Mówi: | Sławomir Bąk |
Funkcja: | członek zarządu ds. oceny ryzyka |
Firma: | Allianz Trade |
Nadchodzi fala niewypłacalności przedsiębiorstw. Nie zatrzyma jej nawet ustabilizowanie cen energii
Wysokie rachunki za energię, rosnące stopy procentowe i koszty pracy, presja inflacyjna i zakłócenia łańcuchów dostaw – te czynniki negatywnie odbijają się na rentowności polskich firm, które od prawie trzech lat funkcjonują w warunkach nieustającego kryzysu. Efektem jest wzrost liczby niewypłacalności, który według Allianz Trade wyniósł we wrześniu 5 proc. r/r, a na koniec tego roku sięgnie już 10 proc. r/r. Oficjalne statystki mogą być jednak zaniżone, ponieważ wiele firm znika z rynku po cichu, bez dopełniania jakichkolwiek formalności, nierzadko pozostawiając za sobą nieuregulowane zobowiązania finansowe. – Tego kryzysu nie zażegna nawet ustabilizowanie cen energii, ponieważ czynników kosztowych, które go powodują, jest o wiele więcej – wskazuje Sławomir Bąk, członek zarządu ds. oceny ryzyka Allianz Trade.
– Wygląda na to, że kończy się kolejny bardzo trudny rok dla polskich firm. Patrząc na liczbę niewypłacalności, które są swoistym papierkiem lakmusowym stanu przedsiębiorstw, widzimy, że nadchodzący rok też nie będzie łatwy – mówi agencji Newseria Biznes Sławomir Bąk.
Według danych ubezpieczyciela należności i ryzyka w Polsce miał miejsce największy na świecie wzrost liczby niewypłacalności przedsiębiorstw w porównaniu do przedkryzysowego 2019 roku. Po trzech kwartałach tego roku ich liczba zwiększyła się o 129 proc. w porównaniu z tym samym okresem ostatniego roku przedcovidowego.
– Po części odpowiada za to uproszczenie procedur restrukturyzacyjnych w czasie w pandemii, ale to byłoby zbyt proste tłumaczenie. Przedsiębiorcy stykają się aktualnie z bardzo wieloma problemami i widzimy, że rok do roku mamy już wyraźny wzrost liczby niewypłacalności w całej gospodarce, który na koniec września sięgnął 5 proc. r/r. Trzeba zauważyć, że ubiegły rok, będący punktem odniesienia, też wcale nie miał niskich poziomów – mówi Sławomir Bąk.
Allianz Trade ocenia, że na koniec roku liczba niewypłacalności polskich firm będzie o 10 proc. wyższa niż przed rokiem. Również w przyszłym roku ubezpieczyciel spodziewa się podobnego przyrostu.
Jak wskazuje ekspert, oficjalne odczyty dotyczące liczby niewypłacalności są jednak i tak zaniżone, co jest efektem dużej skali zawieszania i wyrejestrowywania firm. Tylko we wrześniu br. z rynku zniknęło w ten sposób ponad 60 tys. podmiotów. Wiele przedsiębiorstw – zwłaszcza tych mniejszych – znika bez dopełniania jakichkolwiek formalności. W dobie wirtualnych biur jest to dość łatwe: firma po prostu zaprzestaje działalności bez formalnego uregulowania tej kwestii chociażby w drodze zawieszenia czy wyrejestrowania z CEIDG.
– Bardzo wielu przedsiębiorców decyduje się właśnie w ten sposób zakończyć swoją działalność, zanim wpadną w poważne tarapaty – mówi członek zarządu Allianz Trade. – O tyle dobrze, jeśli odbywa się to bez pozostawiania za sobą długów. Mamy jednak do czynienia z przypadkami, w których zakończenie działalności wiąże się z nieuregulowanymi zobowiązaniami i które nie są ujęte w żadnych statystykach. To jest ogromny problem dla firm, które pozostają na rynku, ponieważ takie długi bardzo ciężko się windykuje.
Z problemem niewypłacalności wiąże się też coraz większa skala zleceń windykacyjnych. Według danych Allianz Trade na koniec września br. ich liczba wzrosła o 40 proc. r/r. Tradycyjnie już największe problemy – zarówno z odzyskiwaniem, jak i regulowaniem swoich zobowiązań – mają mniejsze firmy. Jednak od III kwartału br. widać też dużą dynamikę napływu zleceń windykacyjnych dotyczących firm średnich i dużych, co jest efektem topnienia rezerw finansowych nawet wśród tych większych podmiotów.
