w rodzinie jeden, czy dwa samochody, a nawet to, co jemy – wylicza Jacek Hutyra.
Duży wpływ na klimat ma zwłaszcza spożywanie mięsa i produktów odzwierzęcych, co obrazuje m.in. raport przygotowany na światowy szczyt klimatyczny COP26. Wynika z niego, że – obok paliw kopalnych, energii i transportu – czynnikiem napędzającym zmiany klimatyczne jest też intensywna hodowla zwierząt, a system żywnościowy człowieka – zdominowany przez produkty odzwierzęce – odpowiada za ok. 1/3 światowych emisji gazów cieplarnianych. Dobrym przykładem jest wołowina – wyprodukowanie jej 1 kg to około 27 kg ekwiwalentu CO2 i ok. 15,5 tys. l wody.
Nie mniejszym problemem jest też marnowanie żywności. Z ubiegłorocznego raportu ONZ wynika, że na całym świecie marnowanych jest prawie miliard ton żywności rocznie, w Europie to blisko 88 mln ton. Marnotrawienie i straty żywności są przyczyną około 10 proc. emisji powodujących kryzys klimatyczny. Problem występuje też w Polsce – według danych PROM (Program Racjonalizacji i Ograniczania Marnotrawstwa Żywności) każdego roku w śmieciach ląduje blisko 5 mln t żywności, za co w większości (3 mln t) odpowiedzialne są polskie gospodarstwa domowe. To tak, jakby w każdej sekundzie w polskich domach do śmieci trafiało 92 kg jedzenia.
– Prosty przykład to też energia i usługi cyfrowe. Mało kiedy zdajemy sobie sprawę, że w tym obszarze największy wpływ na środowisko mają modemy i dekodery telewizyjne u nas w domach. To są urządzenia, na które nie patrzymy, często schowane gdzieś za szafą czy pod telewizorem, ale bez przerwy podłączone do prądu. Są tryby energooszczędne, można je wyłączyć, np. wyjeżdżając na kilka dni, a to już naprawdę konkretny, realny wpływ na klimat i środowisko, a przy okazji faktura będzie o parę złotych mniejsza – mówi Jacek Hutyra.
Ekspert Orange Polska wskazuje, że każdy konsument swoimi wyborami i działaniami może się przyczynić do walki ze zmianami klimatu. Jednak to nie zwalnia z odpowiedzialności rządów i instytucji międzynarodowych, w których gestii leży kształtowanie regulacji i rozwiązań systemowych, ani dużych korporacji, które mają największe zasoby i możliwości działania.
– Wielki biznes ma największe możliwości działania i powinien z nich korzystać. Pierwszym, najważniejszym krokiem dla każdej firmy – niezależnie od wielkości czy branży – jest zrozumienie, jaki właściwie jest jej wpływ na klimat i środowisko i skąd on się bierze. Chodzi o to, aby unikać sytuacji, w której naszym największym wpływem na klimat jest energia elektryczna, a my zajmujemy się sadzeniem pięciu drzewek przed naszą siedzibą. Zrozumienie źródeł swojego wpływu na środowisko i działanie tam, gdzie ten wpływ jest największy, to jest podstawowa recepta dla każdej firmy – podkreśla oficer klimatyczny Orange Polska.
Czytaj także
- 2024-04-23: Trwają prace nad szczegółami ścisłej ochrony 20 proc. lasów. Prawie gotowy jest także projekt ws. kontroli społecznej nad lasami
- 2024-04-22: Temperatury w Europie rosną dwukrotnie szybciej niż globalnie. Za tym idą rekordowe zjawiska klimatyczne
- 2024-04-24: Zmiany klimatu i dezinformacja wśród największych globalnych zagrożeń. Potrzeba nowego podejścia do zarządzania ryzykiem
- 2024-04-25: Zmiany klimatu uderzają w portfele konsumentów. Podniosą ceny żywności nawet o 3 pkt proc. rocznie
- 2024-04-25: Chiny przyspieszają inwestycje w odnawialne źródła. Nie przestają jednak rozbudowywać mocy węglowych
- 2024-04-11: Greenpeace: Prawie 6 tys. ciężarówek pełnych drzew wyjeżdża codziennie z polskich lasów. Wycinki trwają tam, gdzie nie wolno
- 2024-04-09: Samorządy mogą wreszcie ubiegać się o pożyczki z KPO. Do pozyskania jest w sumie 40 mld zł na zielone inwestycje
- 2024-04-09: Inflacja spadła do najniższego od pięciu lat poziomu. Spowolnić może także wzrost płac
- 2024-04-05: Dostęp do badań profilaktycznych i skutecznych terapii największymi wyzwaniami systemu ochrony zdrowia. Polska prezydencja w UE może być okazją do zmian w tym zakresie
- 2024-04-15: Zmiany klimatu coraz mocniej uderzają w polskie rolnictwo. W adaptacji wspierają rolników nowe technologie
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Konsument
Zmiany klimatu uderzają w portfele konsumentów. Podniosą ceny żywności nawet o 3 pkt proc. rocznie
Coraz wyższe średnie temperatury obserwowane na świecie przekładają się na wzrost cen żywności. Problem dotyczy zarówno krajów rozwiniętych, jak i rozwijających się. Naukowcy z Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu obliczyli, że do 2035 roku zdarzenia klimatyczne podniosą ceny żywności o 0,9–3,2 pkt proc. rocznie, a ogólny poziom inflacji o 0,3–1,1 pkt proc. Naukowcy przeanalizowali dane dotyczące zmian cen artykułów żywnościowych ze 120 krajów świata w ciągu ostatnich 30 lat.
Transport
Chiny przyspieszają inwestycje w odnawialne źródła. Nie przestają jednak rozbudowywać mocy węglowych
Coraz dotkliwsze skutki zmian klimatycznych, ale przede wszystkim chęć zbudowania bezpieczeństwa energetycznego i uniezależnienia się od zewnętrznych dostaw surowców skłoniły rząd w Pekinie do ekspresowych inwestycji w nowe moce odnawialnej energii. W efekcie Chiny wyrastają na globalnego lidera transformacji energetycznej – odpowiadają dziś za największy na świecie przyrost mocy zainstalowanych w fotowoltaice i wiatrakach. Co ciekawe, nie rezygnują jednak przy tym również z inwestycji w energetykę węglową.
Konsument
Niska wiedza ekonomiczna Polaków może wpłynąć na większe zainteresowanie usługami doradców finansowych. Wciąż rzadko korzystamy z ich pomocy
Ponad 70 proc. Polaków ma niską lub przeciętną wiedzę finansową – wynika z badania „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2024”. To przekłada się na niewielkie uczestnictwo w rynku kapitałowym i niską skłonność do inwestowania i oszczędzania. Dlatego eksperci upatrują istotnej roli doradców finansowych w zmianie tej tendencji. Większość gospodarstw domowych nie korzysta jednak z tego typu usług. Branża od lat samoreguluje kwestię kompetencji i certyfikatów dla doradców, ale liczy na utworzenie publicznego rejestru, w którym klienci mieliby dostęp do takich informacji, w ten sposób zyskując większe zaufanie do przedstawicieli tego zawodu.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.