Mówi: | dr Nino Berdzuli |
Funkcja: | dyrektorka Biura Światowej Organizacji Zdrowia w Polsce, specjalna wysłanniczka WHO ds. działań na rzecz uchodźców z Ukrainy w państwach przyjmujących |
Ukraińscy uchodźcy w Polsce mają coraz lepszy dostęp do opieki zdrowotnej. Większość z nich zgłasza się do lekarza z chorobami ostrymi
Uchodźcy z Ukrainy, którzy przebywają w Polsce, mają coraz lepszy dostęp do polskiego systemu opieki zdrowotnej i coraz lepiej rozumieją, jak się w nim poruszać. Większość z nich zgłasza się do lekarza z chorobami ostrymi, blisko co piąty korzysta z usług stomatologicznych, a wśród dzieci obserwowany jest wzrost poziomu wyszczepienia. Statystyki zebrane przez GUS i Światową Organizację Zdrowia pokazują też, że wyzwania, z którymi wciąż się mierzą – jak długie kolejki do specjalistów, duże koszty konsultacji i leczenia czy wysokie ceny leków – pokrywają się z tymi, z którymi boryka się również polskie społeczeństwo.
– Jednym z wyzwań, z którymi mierzą się ukraińscy uchodźcy, jest problem z dostępem do specjalistycznej opieki medycznej i długie czasy oczekiwania na wizytę u specjalisty. Natomiast wśród uchodźców z Ukrainy przebywających w lokalach tymczasowych szczególnie zauważalne są wysokie kwoty wydawane z własnej kieszeni na opiekę stomatologiczną i leki. Widzimy więc pewnego rodzaju nierówności pomiędzy tymczasowo zakwaterowanymi uchodźcami z Ukrainy a tymi posiadającymi stałe miejsce zamieszkania – mówi agencji Newseria Biznes dr Nino Berdzuli, dyrektorka biura Światowej Organizacji Zdrowia w Polsce, specjalna wysłanniczka WHO ds. działań na rzecz uchodźców z Ukrainy w państwach przyjmujących. – Wyzwaniem, z którym wciąż zmagają się ukraińscy uchodźcy – i jest to szczególnie wyraźne w najbardziej narażonych grupach, np. wśród osób starszych – jest również bariera językowa.
Wybuch wojny w Ukrainie w lutym 2022 roku spowodował gwałtowny napływ milionów ukraińskich uchodźców do Polski, co nie pozostało bez wpływu m.in. na krajowy rynek pracy, system edukacji, a zwłaszcza system opieki zdrowotnej, który został dodatkowo obciążony. Dziś liczba Ukraińców przebywających w Polsce zmniejszyła się do mniej niż miliona. GUS we współpracy ze Światową Organizacją Zdrowia gromadzi dane mające na celu określenie potrzeb i stanu zdrowia uchodźców, a także oczekiwanego zakresu długoterminowej pomocy i wsparcia, jakiej będą potrzebować. Te dane są udostępniane w raporcie „Health of Refugees in Poland in first quarter of 2024”.
– To badanie, które przeprowadziliśmy wspólnie z Głównym Urzędem Statystycznym, łączy w sobie różne źródła danych – ankiety gospodarstw domowych, ankiety przeprowadzone na przejściach granicznych, różne źródła administracyjne oraz dane typu big data pochodzące m.in. od operatorów mobilnych i z kart płatniczych Mastercard. Wszystko to zebrane razem pomaga nam zrozumieć potrzeby zdrowotne uchodźców i poziom ich dostępu do usług opieki zdrowotnej – tłumaczy dr Nino Berdzuli.
Według danych z raportu w I kwartale 2024 roku zauważalny był wzrost liczby ukraińskich uchodźców w Polsce – ich liczba w całym kraju zwiększyła się ogółem o 18,5 proc. Największy wzrost zanotowano w województwie lubuskim (o 30,8 proc.), w województwie lubelskim (o 26,7 proc.) oraz w województwie mazowieckim, gdzie liczba uchodźców wzrosła o prawie 42 tys., co stanowiło wzrost o blisko 22 proc. względem początku tego roku. Statystyki pokazują też, że większość, bo blisko 65 proc. ukraińskich uchodźców w Polsce to kobiety.
