Newsy

W cyfrowym świecie spada umiejętność koncentracji. Uważność można ćwiczyć od najmłodszych lat

2025-03-31  |  06:20
Mówi:Piotr Goc, psycholog, Poradnia Psychologiczna Strefa Myśli
Małgorzata Kowalewska, członkini zarządu ds. programowych, Fundacja Orange

Poziom koncentracji młodzieży funkcjonującej w trybie multiscreeningu spada poniżej poziomu umożliwiającego efektywną naukę – wskazują eksperci NASK. Cyfrowe bodźce sprawiają, że mniejsza jest też zdolność do głębokiego przetwarzania informacji. By poradzić sobie z wyzwaniami, jakie wiążą się z rozwojem cyfrowym, kluczowe jest rozwijanie umiejętności społecznych od najmłodszych lat, m.in. uważności. Fundacja Orange w ramach programu MegaMisja chce budować takie kompetencje u przedszkolaków i młodszych uczniów.

– Żyjemy w świecie pełnym bodźców, stymulacji. Jest to dość trudne dla małych dzieci, ale też dla tych starszych, dlatego że nasz mózg ciągle chce żyć w zgodzie z naturą, natomiast świat wymaga od nas czasami rzeczy niemożliwych. Od pewnego czasu obserwujemy w pracy terapeutycznej czy psychologicznej, że nowe technologie, które rozwijają się w bardzo dużym tempie, wpływają na dzieci – tłumaczy w rozmowie z agencją Newseria Piotr Goc, psycholog z Poradni Psychologicznej Strefa Myśli.

Psychologowie dziecięcy zauważyli dużą zmianę w ostatnich latach w kwestii uważności, regulowania emocji i umiejętności skupiania się.

 Na pewno wpływ na tę zmianę ma wszechstronnie rozwijająca się technologia na całym świecie. Dzieci potrzebują więcej uwagi na dorosłych, nauczycieli, tej uwagi, która pomaga im w lepszym zarządzaniu technicznymi rzeczami w ich codziennym życiu i funkcjonowaniu – przekonuje psycholog.

Raport NASK wskazuje, że poziom koncentracji młodzieży funkcjonującej w trybie multiscreeningu, czyli równocześnie używających kilku urządzeń, spada poniżej poziomu umożliwiającego efektywną naukę. Dotyczy to już ponad połowy nastolatków (niemal 55 proc.). Problem pogłębiają mechanizmy profilowania: użytkownicy wystawieni na ciągły strumień treści dopasowanych do ich preferencji doświadczają przeciążenia poznawczego, co upośledza zdolność do głębokiego przetwarzania informacji. Aby nie wpaść w pułapkę pętli dopaminowej, dziecko potrzebuje rozwiniętych kompetencji społecznych i emocjonalnych.

– To umiejętności, które są fundamentem do tego, aby dzieci lepiej radziły sobie w środowisku cyfrowym, były w nim też bardziej bezpieczne. Często nam dorosłym towarzyszy przekonanie, że umiejętności techniczne są tymi, w które warto inwestować. Tymczasem świat się zmienia bardzo szybko, trudno nam przewidzieć, jakiego rodzaju umiejętności będą potrzebne za kilka lub kilkanaście lat, natomiast jesteśmy przekonani w fundacji, że umiejętności społeczne są tymi, które są aktualne dzisiaj i będą aktualne jutro – podkreśla Małgorzata Kowalewska, członkini zarządu ds. programowych w Fundacji Orange.

Umiejętności współpracy, komunikacji, rozumienia emocji swoich i innych, krytycznego myślenia pomogą dzieciom przygotować się do funkcjonowania w cyfrowym świecie. Równie istotne jest ćwiczenie uważności, czyli umiejętności koncentracji.

– Uważność w fundacji rozumiemy szeroko. To zarówno wgląd w siebie, we własne potrzeby, w to, co nam służy, a co nie, jak i refleksja i uwaga na drugiego człowieka. Uważność wiąże się z koncentracją, która jest potrzebna w procesie edukacyjnym – wskazuje przedstawicielka Fundacji Orange.

Jak przekonują eksperci, uważności można i warto się uczyć.

