III edycja Italian-Polish Aerospace Forum

Za nami najważniejsze wydarzenie dotyczące współpracy naukowej i biznesowej pomiędzy Włochami a Polską w sektorze lotniczo-kosmicznym. Już po raz trzeci międzynarodowi eksperci spotkali się, by podsumować dotychczasowe działania i uzgodnić wspólne plany, których celem jest rozwój oraz zwiększenie zarówno doskonałości przemysłowej sektora lotniczo-kosmicznego jak i obronności obydwu krajów.

Włosko-Polskie Forum Lotnictwa odbyło się w warszawskim Hotelu Bellotto, w dniu 22 listopada 2023 r. Wydarzenie podzielone było na dwie części: konferencyjną prowadzoną przez autorytety branży oraz sesję networkingową z udziałem wszystkich obecnych firm. Spotkanie oficjalnie rozpoczęte zostało przez Jego Ekscelencję Ambasadora Republiki Włoskiej w Polsce Luca Franchetti Pardo, który podkreślił ogromne znaczenie współpracy włosko - polskiej w tym sektorze.

- W obliczu coraz bardziej niestabilnej sytuacji w zakresie obronności, eksperci wojskowi, analitycy i przedsiębiorcy z obu krajów dyskutowali na temat przemysłu lotniczego i obronnego, który ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa obywateli. Jest to sektor o wysokim stopniu zaawansowania technologicznego, który charakteryzuje się również bardzo wysokimi kosztami w zakresie badań i rozwoju. Dlatego tak ważne jest wspieranie jak największej liczby inicjatyw współpracy pomiędzy zaprzyjaźnionymi krajami, takimi jak Polska i Włochy, w celu osiągnięcia maksymalnej synergii. Wymiana doświadczeń i usług między naszymi krajami jest szansą dla obu państw, by utrzymać i wypracować konkurencyjność oraz innowacyjność tego istotnego dla bezpieczeństwa narodowego sektora – mówił JE Ambasador.

Włosko-polska synergia

Z rocznym obrotem w wysokości 13 mld euro włoski przemysł lotniczy i kosmiczny plasuje się w pierwszej dziesiątce na świecie i stanowi jeden z najważniejszych, strategicznych sektorów produkcyjnych we Włoszech. W 2022 r. włoski eksport sektora osiągnął 6,5 mld euro, co stanowi wzrost o 17,7% w porównaniu z rokiem poprzednim, a Włochy zajmują 4. miejsce wśród europejskich krajów eksportujących, po Francji, Wielkiej Brytanii i Niemczech. Zorganizowane przez Italian Trade Agency (ITA/ICE) i Ambasadę Włoch w Warszawie, we współpracy z Włoską Izbą Handlowo-Przemysłową w Polsce i strategicznym partnerstwem Leonardo, Włosko-Polskie Forum Lotnicze pomogło również ustalić wspólne wyzwania na nadchodzące lata.

– Trzecia edycja Forum ma na celu wzmocnienie współpracy obu krajów w przemyśle lotniczym, a w szczególności zbadanie i pogłębienie możliwości oferowanych przez polski sektor kosmiczny w celu uruchomienia nowych wspólnych projektów przemysłowych i handlowych, przy zaangażowaniu i udziale włoskich stowarzyszeń biznesowych i firm z sektora – podkreślał Paolo Lemma, Dyrektor biura Italian Trade Agency (ICE/ITA) w Warszawie. Podczas forum Italian Trade Agency przedstawiła 9 firm z Włoch, zainteresowanych poznaniem polskich partnerów biznesowych: Area S.p.A., Alma Sistemi Srl, ASE S.p.A., COM.STAMP. S.r.l., Cordon Electronics Italia S.r.l., Emip, LEAT S.p.A., Progetti Speciali Italiani S.p.A., Viator Srl.

