Opracowano nowe możliwości leczenia zakażenia HIV. Innowacyjne terapie dwulekowe mogą poprawić jakość życia pacjentów

W Polsce żyje ponad 23 tys. pacjentów zakażonych wirusem HIV – wynika z danych PZH. Do tej pory standard leczenia opierał się na kombinacji zwanej koktajlem trzech leków. ViiV Healthcare, globalna spółka specjalizująca się w leczeniu HIV, w której większościowy pakiet akcji ma GSK, opracowała jednak nowe możliwości – terapie dwuskładnikowe. Nowe schematy leczenia mogą poprawić jakość życia pacjentów, ograniczając ryzyko skutków ubocznych związanych z długotrwałym przyjmowaniem leków.

– W ujęciu globalnym obserwujemy tendencję do ograniczania epidemii HIV. W ubiegłym roku liczba nowych zakażeń była niższa niż jeszcze dwa lata temu. Z drugiej strony na określonych obszarach geograficznych oraz w pewnych podgrupach populacji zakażeń wirusem HIV jest coraz więcej – mówi agencji informacyjnej Newseria Biznes Jose M. Gatell, honorowy profesor Uniwersytetu Medycznego w Barcelonie i globalny dyrektor medyczny ViiV Healthcare.

Zakażenie HIV, czyli ludzkim wirusem niedoboru odporności, uważa się obecnie za chorobę przewlekłą. Na razie nie ma leków umożliwiających całkowite wyleczenie infekcji, ale dzięki skutecznym terapiom antyretrowirusowym pacjenci z HIV mogą prowadzić normalne życie. Na całym świecie choruje około 36,7 mln osób, tylko w Europie w 2016 roku zdiagnozowano 160 tys. nowych zachorowań. Szacuje się, że nawet 60 proc. może w ogóle nie wiedzieć o swoim zakażeniu.

W ciągu ostatnich 30 lat możliwości leczenia pacjentów z HIV zmieniły się radykalnie. W latach 90. na rynek wprowadzono wysoce aktywną terapię antyretrowirusową, która nie zawsze była dobrze tolerowana przez pacjentów i wywoływała liczne efekty uboczne. Dopiero w 2008 roku, w związku z wprowadzeniem nowej rodziny leków – inhibitorów integrazy – terapia antyretrowirusowa stała się nie tylko bardzo skuteczna, lecz także dobrze tolerowana przez pacjentów, co poprawiło przestrzeganie zaleceń lekarskich.

– Od ponad 20 lat standard leczenia HIV opiera się na kombinacji zwanej koktajlem trzech leków. Ostatnio jednak jakość leków, tzw. bariera oporności, okres półtrwania oraz inne ich właściwości pozwoliły na osiągnięcie takiego samego efektu jak wcześniej, ale przy zastosowaniu dwóch leków, czyli kuracji dwulekowej. Jest ona dobrze tolerowana – w wybranych populacjach wykazano jej skuteczność zbliżoną do kuracji trzylekowych, często przy lepszej tolerancji – mówi prof. Jose M. Gatell.

Opracowane przez ViiV Healthcare nowe opcje terapeutyczne, będące połączeniem dwóch substancji czynnych w jednej tabletce, pozwalają znacznie uprościć schemat leczenia i zrezygnować z jednego z przyjmowanych do tej pory leków. Leczenie to okazało się wysoce skuteczne, dobrze tolerowane i równoważne w stosunku do stosowanych obecnie preparatów trójlekowych.

– Główną zaletą jest przyjmowanie dwóch leków zamiast trzech. Pacjenci również zdają sobie sprawę z tego, że im mniejsza liczba przyjmowanych substancji chemicznych, tym lepiej. Kuracje dwulekowe były do tej pory testowane na dorosłych, nie dysponujemy więc danymi na temat dzieci i młodzieży –mówi prof. Jose M. Gatell.

Innowacyjne terapie 2-lekowe są obecnie wprowadzane na rynkach całego świata, w tym również w Polsce. Aktualnie z leczenia antyretrowirusowego korzysta w naszym kraju ponad 10 tys. osób. Badania wykazują, że pacjent rozpoczynający swoją terapię w wieku ok. 25 lat będzie przyjmował leki przez następne 5–6 dekad, z czasem przyjmując także inne leki na choroby towarzyszące niezwiązane z HIV. Ograniczenie działań niepożądanych i potencjalnej toksyczności długoterminowej stało się więc niezwykle istotne.

– Nasza firma stawia sobie za cel zapewnienie leczenia bez wyjątku wszystkim pacjentom zakażonym wirusem HIV. Jak leczenie będzie wyglądać w przyszłości? Może to być kuracja dwulekowa, przyjmowana raz na miesiąc lub na dwa miesiące. ViiV pracuje również nad lekiem do zastosowania w terapii ratunkowej, nad nowymi mechanizmami działania leków oraz wykorzystaniem przeciwciał monoklonalnych. Firma bierze udział również w kilku projektach poświęconych eliminacji zakażeń wirusem HIV – powiedział prof. Jose M. Gatell, Globalny Dyrektor Medyczny ViiV Healthcare.