– Uchodźcy z Ukrainy są dość dobrze zasymilowani w społeczeństwie. Większość z nich jest obecna na rynku pracy. Widzimy też pracowników służby zdrowia z Ukrainy, którzy są już częścią polskiego systemu opieki zdrowotnej – mówi przedstawicielka WHO.
Według danych zebranych przez GUS i WHO w I kwartale br. najczęstszą potrzebą, z jaką ukraińscy uchodźcy zgłaszali się do lekarza, pozostawały choroby ostre (58,5 proc.). Niewielki wzrost odnotowano w opiece diabetologicznej – o 1,3 pp. do 3,5 proc. Nieznacznie spadło też zapotrzebowanie na usługi stomatologiczne – o 0,4 pp. do 19,8 proc. Ogółem te liczby nie zmieniły się jednak znacząco względem 2023 roku.
Statystyki wskazują też na wyższy poziom wyszczepienia wśród dzieci w wieku 1–4 lata pochodzących z Ukrainy. W I kwartale br. wskaźnik wyszczepienia w tej grupie utrzymywał się na poziomie ok. 86,6 proc., zbliżonym do odnotowanego w ub.r. Z kolei średni odsetek dzieci nieszczepionych nieznacznie spadł – do ok. 7,4 proc.
– Uchodźcy z Ukrainy lepiej rozumieją już polski system opieki zdrowotnej, bo na początku kryzysu, w jego ostrej fazie, kiedy ukraińscy uchodźcy dopiero przyjeżdżali do Polski, mieli trudności z poruszaniem się w tym systemie ze względu na brak wiedzy i zrozumienia, jak on działa. Wdrożone zostało różnego rodzaju wsparcie interwencyjne – przez Ministerstwo Zdrowia, różne instytucje, partnerstwa międzysektorowe, organizacje międzynarodowe czy organizacje lokalne, które wspierały uchodźców w procesie zrozumienia polskiego systemu opieki zdrowotnej i tego, jak on działa, a teraz widzimy efekty tej pracy – mówi dr Nino Berdzuli.
Jak wynika z obserwacji ekspertów, ukraińscy uchodźcy mają też coraz lepszy dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej i w coraz większym stopniu z nich korzystają.
– Ponadto dane, które udało nam się pozyskać, wskazują, że w porównaniu z 2022 rokiem zmniejszyły się też kwoty przeznaczane na opiekę zdrowotną z własnej kieszeni pacjentów – zauważa dyrektorka biura Światowej Organizacji Zdrowia w Polsce. – Dostrzegamy te pozytywne zmiany, choć najbardziej narażeni uchodźcy – m.in. osoby starsze, po 65. roku życia – nadal mają problem z barierą językową, co utrudnia im poruszanie i integrowanie się w społeczeństwie. To wyzwanie, nad którym wciąż musimy się pochylić. Wciąż pozostają bariery w dostępie do specjalistycznej opieki medycznej i tutaj ukraińscy uchodźcy wspominają głównie o opiece stomatologicznej. Widzimy też wysokie kwoty przeznaczane na leki z własnej kieszeni. Te wyniki odzwierciedlają wyzwania, z jakimi zmaga się również polskie społeczeństwo.
Długie czasy oczekiwania do specjalistów to bariera, na którą w I kwartale br. wskazało aż 75 proc. ukraińskich uchodźców Ten odsetek pozostał na poziomie zbliżonym do ubiegłorocznego. Nieznacznie spadła za to liczba pacjentów wskazujących na wysokie koszty konsultacji i leczenia (o 1,4 pp. do 17,8 proc.). Największy wzrost odpowiedzi dotyczył natomiast wysokich kosztów recept i leków, na który wskazuje ponad 30 proc. przebywających w Polsce uchodźców z Ukrainy.
– Mamy do czynienia z niespotykaną solidarnością społeczności międzynarodowej, Komisji Europejskiej, różnych darczyńców, organizacji partnerskich wspierających kraje, w których mieszkają uchodźcy i kraje przyjmujące uchodźców. Bardzo dużo udało się zrobić wspólnie z instytucjami międzynarodowymi, instytucjami współpracy wielostronnej, organizacjami lokalnymi i organizacjami społeczeństwa obywatelskiego. Myślę, że jest to jedność, którą musimy zachować, aby nadal reagować na zmieniające się w przyszłości potrzeby uchodźców z Ukrainy – podkreśla dr Nino Berdzuli.