Włochy są drugim największym partnerem handlowym Polski w sektorze lotniczym i kosmicznym, po Stanach Zjednoczonych. W 2022 r., według danych GUS, wartość wymiany handlowej w sektorze lotniczym między Polską a Włochami wyniosła ponad 314 mln euro, co stanowi wzrost o 78,1% rok do roku i potwierdza pozytywny trend wymiany w ostatnich latach między oboma krajami, oparty na silnej współpracy przemysłowej, którego podstawą są niektóre czołowe firmy włoskiego przemysłu lotniczego, takie jak Leonardo, Avio, Thales Alenia Space i inne. Oprócz dużych firm będących głównymi wykonawcami, włoski łańcuch dostaw przemysłu lotniczego składa się w 80% z MŚP, skoncentrowanych głównie w pięciu znaczących klastrach regionalnych (tj. Piemont, Lombardia, Lacjum, Kampania i Apulia). Zakres ich działalności jest szeroki, począwszy od tworzenia poszczególnych części i komponentów czy całych systemów i podsystemów, poprzez projektowanie i inżynierię, eksperymenty i testy oraz konserwację, po produkcję samolotów, śmigłowców, mikrosatelitów i rakiet kosmicznych. Włoski sektor lotniczy jest pionierem w dziedzinie badań i rozwoju oraz specjalizuje się w: cyfryzacji i automatyzacji procesów produkcyjnych; badaniach nowych materiałów i wykorzystaniu nowych technologii jak AI czy druk 3D, zwłaszcza w sektorze kosmicznym oraz Urban Air Mobility rozumianej jako inteligentna mobilność na obszarach miejskich i podmiejskich w promieniu około 50 km.

- Forum jest platformą, która umożliwia włoskim i polskim firmom z sektora lotniczego stawienie czoła złożonym wyzwaniom technologicznym. Wspólnie dołożyliśmy wszelkich starań, aby stworzyć jak najlepsze warunki do rozmów biznesowych. Taka okazja do uzyskania dostępu do starannie wyselekcjonowanej sieci firm, instytucji i ekspertów branżowych jest przełomową zaletą dla całego łańcucha wartości. Jestem głęboko przekonany, że włosko-polska współpraca ma potencjał, aby sprostać nawet najbardziej złożonym wyzwaniom technologicznym w sektorze lotniczym – mówił Piero Cannas, Prezes Włoskiej Izby Handlowo-Przemysłowej w Polsce.

Modernizacja i wzmocnienie możliwości Sił Powietrznych

Podczas wystąpienia Marco Lupo, Prezes Leonardo Poland podzielił się swoją perspektywą rozwoju sektora kosmiczno-lotniczego. Przypomniał, że Polska, zgodnie z wcześniejszymi komunikatami przedstawicieli wojska, zainteresowana jest pozyskaniem samolotów przewagi powietrznej, które uzupełnią istniejącą flotę Sił Powietrznych i rozwiną jej zdolności. Zapewnił, że Leonardo jako jeden z partnerów przemysłowych Konsorcjum Eurofighter, proponuje samolot Eurofighter Typhoon, jako najlepsze rozwiązanie dla Sił Powietrznych RP.

- Samoloty przewagi powietrznej Eurofighter Typhoon są filarem złożonego i zróżnicowanego systemu obrony powietrznej: są narzędziem odstraszającym wroga, ale przede wszystkim utrzymując panowanie na niebie, zapewniają jednocześnie przewagę na lądzie. Polska jako kraj sąsiadujący z terytorium pogrążonym w wojnie wie, co to oznacza dla życia, dla narodu. Najlepsze rozwiązania europejskie i dla Europy w zakresie obrony są blisko Polski lub nawet na terenie kraju, biorąc pod uwagę możliwą współpracę przemysłową w oparciu o istniejący potencjał przemysłowy - mówił.

– Idea programu Eurofighter wynika z długofalowej strategii obrony i wizji przemysłowej. Obydwa wektory stanowią o sile i bezpieczeństwie kraju - z jednej strony Typhoon jest narzędziem odstraszania i zapewnienia przewagi powietrznej, a z drugiej, dzięki ciągłemu rozwojowi stanowi o doskonałości przemysłowej – zdolności, która jest podstawą bezpieczeństwa narodowego. Uczestnictwo w tym programie, do którego Polska jest zaproszona, ma podwójne korzyści: obronne i przemysłowe – dodał Marco Lupo, prezes Leonardo Poland.

W kolejnej części forum odbyły się dwa panele dyskusyjne, w którym udział wzięli włoscy i polscy eksperci sektora lotniczego i kosmicznego. W pierwszym z nich rozmawiano o możliwościach modernizacji polskich sił zbrojnych, które wynikają ze współpracy obu krajów. Jacek Libucha, Prezes Zarządu PZL-Świdnik, Calcedonio Aurelio Boscarino z Leonardo Aircraft Division, Gen. Luca De Martinis z Włoskiego Ministerstwa Obrony, gen. dyw. rez. pil. Jacek Pszczoła, były Inspektor Sił Powietrznych RP oraz Wiceprezes Zarządu Fundacji Alioth; Paweł Stężycki, Dyrektor Generalny Instytutu Lotnictwa im. Łukasiewicza i Prezes Stowarzyszenia Polskiego Przemysłu Lotniczego oraz Prof. Dario Peirone, Prezes Piemonckiej Agencji Inwestycyjnej wspólnie przyznali, że współdziałanie krajów pozwala skutecznie wzmocnić  ich potencjał militarny.

