Komunikaty PR

Przepisy nierespektujące zasady tajemnicy zawodowej adwokatów naruszają prawo

2023-02-07  |  01:00
Biuro prasowe
Kontakt

Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec

ul. Maciejki 13
02-181 Warszawa
sekretariat|kancelaria-skarbiec.pl| |sekretariat|kancelaria-skarbiec.pl
22 586 40 00
www.kancelaria-skarbiec.pl

Nałożony na adwokata obowiązek poinformowania pozostałych zaangażowanych pośredników o schemacie podatkowym nie jest konieczny i narusza prawo do poszanowania komunikacji między adwokatem a jego klientem orzekł Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 8 grudnia 2022 r., rozstrzygając spór w zakresie obowiązku raportowania o MDR (sprawa C-694/20 | Orde van Vlaamse Balies i in.).

Klienci mają prawo do ochrony swoich wolności i praw

Zgodnie z art. 1 ust. 1 ustawy Prawo o adwokaturze, adwokatura powołana jest przede wszystkim do udzielania pomocy prawnej, współdziałania w ochronie praw i wolności obywatelskich. Pomoc tę świadczy osobom fizycznym, przedsiębiorcom oraz innym jednostkom organizacyjnym. Warunkiem wykonywania zawodu adwokata jest złożenie ślubowania, które mówi że będzie on przyczyniać się ze wszystkich sił do ochrony praw i wolności obywatelskich i zachowa przy tym tajemnicę zawodową. Art. 6 przywołanej ustawy, w ust. 1-3 precyzuje, że adwokat zobowiązany jest zachować w tajemnicy wszystko, o czym dowiedział się w związku z udzielaniem pomocy prawnej, a obowiązek ten nie może zostać ograniczony w czasie. Adwokata nie można zwolnić od obowiązku zachowania tajemnicy zawodowej co do faktów, o których dowiedział się udzielając pomocy prawnej lub prowadząc sprawę. Jednak z dniem 1 stycznia 2019 r. do ust. 4 oddano pkt 2 w brzmieniu, że obowiązek zachowania tajemnicy zawodowej nie dotyczy informacji przekazanych na podstawie Rozdziału 11a Ordynacji podatkowej, a więc rozdziału zatytułowanego „Informacje o schematach podatkowych”. Podobny wyjątek wprowadzono w zakresie tajemnicy zawodowej radców prawnych, księgowych i innych profesjonalnych pełnomocników.

Raportowanie o schematach podatkowych klientów

W ostatnich latach w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE oraz zagranicznych trybunałów i sądów dostrzegalne jest silne stanowisko wyrażające zdecydowany sprzeciw przeciw przepisom nakładającym na adwokatów, radców prawnych i innych profesjonalnych pełnomocników obowiązek raportowania o schematach podatkowych swoich klientów. Chodzi o dyrektywę 2018/822 zwaną DAC6, ustanawiającą nowy system obowiązkowego ujawniania informacji MDR (z ang. Mandatory Disclosure Rules). Zobowiązuje ona wszystkich pełnomocników zaangażowanych w potencjalne agresywne planowanie podatkowe swoich klientów do informowania o tym fakcie organów skarbowych.

Obowiązki MDR naruszają tajemnicę zawodową profesjonalnych pełnomocników

Już na etapie wdrażania tych obowiązków w Polsce (przepisy obowiązują od 1 stycznia 2019 r.), krajowe środowiska prawnicze zgłaszały przeciw nim głośny sprzeciw. M.in. w styczniu 2020 r. Krajowa Izba Doradców Podatkowych skierowała do Trybunału Konstytucyjnego wniosek o zbadanie zgodności z Konstytucją RP obowiązku ujawniania tajemnicy zawodowej przez doradców bez ustanowienia wyraźnych przesłanek ani trybu zwalniania z niej. W czerwcu 2021 r. francuska Rada Stanu (Conseil d’Etat) skierowała do Trybunału w Luksemburgu zapytanie o zgodność z Kartą praw podstawowych UE nałożonego na prawników obowiązku informowania administracji skarbowej o uzgodnieniach poczynionych ze swoimi klientami. Natomiast we wrześniu 2022 r. Trybunał Konstytucyjny Belgii orzekł, że przepisy MDR, które nie pozwalają prawnikom i innym profesjonalnym pełnomocnikom powoływania się na tajemnicę zawodową są sprzeczne z belgijską konstytucją.

Tajemnicą objęta jest treść konsultacji, jak i sam fakt, że do nich doszło

Obowiązek raportowania o schematach podatkowych dotyczy wszystkich pełnomocników uczestniczących w planowaniu podatkowym, a w ostateczności także samych podatników. W określonych sytuacjach pośrednik może zostać zwolniony z tego obowiązku. Wówczas musi on bezzwłocznie poinformować każdego z pozostałych pośredników oraz podatnika o spoczywającym na nim obowiązku raportowania. Dwie belgijskie organizacje adwokackie zaskarżyły ten ostatni obowiązek uznając, że niemożliwym jest informowanie pozostałych pośredników uczestniczących w planowaniu podatkowym, bez naruszenia tajemnicy adwokackiej.

Trybunał Sprawiedliwości UE w wyroku z 8 grudnia 2022 r. orzekł, że tajemnica adwokacka obejmuje nie tylko informacje przekazane przez klienta swojemu obrońcy w procesie, ale również w trakcie konsultacji prawnych. Tajemnicą jest objęta zarówno treść tych konsultacji jak i sam fakt, że miały one miejsce. „Poza wyjątkowymi sytuacjami klienci powinni móc zasadnie oczekiwać, że ich adwokat bez ich zgody nie ujawni nikomu, że się z nim konsultują” – stwierdził TSUE (sprawa C-694/20).