– Widzimy również, że rosną kwoty i złożoność spraw windykacyjnych. To też stanowi potwierdzenie, że na rynku kończą się płynność i zasoby pieniężne – mówi Sławomir Bąk.
O tym, że jest to problem całej gospodarki, a nie jedynie spowolnienie w poszczególnych branżach, świadczy sektorowa struktura niewypłacalności: w tym roku dekoniunktura zaczęła się od budownictwa, ale od II–III kwartału br. liczba niewypłacalności ponownie rośnie także w usługach, handlu i produkcji, które pocovidowe odbicie mają już dawno za sobą.
– Przedsiębiorcy mają przede wszystkim bardzo duży problem z bezprecedensowym wzrostem kosztów prowadzenia działalności – mówi członek zarządu Allianz Trade. – To oczywiście wiąże się z presją na marże, ale nie we wszystkich branżach firmy są w stanie przełożyć ten wzrost kosztów na ceny swoich wyrobów i usług. Dość dobrze poradziła sobie z tym branża spożywcza, natomiast w branży produkcyjnej, usługach czy gastronomii już tak wesoło nie jest, ponieważ przedsiębiorcy muszą pamiętać o popycie, którego nie mogą zdusić.
W reakcji na drastyczny wzrost kosztów – przede wszystkim energii – firmy od miesięcy podejmują też działania, które mają go ograniczyć. Wiele z nich zainwestowało już w instalacje fotowoltaiczne i własne źródła OZE, chociaż – jak wskazuje ekspert – obecny czas nie sprzyja inwestowaniu. W dobie kryzysu trzymanie gotówki i maksymalizacja płynności jest bowiem priorytetem, ale wiele firm nie ma po prostu innego wyjścia. Przykładem jest chociażby przemysł maszynowy, w którym udział energii w kosztach wzrósł już ponad dwukrotnie.
– Wielu przedsiębiorców, którzy mają wysoki udział energii w koszcie wytworzenia swoich produktów, radzi sobie również, ograniczając produkcję, wyłączając niektóre linie produkcyjne. Skończyło się produkowanie na magazyn, w tym momencie produkcja jest dostosowywana do popytu. Potwierdzają to też wykresy z danymi dystrybutorów gazu na rzecz przemysłu – tu widać wyraźny spadek, zarówno krocząco w ciągu ostatniego roku, jak i porównując konkretne dni rok do roku – mówi Sławomir Bąk.
Wśród innych sposobów na przetrwanie, które stosują polskie przedsiębiorstwa, są też m.in. zakupy energii na rynku spotowym, ograniczanie wykorzystywanej powierzchni biurowej i produkcyjnej, ograniczanie skali produkcji i zawieszanie wszelkiego rodzaju energochłonnych przedsięwzięć (jak np. uprawa kwiatów w szklarniach, piekarnie, odlewnie metali). Wiele firm woli wstrzymać je do przyszłej wiosny lub lata, żeby nie ponosić strat. Część z tych, które nadal działają, funkcjonuje też „na pół gwizdka”, przez dwa–trzy dni w tygodniu, a za pozostałe dni wypłacając pracownikom postojowe.
Ekspert ocenia, że ewentualne ustabilizowanie cen energii przyniesie wytchnienie przedsiębiorcom, ale nie zażegna kryzysu, ponieważ składa się na niego o wiele więcej czynników kosztowych – jak choćby wzrost płacy minimalnej od stycznia, a następnie od lipca 2023 roku, który przełoży się na wzrost kosztów zatrudnienia w przedsiębiorstwach.
– Koszty pracy zapewne będą rosły nadal, więc przedsiębiorcy już szukają tu sposobów optymalizacji i często nie zastępują odchodzących pracowników nowymi. Trzeba też pamiętać o koszcie pieniądza, który jest bardzo wysoki i zapewne taki pozostanie jeszcze przez jakiś czas – wymienia członek zarządu Allianz Trade.
Nie bez znaczenia jest też trudna sytuacja na głównych rynkach polskiego eksportu. Allianz Trade prognozuje, że w tym roku Europę dotknie gwałtowny wzrost liczby upadłości firm – we Francji o 46 proc. r/r, w Wielkiej Brytanii o 51 proc., a w Niemczech o 5 proc. r/r. W przyszłym roku będzie to odpowiednio 29 proc., 10 proc. i 17 proc. We Włoszech w przyszłym roku wzrost liczby niewypłacalności może wynieść 36 proc.