 Uważność jest umiejętnością podobnie jak jazda na rowerze czy pisanie, więc musimy ją ćwiczyć. Dzisiaj mamy różne treningi mindfullness, treningi uważności dla dorosłych i dzieci, gdzie konkretne ćwiczenia, takie jak praca z oddechem, uważne jedzenie, spacerowanie, ale także układanie puzzli, łamigłówki czy różne gry i zabawy z dziećmi, pomagają nam w byciu bardziej uważnym i w byciu bardziej tu i teraz. Uważność to forma koncentracji, a koncentracja i skupianie się bardzo dobrze wpływa na naukę – ocenia Piotr Goc. 

Fundacja Orange ocenia, że kompetencje społeczne pomocne w świecie cyfrowym warto zacząć kształtować już u najmłodszych dzieci. Temu ma służyć program MegaMisja. To cykl zajęć dla dzieci, które nauczycielki i nauczyciele realizują według scenariuszy opracowanych przez ekspertów. Podczas zabawy dzieci ćwiczą uważność, która wspiera ich w rzeczywistości pełnej intensywnych bodźców i atrakcji, także tych online. Nabywają także innych ważnych kompetencji społecznych takich jak: umiejętność współpracy, empatia czy krytyczne myślenie.

– Nawet dla nas, dorosłych jest wyzwaniem zatroszczyć się o uważność i rozwój tej umiejętności. Dlatego uruchomiliśmy MegaMisję, program w formule dla dzieci w przedszkolach, pięcio–sześcioletnich, oraz w szkołach, w klasach 1–3, w których rozwijamy kompetencje społeczne i uważność, ale także kompetencje medialne, dzięki którym dzieci będą lepiej, bezpieczniej, w odpowiedzialny sposób funkcjonować w świecie pełnym ekranów – tłumaczy Małgorzata Kowalewska.

Przedszkola i szkoły mogą się zgłaszać do MegaMisji do 25 kwietnia 2025 roku. Do 13 czerwca 2025 roku niezależna komisja wybierze 150 przedszkoli oraz 140 szkół, które od września rozpoczną realizację zajęć z dziećmi.

Czytaj także

Kalendarium

Więcej ważnych informacji

Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Prawo

Rząd zapowiada nową strategię wspierającą polski kapitał. Rodzimym firmom przyda się promocja ze strony instytucji państwowych

Premier Donald Tusk podczas otwarcia wiosennej odsłony Europejskiego Forum Nowych Idei zapowiedział nową politykę gospodarczą, opartą na odbudowie i repolonizacji krajowej gospodarki. Przy wyborze wykonawców w państwowych inwestycjach mają być promowane polskie firmy, a zadaniem administracji ma być dbanie o interes narodowy. – Wydaje mi się, że powinniśmy jednak przede wszystkim patrzeć na to, kto i jak skutecznie będzie wspierał polskie firmy, inwestycje, bo to jest to, czego potrzebujemy – ocenia dr Henryka Bochniarz, przewodnicząca Rady Głównej Konfederacji Lewiatan.

Finanse

Członek RPP spodziewa się obniżki stóp procentowych już w maju, może nawet o 50 pb. Potem dyskusja o kolejnej obniżce możliwa w lipcu

Nie najlepsze dane z gospodarki w I kwartale roku oraz inflacja o połowę niższa niż w chwili ostatniej obniżki stóp – to zdaniem Ludwika Koteckiego, członka RPP, wystarczająco mocne powody przemawiające za cięciem kosztu pieniądza już na majowym posiedzeniu. W grze może być nawet 50 punktów bazowych na początek, a do końca roku dwa razy tyle. Podwyższona niepewność w globalnej gospodarce spowodowana polityką administracji w Waszyngtonie to dodatkowy czynnik, który powinien wesprzeć decyzję o poluzowaniu polityki pieniężnej.

Prawo

Trwają prace nad nową ustawą o Rzeczniku MŚP. Urząd zyska nowe kompetencje

Zgodnie z procedowaną ustawą Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców stanie się Rzecznikiem Praw Przedsiębiorców i zyska nowe uprawnienia. Wśród nich najważniejsze to możliwość reprezentowania wszystkich przedsiębiorstw, niezależnie od ich wielkości, i rolników, a także inicjatywa ustawodawcza. Ustawą w kolejnych tygodniach ma się zająć rząd.

Partner serwisu

Instytut Monitorowania Mediów

Szkolenia

Akademia Newserii

Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.