Mówi: | dr hab. Jarosław Szczepański |
Funkcja: | |
Firma: | Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych, Uniwersytet Warszawski |
Za kilka dni Amerykanie wybiorą swoich kongresmenów i senatorów. Połówkowe wybory w USA mogą mieć duży wpływ na pomoc przekazywaną Ukrainie
8 listopada odbędą się w USA wybory połówkowe, w których stawką jest większość w Senacie i Izbie Reprezentantów. Obecnie rządzą w nich Demokraci, ale Republikanie mają nadzieję na zmianę układu sił. – Ich wygrana będzie oznaczać niemałe kłopoty dla Demokratów, którzy nie będą mogli już tak swobodnie realizować swojej polityki – mówi dr hab. Jarosław Szczepański, politolog z Uniwersytetu Warszawskiego. Jak wskazuje, wygrana Republikanów w zbliżających się wyborach może też oznaczać, że zmieni się dotychczasowa polityka USA wobec Ukrainy. Nie powinna natomiast wpłynąć na polsko-amerykańskie stosunki, dla których większe znaczenie będą mieć zaplanowane na 2024 rok wybory prezydenckie za oceanem.
– Dzisiejsze sondaże dotyczące wyborów do Izby Reprezentantów, czyli izby niższej Kongresu Stanów Zjednoczonych, wskazują, że sytuacja jest właściwie przesądzona. Republikanie, dotychczas mniejszościowa grupa w tej izbie, powinni uzyskać większość mandatów – mówi agencji Newseria Biznes dr hab. Jarosław Szczepański, ekspert Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych Uniwersytetu Warszawskiego. – Dużo ciekawsza sytuacja jest w Senacie, gdzie – jak wskazują przedwyborcze sondaże – prawdopodobnie dojdzie do remisu ze wskazaniem na Demokratów. Natomiast Republikanie w Stanach Zjednoczonych często bywają niedoszacowani, wobec tego wszystko jeszcze może się wydarzyć.
8 listopada br. w USA odbędą się połówkowe wybory, określane tak ze względu na to, że przypadają w połowie kadencji prezydenta Joe Bidena. Amerykanie wybiorą w nich m.in. jedną trzecią Senatu i całą Izbę Reprezentantów.
– Zwycięstwo w Izbie Reprezentantów oznacza niemałe kłopoty dla Demokratów, którzy nie będą mogli już tak swobodnie realizować swojej polityki – ocenia politolog z UW. – Politykę w Stanach Zjednoczonych realizuje się za pomocą executive acts, czyli aktów wykonawczych wydawanych przez prezydenta, ale – podobnie jak w innych krajach, w tym również w Polsce – przede wszystkim za pomocą ustawodawstwa zwykłego. Zwycięstwo frakcji republikańskiej w Kongresie oznacza blokowanie tego procesu stanowienia prawa, co uniemożliwi pełną realizację programu politycznego Bidena.
Ekspert wskazuje, że w przypadku wygranej Republikanów dużo łatwiej będzie im również narzucać narrację i prowadzić kampanię przed następnymi wyborami prezydenckimi, które odbędą się w 2024 roku.
– Pytanie też, kogo wystawią w tych wyborach prezydenckich, czy będzie to Trump, czy może ktoś inny – mówi Jarosław Szczepański.
Wygrana Republikanów w listopadowych wyborach może też oznaczać, że zmieni się dotychczasowa polityka Stanów Zjednoczonych wobec Ukrainy, która dotąd mogła liczyć na duże wsparcie ze strony administracji Bidena i kolejne pakiety pomocy wojskowej. Część Republikanów chce ograniczenia tego wsparcia i większej koncentracji na wewnętrznych problemach gospodarczych USA. Kevin McCarthy, lider Republikanów w Izbie Reprezentantów, powiedział w połowie października, że nie będzie wystawiania czeków in blanco dla Ukrainy, bo Stanom grozi recesja.
– Zbliżające się wybory sprawią, że ten lider będzie już liderem większości, a nie mniejszości w Izbie Reprezentantów. Narracja izolacjonistyczna frakcji, które chcą, żeby politycy zajęli się przede wszystkim gospodarką amerykańską i sprawami krajowymi, jest dosyć silna i istotniejsza u Republikanów niż Demokratów – podkreśla politolog. – To może oznaczać, że paradoksalnie ci, którzy są wskazywani przez polityków prawicowych w Europie jako sojusznicy za oceanem, mogą sprawić, że Europa straci istotne źródła pomocy w starciu z Rosją na terenach Ukrainy.
Wojna w Ukrainie to jeden z ważniejszych tematów trwającej w Stanach kampanii wyborczej, która jest już na finiszu. Wśród jej najważniejszych wątków przewijają się jednak kwestie wewnętrzne. To m.in. sytuacja gospodarcza, w tym najwyższa od dekad inflacja, dostęp do broni, migracja, a także aborcja (w czerwcu br. Sąd Najwyższy USA unieważnił wyrok w sprawie Roe vs. Wade z lat 70., legalizujący dostęp do aborcji).
– Kwestia migracji to temat tradycyjnie podnoszony przede wszystkim przez Republikanów – mówi Jarosław Szczepański. – Natomiast pozostałe tematy dzielą Amerykanów równo na pół. Ci, którzy zajmują się migracją i kwestiami gospodarczymi, nie za bardzo interesują się posiadaniem broni i aborcją. Na potrzebę zajęcia się przede wszystkim tymi dwoma zagadnieniami, czyli tym, czym zajmuje się w ostatnich tygodniach, a właściwie miesiącach, Sąd Najwyższy USA, wskazują Demokraci. Tam, gdzie wprowadzane są zmiany nie po linii partyjnej Demokratów, tam następuje wyraźny ferment, tak wśród elektoratu, jak i wśród członków partii.
Politolog ocenia, że listopadowe wybory nie będą miały większego przełożenia na relacje między USA i Polską, ponieważ polityka zagraniczna jest prowadzona głównie przez władzę wykonawczą, czyli administrację Joe Bidena. Dlatego tu nie należy się spodziewać większych zmian, nawet po przejęciu Kongresu przez frakcję republikańską. Ważniejsze dla polsko-amerykańskich stosunków będą dopiero kolejne wybory prezydenckie za oceanem, które odbędą się za dwa lata.
– Wydaje mi się, że kroki wyprzedzające polskiego rządu, które prawdopodobnie będą kontynuowane bez względu na to, kto wygra też przyszłoroczne wybory w Polsce – czyli dozbrojenie polskich Sił Zbrojnych, zwiększanie niezależności energetycznej przez budowę instalacji atomowych w Polsce – to jest coś, co cementuje sojusz ze Stanami Zjednoczonymi. Tutaj na zasadzie czystego biznesu i transakcji, jeżeli będziemy mieli wiele powiązań finansowych z przedsiębiorstwami amerykańskimi, to i ich zaangażowanie w Polsce powinno być istotnie większe – ocenia ekspert Uniwersytetu Warszawskiego.
Czytaj także
- 2025-07-14: P. Müller: Wnioski z ludobójstwa w Srebrenicy szczególnie aktualne w kontekście ukraińskim. Społeczność międzynarodowa nie może przymykać oczu
- 2025-07-18: Endometrioza przez lata pozostawała lekceważonym problemem. Mimo że cierpi na nią 14 mln kobiet w Europie
- 2025-07-17: Ważą się losy wymiany handlowej między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską. Na wysokich cłach stracą obie strony
- 2025-07-11: RPP zgodna co do potrzeby obniżania stóp procentowych. Trwają dyskusje dotyczące tempa tych decyzji
- 2025-07-17: Unia Europejska wzmacnia ochronę najmłodszych. Parlament Europejski chce, by test praw dziecka był nowym standardem w legislacji
- 2025-07-14: W tym tygodniu Komisja Europejska przedstawi projekt budżetu na lata 2028–2034. To będzie pierwsza długoletnia perspektywa czasu wojny
- 2025-07-22: Duże możliwości korzystania z funduszy europejskich przez polskie firmy. Szczególnie w obszarze obronności
- 2025-07-24: Mikro-, małe i średnie firmy liczą na lepszy dostęp do finansowania. To coraz istotniejszy klient dla sektora bankowego
- 2025-07-11: Polskie MŚP otrzymają większe wsparcie w ekspansji międzynarodowej. To cel nowej inicjatywy sześciu instytucji
- 2025-07-04: Rośnie liczba i wartość udzielonych konsumentom kredytów gotówkowych. Gorzej mają się kredyty ratalne oraz te udzielane firmom
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Ochrona środowiska

