Smart living w domowym wydaniu, czyli fotowoltaika krok po kroku

Fotowoltaika jest jednym z najszybciej rozwijających się sektorów Odnawialnych Źródeł Energii w Polsce i na świecie. W naszym kraju potencjał rozwoju jest ogromny, choć jeszcze nie w pełni wykorzystany. Z raportu „Rynek Fotowoltaiki w Polsce” opublikowanego przez Instytut Energii Odnawialnej wynika, że w 2040 roku instalacje fotowoltaiczne w polskim systemie elektroenergetycznym będą miały łączną moc 20 GW, a to oznacza, że będą stanowiły 25 proc. całkowitej mocy zainstalowanej.[1] To dopiero prognozy, ale mają szansę się ziścić, ponieważ coraz większa liczba Polaków planuje mikroinstalacje. Przekonują ich nie tylko mniejsze koszty zużycia energii ale również kwestie ekologiczne.

Najnowsze dane nie pozostawiają złudzeń. Tylko w maju 2020 moc zainstalowanych instalacji fotowoltaicznych przekroczyła 1950 MW. Pandemia i spowolnienie gospodarcze nie zatrzymało rosnącego trendu. W samym pierwszym kwartale 2020 do sieci przybyło 300 MW. Poprzedni rok też był rekordowy. W całym 2019 roku zainstalowano 640 MW nowych mocy, czyli 3 razy więcej niż w 2018.[2]

Z badania opinii, które przeprowadził Smartney wynika, że pojęcie smart home jest coraz bliższe Polakom. Blisko 20 proc. z nich korzysta z rozwiązań „smart home” takich jak sterowanie temperaturą, oświetleniem, czy systemami zapewniającymi ciepło (m.in. fotowoltaiką). Sprytne rozwiązania, które pomagają w codziennym domowym życiu opierają się o nowoczesne technologie, ale nie tylko. Celem „smartnych” rozwiązań jest nie tylko wygoda, ale również większa efektywność i optymalizacja kosztów. A w tym aspekcie prym wiedzie fotowoltaika. Jak wyliczyli eksperci z Laboratorium Fotowoltaiki Politechniki Warszawskiej, czteroosobowe gospodarstwo domowe – dzięki zainstalowaniu ogniw fotowoltaicznych - mogłoby obniżyć rachunek za energię z 2475 zł (rocznie) do 275 zł.

Jak zatem zamontować mikroinstalację fotowoltaiczną?
Oto poradnik przygotowany przez Smartney

Jak zamontować mikroinstalację fotowoltaiczną? Co oznacza system on-grid i off-grid? Gdzie można sprawdzić uprawnienia instalatora? W którą stronę powinny być skierowane panele i o czym nie można zapomnieć podczas montażu? Skąd wziąć pieniądze na montaż? Podpowiadamy.   

Krok 1
Złóż wniosek

Jeżeli chcesz stworzyć instalację fotowoltaiczną złóż wniosek do przedsiębiorstwa energetycznego. To gwarancja przyłączenia instalacji do sieci elektroenergetycznej. Treść wniosku znajdziesz na stronie internetowej przedsiębiorstwa zajmującego się przesyłem lub dystrybucją energii elektrycznej. Do wniosku dołącz plan zabudowy na mapie, dokumentację techniczną dotyczącą parametrów pracy urządzeń, wypis miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego terenu lub decyzję o warunkach zagospodarowania terenu i zabudowy.

Krok 2
Dobierz materiały

Mikroinstalacja to inwestycja na lata. Dobierz odpowiednie materiały; możesz korzystać zarówno z dostawców polskich i zagranicznych. Na instalację składają się: panele fotowoltaiczne, inwerter, system mocowania, zabezpieczenia i przewody, a także koszty montażu i konfiguracji. Tworzenie takich instalacji jest przedsięwzięciem dość kosztownym, ale  możesz sporo zaoszczędzić na zakupie energii. Pamiętaj: koszy instalacji zwracają się dopiero po 10 latach jej użytkowania. Główną część wydatków stanowią moduły fotowoltaiczne; niekiedy do ponad 50 proc. inwestycji. Dlatego warto zwróć uwagę na jakość materiału i termin gwarancji: zazwyczaj powinno to być kilkanaście lat.

