Mówi: | dr hab. Jarosław Szczepański |
Funkcja: | |
Firma: | Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski |
Za kilka dni Amerykanie wybiorą swoich kongresmenów i senatorów. Połówkowe wybory w USA mogą mieć duży wpływ na pomoc przekazywaną Ukrainie
8 listopada odbędą się w USA wybory połówkowe, w których stawką jest większość w Senacie i Izbie Reprezentantów. Obecnie rządzą w nich Demokraci, ale Republikanie mają nadzieję na zmianę układu sił. – Ich wygrana będzie oznaczać niemałe kłopoty dla Demokratów, którzy nie będą mogli już tak swobodnie realizować swojej polityki – mówi dr hab. Jarosław Szczepański, politolog z Uniwersytetu Warszawskiego. Jak wskazuje, wygrana Republikanów w zbliżających się wyborach może też oznaczać, że zmieni się dotychczasowa polityka USA wobec Ukrainy. Nie powinna natomiast wpłynąć na polsko-amerykańskie stosunki, dla których większe znaczenie będą mieć zaplanowane na 2024 rok wybory prezydenckie za oceanem.
– Dzisiejsze sondaże dotyczące wyborów do Izby Reprezentantów, czyli izby niższej Kongresu Stanów Zjednoczonych, wskazują, że sytuacja jest właściwie przesądzona. Republikanie, dotychczas mniejszościowa grupa w tej izbie, powinni uzyskać większość mandatów – mówi agencji Newseria Biznes dr hab. Jarosław Szczepański, ekspert Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. – Dużo ciekawsza sytuacja jest w Senacie, gdzie – jak wskazują przedwyborcze sondaże – prawdopodobnie dojdzie do remisu ze wskazaniem na Demokratów. Natomiast Republikanie w Stanach Zjednoczonych często bywają niedoszacowani, wobec tego wszystko jeszcze może się wydarzyć.
8 listopada br. w USA odbędą się połówkowe wybory, określane tak ze względu na to, że przypadają w połowie kadencji prezydenta Joe Bidena. Amerykanie wybiorą w nich m.in. jedną trzecią Senatu i całą Izbę Reprezentantów.
– Zwycięstwo w Izbie Reprezentantów oznacza niemałe kłopoty dla Demokratów, którzy nie będą mogli już tak swobodnie realizować swojej polityki – ocenia politolog z UW. – Politykę w Stanach Zjednoczonych realizuje się za pomocą executive acts, czyli aktów wykonawczych wydawanych przez prezydenta, ale – podobnie jak w innych krajach, w tym również w Polsce – przede wszystkim za pomocą ustawodawstwa zwykłego. Zwycięstwo frakcji republikańskiej w Kongresie oznacza blokowanie tego procesu stanowienia prawa, co uniemożliwi pełną realizację programu politycznego Bidena.
Ekspert wskazuje, że w przypadku wygranej Republikanów dużo łatwiej będzie im również narzucać narrację i prowadzić kampanię przed następnymi wyborami prezydenckimi, które odbędą się w 2024 roku.
– Pytanie też, kogo wystawią w tych wyborach prezydenckich, czy będzie to Trump, czy może ktoś inny – mówi Jarosław Szczepański.
Wygrana Republikanów w listopadowych wyborach może też oznaczać, że zmieni się dotychczasowa polityka Stanów Zjednoczonych wobec Ukrainy, która dotąd mogła liczyć na duże wsparcie ze strony administracji Bidena i kolejne pakiety pomocy wojskowej. Część Republikanów chce ograniczenia tego wsparcia i większej koncentracji na wewnętrznych problemach gospodarczych USA. Kevin McCarthy, lider Republikanów w Izbie Reprezentantów, powiedział w połowie października, że nie będzie wystawiania czeków in blanco dla Ukrainy, bo Stanom grozi recesja.
– Zbliżające się wybory sprawią, że ten lider będzie już liderem większości, a nie mniejszości w Izbie Reprezentantów. Narracja izolacjonistyczna frakcji, które chcą, żeby politycy zajęli się przede wszystkim gospodarką amerykańską i sprawami krajowymi, jest dosyć silna i istotniejsza u Republikanów niż Demokratów – podkreśla politolog. – To może oznaczać, że paradoksalnie ci, którzy są wskazywani przez polityków prawicowych w Europie jako sojusznicy za oceanem, mogą sprawić, że Europa straci istotne źródła pomocy w starciu z Rosją na terenach Ukrainy.
Wojna w Ukrainie to jeden z ważniejszych tematów trwającej w Stanach kampanii wyborczej, która jest już na finiszu. Wśród jej najważniejszych wątków przewijają się jednak kwestie wewnętrzne. To m.in. sytuacja gospodarcza, w tym najwyższa od dekad inflacja, dostęp do broni, migracja, a także aborcja (w czerwcu br. Sąd Najwyższy USA unieważnił wyrok w sprawie Roe vs. Wade z lat 70., legalizujący dostęp do aborcji).
– Kwestia migracji to temat tradycyjnie podnoszony przede wszystkim przez Republikanów – mówi Jarosław Szczepański. – Natomiast pozostałe tematy dzielą Amerykanów równo na pół. Ci, którzy zajmują się migracją i kwestiami gospodarczymi, nie za bardzo interesują się posiadaniem broni i aborcją. Na potrzebę zajęcia się przede wszystkim tymi dwoma zagadnieniami, czyli tym, czym zajmuje się w ostatnich tygodniach, a właściwie miesiącach, Sąd Najwyższy USA, wskazują Demokraci. Tam, gdzie wprowadzane są zmiany nie po linii partyjnej Demokratów, tam następuje wyraźny ferment, tak wśród elektoratu, jak i wśród członków partii.