Kraje dotknięte powodzią z 2024 roku z dodatkowym wsparciem finansowym. Europosłowie wzywają do budowy w UE lepszego systemu reagowania na kryzysy
W lipcu Parlament Europejski przyjął wniosek o uruchomienie 280,7 mln euro z Funduszu Solidarności UE na wsparcie sześciu krajów dotkniętych niszczycielskimi powodziami w 2024 roku. Polska otrzyma z tego 76 mln euro, a środki mają zostać przeznaczone na naprawę infrastruktury czy miejsc dziedzictwa kulturowego. Nastroje polskich europosłów związane z funduszem są podzielone m.in. w kwestii tempa unijnej interwencji oraz związanej z nią biurokracji. Ich zdaniem w UE potrzebny jest lepszy system reagowania na sytuacje kryzysowe.
Handel
Nestlé w Polsce podsumowuje wpływ na krajową gospodarkę. Firma wygenerowała 0,6 proc. polskiego PKB [DEPESZA]

Działalność Nestlé w Polsce wsparła utrzymanie 45,2 tys. miejsc pracy i wygenerowała 20,1 mld zł wartości dodanej dla krajowej gospodarki. Firma przyczyniła się do zasilenia budżetu państwa kwotą 1,7 mld zł – wynika z „Raportu Wpływu Nestlé” w Polsce przygotowanego przez PwC na podstawie danych za 2023 rok.
Polityka
M. Kobosko: Surowce dziś rządzą światem i zdecydują o tym, kto wygra w XXI wieku. Zasoby Grenlandii w centrum zainteresowania

Duńska prezydencja w Radzie Unii Europejskiej rozpoczęła się 1 lipca pod hasłem „Silna Europa w zmieniającym się świecie”. Według zapowiedzi ma się ona skupiać m.in. na bezpieczeństwie militarnym i zielonej transformacji. Dla obu tych aspektów istotna jest kwestia niezależności w dostępie do surowców krytycznych. W tym kontekście coraz więcej mówi się o Grenlandii, autonomicznym terytorium zależnym Danii, bogatym w surowce naturalne i pierwiastki ziem rzadkich. Z tego właśnie powodu wyspa znalazła się w polu zainteresowania Donalda Trumpa.
Partner serwisu
Szkolenia

Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.