Czytaj także
- 2025-03-24: Eksperci ochrony zdrowia apelują o większy zakres kompetencji pielęgniarek. To mogłoby zwiększyć dostępność usług medycznych
- 2025-03-18: UE chce zmniejszyć udział leków i substancji czynnych z Azji. Nowe przepisy zwiększą możliwości produkcyjne europejskich firm
- 2025-02-21: Trzy lata wojny w Ukrainie. UE i kraje członkowskie przeznaczyły na wsparcie dla Ukrainy ponad 134 mld euro
- 2025-02-14: Dzieci mają zbyt łatwy dostęp do pornografii i patostreamingu. Rzecznik Praw Dziecka apeluje o zaostrzenie prawa
- 2025-02-18: Coraz poważniejsza katastrofa humanitarna w Sudanie. Możliwości pomocy ze względu na walki są jednak ograniczone
- 2025-02-05: Młodzież w Polsce sięga po alkohol rzadziej niż 20 lat temu. Obniża się zwłaszcza spożycie piwa
- 2025-02-20: Przyszłość centrów zdrowia psychicznego nadal nie jest znana. Pilotaż kończy się w lipcu
- 2025-02-13: Opieka środowiskowa to najpilniejsza potrzeba polskiej psychiatrii. Reforma zachodzi zbyt wolno
- 2025-01-28: Branża drzewna obawia się zalewu mebli z importu. Apeluje o wypracowanie strategii leśnej państwa
- 2025-01-14: Producenci drobiu obawiają się liberalizacji handlu z Mercosurem i Ukrainą. Ostrzegają przed zagrożeniem dla bezpieczeństwa żywnościowego w UE
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Ochrona środowiska

Biznes apeluje o wdrożenie pakietu Omnibus. Chodzi o zmniejszenie obowiązków związanych z ESG
Europejski biznes zaapelował do instytucji unijnych o szybkie przyjęcie pierwszego tzw. pakietu Omnibus. To zestaw propozycji KE, który ma uprościć obowiązki firm związane z dyrektywą CSRD dotyczącą m.in. oceny wpływu działalności na środowisko. Eksperci podkreślają jednak, że fakt, iż będzie więcej czasu na wdrożenie wymogów czy że mniej firm będzie objętych regulacjami, nie oznacza, że biznes może zaprzestać przygotowań.
Problemy społeczne
Unia Europejska chce wzmocnić prawa kobiet. Zapowiadane działania będą dotyczyć m.in. równości w zatrudnieniu czy zwalczania przemocy

Jedna na trzy kobiety w Unii Europejskiej doświadcza przemocy fizycznej lub seksualnej. Mniej kobiet niż mężczyzn pracuje zawodowo, mniej pełni też rolę kierowniczą, za to więcej pracuje na gorzej płatnych stanowiskach. Panie zarabiają też średnio o 12 proc. mniej niż mężczyźni – wynika z danych Komisji Europejskiej. Opracowana mapa drogowa na rzecz praw kobiet ma pomóc wyrównywać szanse na rynku pracy i w dostępie do edukacji, ale też walczyć z przemocą wobec kobiet – zarówno fizyczną, jak i ekonomiczną.
Edukacja
W cyfrowym świecie spada umiejętność koncentracji. Uważność można ćwiczyć od najmłodszych lat

Poziom koncentracji młodzieży funkcjonującej w trybie multiscreeningu spada poniżej poziomu umożliwiającego efektywną naukę – wskazują eksperci NASK. Cyfrowe bodźce sprawiają, że mniejsza jest też zdolność do głębokiego przetwarzania informacji. By poradzić sobie z wyzwaniami, jakie wiążą się z rozwojem cyfrowym, kluczowe jest rozwijanie umiejętności społecznych od najmłodszych lat, m.in. uważności. Fundacja Orange w ramach programu MegaMisja chce budować takie kompetencje u przedszkolaków i młodszych uczniów.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.