Politolog ocenia, że listopadowe wybory nie będą miały większego przełożenia na relacje między USA i Polską, ponieważ polityka zagraniczna jest prowadzona głównie przez władzę wykonawczą, czyli administrację Joe Bidena. Dlatego tu nie należy się spodziewać większych zmian, nawet po przejęciu Kongresu przez frakcję republikańską. Ważniejsze dla polsko-amerykańskich stosunków będą dopiero kolejne wybory prezydenckie za oceanem, które odbędą się za dwa lata.
– Wydaje mi się, że kroki wyprzedzające polskiego rządu, które prawdopodobnie będą kontynuowane bez względu na to, kto wygra też przyszłoroczne wybory w Polsce – czyli dozbrojenie polskich Sił Zbrojnych, zwiększanie niezależności energetycznej przez budowę instalacji atomowych w Polsce – to jest coś, co cementuje sojusz ze Stanami Zjednoczonymi. Tutaj na zasadzie czystego biznesu i transakcji, jeżeli będziemy mieli wiele powiązań finansowych z przedsiębiorstwami amerykańskimi, to i ich zaangażowanie w Polsce powinno być istotnie większe – ocenia ekspert Uniwersytetu Warszawskiego.
Czytaj także
- 2024-04-19: Branża infrastrukturalna szykuje się na inwestycyjny boom. Projektanci i inżynierowie wskazują na szereg wyzwań w kolejnych latach
- 2024-04-24: 72 proc. firm IT planuje podwyżki. W branży wciąż ogromna jest różnica w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn
- 2024-04-19: Ponad 70 proc. budynków w Polsce wymaga gruntownej modernizacji. 1 mln zł trafi na granty na innowacje w tym obszarze
- 2024-04-22: Do Polski z Ukrainy uciekło nawet 70 tys. Romów. Ich sytuacja po ponad dwóch latach nadal pozostaje trudna
- 2024-04-17: Chiny przygotowują się do ewentualnej eskalacji konfliktu z USA. Mocno inwestują w swoją niezależność energetyczną i technologiczną
- 2024-04-09: Samorządy mogą wreszcie ubiegać się o pożyczki z KPO. Do pozyskania jest w sumie 40 mld zł na zielone inwestycje
- 2024-04-02: Coraz częściej dzikie zwierzęta pojawiają się w miastach. Pomaganie im może tylko zaszkodzić
- 2024-04-03: Klimat i energetyka zdominowały dyskusje przed wyborami samorządowymi. Wyborcy oczekują zielonych zmian i taniej energii [DEPESZA]
- 2024-03-28: Nowa kadencja samorządów pod znakiem działań energetycznych i klimatycznych. 15 mld euro z UE może przyspieszyć zmiany w tym zakresie
- 2024-04-25: Niska wiedza ekonomiczna Polaków może wpłynąć na większe zainteresowanie usługami doradców finansowych. Wciąż rzadko korzystamy z ich pomocy
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Konsument
Zmiany klimatu uderzają w portfele konsumentów. Podniosą ceny żywności nawet o 3 pkt proc. rocznie
Coraz wyższe średnie temperatury obserwowane na świecie przekładają się na wzrost cen żywności. Problem dotyczy zarówno krajów rozwiniętych, jak i rozwijających się. Naukowcy z Poczdamskiego Instytutu Badań nad Wpływem Klimatu obliczyli, że do 2035 roku zdarzenia klimatyczne podniosą ceny żywności o 0,9–3,2 pkt proc. rocznie, a ogólny poziom inflacji o 0,3–1,1 pkt proc. Naukowcy przeanalizowali dane dotyczące zmian cen artykułów żywnościowych ze 120 krajów świata w ciągu ostatnich 30 lat.
Transport
Chiny przyspieszają inwestycje w odnawialne źródła. Nie przestają jednak rozbudowywać mocy węglowych
Coraz dotkliwsze skutki zmian klimatycznych, ale przede wszystkim chęć zbudowania bezpieczeństwa energetycznego i uniezależnienia się od zewnętrznych dostaw surowców skłoniły rząd w Pekinie do ekspresowych inwestycji w nowe moce odnawialnej energii. W efekcie Chiny wyrastają na globalnego lidera transformacji energetycznej – odpowiadają dziś za największy na świecie przyrost mocy zainstalowanych w fotowoltaice i wiatrakach. Co ciekawe, nie rezygnują jednak przy tym również z inwestycji w energetykę węglową.
Konsument
Niska wiedza ekonomiczna Polaków może wpłynąć na większe zainteresowanie usługami doradców finansowych. Wciąż rzadko korzystamy z ich pomocy
Ponad 70 proc. Polaków ma niską lub przeciętną wiedzę finansową – wynika z badania „Poziom wiedzy finansowej Polaków 2024”. To przekłada się na niewielkie uczestnictwo w rynku kapitałowym i niską skłonność do inwestowania i oszczędzania. Dlatego eksperci upatrują istotnej roli doradców finansowych w zmianie tej tendencji. Większość gospodarstw domowych nie korzysta jednak z tego typu usług. Branża od lat samoreguluje kwestię kompetencji i certyfikatów dla doradców, ale liczy na utworzenie publicznego rejestru, w którym klienci mieliby dostęp do takich informacji, w ten sposób zyskując większe zaufanie do przedstawicieli tego zawodu.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.