Jacek Libucha, Prezes Zarządu PZL-Świdnik przytoczył przykład udanej współpracy międzynarodowej, którym jest rozwój i produkcja najlepszych w swojej kategorii śmigłowców AW101:

– Śmigłowiec ten powstawał we współpracy rządów Włoch i Wielkiej Brytanii, wszedł do służby tych krajów i wielu innych na świecie. Dzisiaj także PZL-Świdnik jest częścią tego międzynarodowego programu – tu powstają niemal kompletne struktury płatowca, nie tylko dla programu polskiego, ale wszystkich innych dla klientów międzynarodowych. Efektem tej współpracy trzech krajów: Polski, Włoch i Wielkiej Brytanii są również morskie śmigłowce AW101 dla Marynarki Wojennej RP.
Ponadto, dodał:
– Krajowy program AW149 Ministerstwa Obrony Narodowej opiera się na idei ulokowania produkcji w zakładach PZL-Świdnik, jako głównym wykonawcy tej umowy, która obejmuje także integrację wszystkich systemów śmigłowca oraz uzbrojenia. Dzięki lokalnej produkcji, Polska zyskuje nie tylko najbardziej nowoczesne śmigłowce, ale także krajową bazę logistyczną i zaplecze techniczne zlokalizowane blisko Wojska Polskiego. Dzięki temu, że krajowe zakłady stały się częścią międzynarodowej rodziny śmigłowcowej, Polska znacząco może przyśpieszyć rozwijanie własnej bazy technologicznej, tworzyć nowe miejsca pracy, przyciągać utalentowaną kadrę inżynierską i zapewniać bezpieczeństwo narodowe. Wskazał on też jasno, że istnieje obiektywna, pilna potrzeba wdrożenia nowego, kompleksowego systemu szkolenia dla pilotów śmigłowców, ich załóg oraz personelu naziemnego w związku z modernizacją Sił Zbrojnych RP. Polska, w oparciu o nową propozycję PZL-Świdnik, może znacząco poszerzyć zdolności szkoleniowe pilotów śmigłowców dzięki najbardziej nowoczesnym systemom szkoleniowym, odpowiednim do rosnącego poziomu technologicznego nowej floty – obecnej i przyszłej - we wszystkich kategoriach operacyjnych.

Tematem panelu drugiego był rozwój sektora kosmiczno-lotniczego. Wśród panelistów wystąpili Kamila Król z Ministerstwa Rozwoju i Technologii, Andrea Gaggelli, Wiceprezes ds. Sprzedaży Optronics & Space Equipment LoB - Leonardo, Paweł Wojtkiewicz, Prezes Związku Pracodawców Sektora Kosmicznego; pułkownik Marcin Mazur, Wiceprezes Polskiej Agencji Kosmicznej POLSA; gen. bryg. Marcin Górka, Dyrektor Departamentu Innowacji w Ministerstwie Obrony Narodowej, Marcin Dobrowolski Prezes Zarządu PIAP SPACE; gen. bryg. Luca Monaco Szef Dowództwa Operacji Kosmicznych, przedstawiciel Włoskiego Ministerstwa Obrony oraz Giampiero Di Paolo Wiceprezes Navigation Italy i Thales Alenia Space. We wspólnej dyskusji określili oni możliwości i korzyści, jakie włosko-polska współpraca może przynieść obu krajom w sektorze lotniczym. Zaznaczyli, że Polska ze swoją specjalizacją i dużym doświadczeniem: w technologiach rakietowych i systemach mikrosatelitarnych, jest bardzo dobrym partnerem w rozwoju sektora. Omówili także doświadczenia obu krajów, a także ich różne podejścia i najlepsze praktyki w tym te dotyczące: AI, innowacyjnych technologii, zaawansowanych badań i zrównoważonego rozwoju.

Trzecią edycję Italian-Polish Aerospace Forum zakończyły spotkania networkingowe, w których udział wzięło ponad 80 przedstawicieli firm i instytucji z sektora lotniczo-kosmicznego. W 10 osobowych grupach wymieniano się spostrzeżeniami i praktykami oraz rozmawiano o możliwej współpracy między firmami.