Krok 3
Wybierz system

Instalację fotowoltaiczną możesz przyłączyć do sieci energetycznej lub z tego zrezygnować. W przypadku podłączenia (on-grid) - nadwyżka produkowanej energii jest przekazywana do sieci co umożliwia sprzedaż energii. Jednak w przypadku przerw w dostawie prądu, nie będziesz mógł z niej korzystać. W przypadku braku podłączenia (off-grid) - nadwyżki energii będą magazynowane w akumulatorach, będziesz mógł z niej korzystać, ale nie będziesz mógł jej odsprzedawać. System off-grid jest droższy od systemu on-grid ze względu na koszty akumulatora.

Krok 4
Znajdź instalatora

Znajdź instalatora, który zagwarantuje poprawny montaż mikroinstalacji. Jego uprawnienia możesz potwierdzić  w rejestrach, prowadzonych przez Urząd Dozoru Technicznego. Dostęp  do  rejestru  możliwy  jest  poprzez stronę  internetową Urzędu .

Krok 5
Znajdź finansowanie

Zanim zaczniesz instalację dowiedz się jak możesz ją sfinansować. Jedną z opcji może być program „Mój Prąd”, dzięki któremu można uzyskać dofinansowanie do instalacji fotowoltaicznej. Warto pamiętać, że dotacja może pokryć maksymalnie 50 proc. kosztów kwalifikowanych, a wysokość dofinansowania nie może przekroczyć 5 tys. zł na jedno przedsięwzięcie. – Instalacja fotowoltaiczna to duże przedsięwzięcie, którego koszty mogą przekraczać możliwości naszego domowego budżetu. Na pewno dotacja będzie pomocna, ale pozostałą część kwoty można sfinansować np. pożyczką. Ważne, by była to pożyczka w atrakcyjnej cenie. W dobie pandemii ważna będzie szybkość uzyskania środków, a więc proces online. Warto wybrać również tą instytucję finansową, który będzie w stanie udzielić nam kredytu na wysoką kwotę (np. do 60 tys. zł) i rozłożyć go na dłuższy okres czasu (np. 5 lat) – mówi Katarzyna Jóźwik, Dyrektor Generalna Smartney.

Krok 6
Zainstaluj mikroinstalację

Instalator ma dokonać montażu mikroinstalacji zgodnie z dokumentacją techniczną. Pamiętaj jednak, że panele fotowoltaiczne powinny być odpowiednio nachylone i skierowane na południe, by uzyskać maksymalne nasłonecznienie w ciągu dnia. Mikroinstalacji nie wolno zasłaniać  – fotoogniwa muszą znajdować się w odpowiedniej odległości lub powyżej słupów, drzew i kominów.

W instalacji elektrycznej przygotuj dodatkowe miejsce pod zabudowę układu pomiarowego do rejestracji energii wytworzonej w mikroinstalacji (energia brutto). Powinien się tam znajdować rozłącznik/wyłącznik na przewodach zasilających przed oraz za licznikiem w obrębie tablicy licznikowej. Umożliwi to beznapięciową obsługę układów pomiarowo-rozliczeniowych.

Krok 7
Poinformuj dystrybutora

Po udanej instalacji powiadom dystrybutora co najmniej 30 dni przed jej planowanym uruchomieniem. Aby zgłosić przyłączenie wypełnij stosowne zgłoszenie (wzory druków są publikowane na stronach internetowych dystrybutorów). Zgłoszenie powinno zawierać m.in. dane odbiorcy końcowego (czyli Twoje), dane obiektu, na którym zainstalowano mikroinstalację i dane techniczne. Wypełnione zgłoszenie dostarcz do Punktu Obsługi Klienta (POK) lub prześlij pocztą. Po weryfikacji zgłoszenia mikroinstalacji, dystrybutor  prześle Ci informację o możliwości zawarcia umowy.

Krok 8
Podpisz umowy

Po otrzymaniu informacji o możliwości zawarcia umowy,  podpisz ją z dystrybutorem -  na jej podstawie możliwe będzie przesyłanie energii elektrycznej wytworzonej w mikroinstalacji. Chcąc sprzedawać energię elektryczną wprowadzaną do sieci z mikroinstalacji, pamiętaj także o podpisaniu umowy sprzedaży.

Krok 9
Wytwarzaj i korzystaj

Po zawarciu umowy o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, dystrybutor w uzgodnionym terminie zamontuje układy zabezpieczające i pomiarowo – rozliczeniowe, a energia z mikroinstalacji trafi do sieci. Nie korzystaj z mikroinstalacji przed zamontowaniem układów pomiarowo-rozliczeniowych, bo później może dojść do błędnych wskazań.

[1] Raport „Rynek Fotowoltaiki w Polsce 2019”. Instytut Energetyki Odnawialnej

[2] Raport „Rynek Fotowoltaiki w Polsce 2020”. Instytut Energetyki Odnawialnej