– Dlatego w tej trudnej sytuacji bardzo ważne jest to, jak firmy podchodzą do swoich kontrahentów i oceny ryzyka. Pamiętajmy, że ostatnie dwa lata, czyli 2020 i 2021 rok, był to rok wsparcia państwa dla przedsiębiorców i często ich wyniki finansowe, które widzimy dzisiaj, to już są wyniki historyczne, nieodzwierciedlające dzisiejszego ryzyka – mówi Sławomir Bąk.
Gospodarka jednym z głównych tematów kampanii w USA. Podwyższone przez inflację koszty życia mogą zdecydować o rozkładzie głosów w Kongresie
Ekonomiści: Polski Ład jest reformą nienaprawialną. Chaos nim spowodowany będzie miał długotrwałe negatywne konsekwencje
Czytaj także
- 2024-09-30: Warszawa przyspiesza proces termomodernizacji budynków. Stolicę czekają wielomiliardowe wydatki
- 2024-09-26: Polska prezydencja w Radzie UE będzie szansą na kształtowanie polityki gospodarczej Unii. Przedsiębiorcy mają swoje oczekiwania
- 2024-09-23: Rząd chce większego udziału polskich firm budowlanych w projektach energetycznych. Ma to być element nowej ustawy offshorowej
- 2024-09-26: W przyszłym roku spodziewana jest fala inwestycji ze środków UE. Prawo zamówień publicznych wymaga pewnych korekt
- 2024-09-24: Lotniska regionalne z dużym wzrostem czarterów. Stały się motorem napędowym ruchu pasażerskiego
- 2024-09-23: Monika Miller: Troszkę odeszłam z polskiego show-biznesu, bo ja nie do końca do niego pasuję. Na co dzień nie czytam i nie mówię po polsku
- 2024-09-17: Klienci dużych spółek energetycznych mogą już przejść na dynamiczne taryfy za prąd. Nie dla wszystkich to opłacalne rozwiązanie
- 2024-09-10: Daria Ładocha: Wyjeżdżając na wakacje, trzeba się liczyć z tym, że jest drogo. Już same bilety lotnicze są paragonami grozy
- 2024-09-24: Józef Gąsienica-Gładczan: Lepiej jest jechać na koniec świata i jest dużo taniej niż w Polsce. Można się pobawić w krajach Trzeciego Świata z pięknymi plażami za ułamek ceny
- 2024-10-02: Jan Błachowicz: Podczas wyprawy do Azji czasami byliśmy głodni. Próbowaliśmy jajka z płodem rozwiniętym w środku
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Finanse
J. Lewandowski: Unijny budżet na lata 2028–2034 jest bardzo skromny, ale inwestycyjny. Oby komisarzowi ds. budżetu udało się go zwiększyć
Wciąż nie milkną echa po publikacji raportu byłego premiera Włoch i eksszefa Europejskiego Banku Centralnego dotyczącego konkurencyjności UE. Zdaniem byłego komisarza UE ds. budżetu Janusza Lewandowskiego jest to wyzwanie, ale i szansa dla zbliżającej się polskiej prezydencji w UE na zwiększenie środków na inwestycje w nowym budżecie UE na lata 2028–2034, zwłaszcza w obliczu nominowania Polaka Piotra Serafina na komisarza do spraw budżetowych.
Konsument
Z roku na rok rośnie odsetek Polaków segregujących odpady. Nie zawsze jednak robią to prawidłowo [DEPESZA]
Już 97 proc. Polaków deklaruje, że segreguje odpady – wynika z badania SW Research na zlecenie Fundacji ProKarton. To o 5 pkt proc. więcej niż w 2023 roku. Rośnie również świadomość dotycząca recyklingu kartonów do płynnej żywności, a 58 proc. osób deklaruje, że prawidłowo wyrzuca je do żółtego pojemnika. Wciąż jednak pojawiają się wątpliwości co do tego, jak segregować poszczególne odpady do konkretnych pojemników. – Frakcje z poszczególnych pojemników są niekiedy zanieczyszczone innymi odpadami, co utrudnia proces sortowania i obniża jakość surowca do recyklingu – ocenia Łukasz Sosnowski, prezes Fundacji ProKarton.
Konsument
Polacy na bakier z higieną cyfrową. To przekłada się na zdrowie fizyczne i psychiczne, szczególnie młodych
Smartfony, monitory komputera, telewizory podłączone do sieci lub konsoli do gier mogą negatywnie wpływać na zdrowie zarówno fizyczne, jak i psychiczne – twierdzą lekarze. Dodatkowo nadużywanie elektronicznych gadżetów może niekorzystnie wpływać na nawyki żywieniowe. Między innymi z tego powodu coraz więcej mówi się o potrzebie higieny cyfrowej. Jej brak może prowadzić do poważnych konsekwencji.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.