Obowiązek poszanowania komunikacji klienta z adwokatem

Trybunał przypomniał o art. 7 Karty praw podstawowych Unii Europejskiej, który zapewnia wzmocnioną ochronę wymiany informacji do jakiej dochodzi między adwokatami a ich klientami. Ta szczególna ochrona uzasadniona jest powierzeniem adwokatom podstawowego zadania w demokratycznym państwie – obronę praw jednostki. Reguła ta uznawana jest we wszystkich krajach członkowskich Unii. Tymczasem realizując obowiązek poinformowania innych pośredników, poznają oni tożsamość adwokata, dowiadują się, że w jego ocenie uzgodnienie z klientem wypełnia znamiona schematu podatkowego, oraz że udzielił mu konsultacji. To istotna ingerencja we wspomniane gwarantowane Kartą prawo do poszanowania komunikacji klienta ze swoim adwokatem. To, że poinformowani pośrednicy są zobowiązani do zaraportowania o tym organom skarbowym, wywołuje kolejną ingerencję w prawo do zachowania tajemnicy adwokackiej.

Łamanie tajemnicy adwokackiej nie jest niezbędne do realizacji celów fiskalnych

Analizując cel wprowadzenia w życie przepisów MDR o obowiązkowym raportowaniu na temat schematów podatkowych, jakim było zapobieganie unikaniu i uchylaniu się od opodatkowania, TSUE stwierdził, że do jego realizacji nie jest konieczny obowiązek raportowania ciążący na adwokacie. Do przekazywania orangom informacji zobowiązani są wszyscy pośrednicy, którzy znają jasno określone obowiązki zgłoszeniowe. „Obowiązek zgłoszenia ciążący na pozostałych pośrednikach, którzy nie są zobowiązani do zachowania tajemnicy zawodowej i – w braku takich pośredników – obowiązek zgłoszenia ciążący na właściwym podatniku zapewniają co do zasady, że organy podatkowe zostaną poinformowane” – orzekł TSUE.

Autor: Robert Nogacki, partner zarządzający, Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizująca się w doradztwie prawnym, podatkowym oraz strategicznym dla przedsiębiorców

Więcej informacji
Newseria nie ponosi odpowiedzialności za treści oraz inne materiały (np. infografiki, zdjęcia) przekazywane w „Biurze Prasowym”, których autorami są zarejestrowani użytkownicy tacy jak agencje PR, firmy czy instytucje państwowe.
Ostatnio dodane
komunikaty PR z wybranej przez Ciebie kategorii
Prawo “Nie pozbawiajcie nas dachu nad głową”. Nowe prawo dla uchodźców Biuro prasowe
2024-03-27 | 01:00

“Nie pozbawiajcie nas dachu nad głową”. Nowe prawo dla uchodźców

We wtorek 26 marca b.r. z inicjatywy Leny i Władysława Grochowskich — laureatów prestiżowej nagrody Nansena i honorowych ambasadorów ONZ ds. Uchodźców w Polsce, w
Prawo Trzeba teraz dostosować Prawo Pogrzebowe do obecnych realiów
2024-03-05 | 14:00

Trzeba teraz dostosować Prawo Pogrzebowe do obecnych realiów

Polska Izba Branży Pogrzebowej (PIBP) ma nadzieję, że obecny rząd powróci wkrótce do prac nad nowelizacją wszystkich aktów prawnych, jakie składają się na tzw. Prawo
Prawo BIZNES OCZEKUJE PRZEMYŚLANYCH DEREGULACJI
2024-02-20 | 13:00

BIZNES OCZEKUJE PRZEMYŚLANYCH DEREGULACJI

Minister rozwoju i technologii Krzysztof Hetman powołał pełnomocnika ds. deregulacji i dialogu gospodarczego - Mariusza Filipka. Zgodnie z zarządzeniem ministra, do zadań pełnomocnika

Kalendarium

Więcej ważnych informacji

Kongres MOVE

Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Infrastruktura

Sektor ochrony zdrowia odpowiada za większe emisje CO2 niż lotnictwo. Zielone zmiany wymagają drastycznego przyspieszenia

Sektor ochrony zdrowia ponosi znaczące konsekwencje wynikające z rosnącej liczby ekstremalnych zjawisk klimatycznych, ale też poważnego zanieczyszczenia powietrza, a koszty z tym związane będą rosły. Z drugiej strony sam sektor też się przyczynia do zmian klimatycznych – odpowiada za 4 proc. emisji CO2, czym wyprzedza takie branże jak żegluga czy lotnictwo. O potrzebie przyspieszenia zielonych zmian w ochronie zdrowia coraz więcej się mówi, ale to wymaga konkretnych działań. Temu ma służyć powołana właśnie do życia Zielona Koalicja dla Zdrowia, w której uczestniczy prawie 30 podmiotów i której patronuje m.in. Narodowy Fundusz Zdrowia.

Ochrona środowiska

Nowa kadencja samorządów pod znakiem działań energetycznych i klimatycznych. 15 mld euro z UE może przyspieszyć zmiany w tym zakresie

Do wyborów samorządowych pozostał nieco ponad tydzień. Jak pokazuje nowy raport Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju, na samorządowców nadchodzącej kadencji będzie czekać wiele wyzwań związanych z energetyką i polityką klimatyczną, które wynikają zarówno z regulacji UE, jak i oczekiwań społecznych. Jednak w praktyce możliwości aktywnego działania samorządów w tym obszarze są tak szerokie, jak umożliwiają im to regulacje prawne. – Tutaj pewnych rozwiązań po prostu nie ma albo są w dość dokuczliwy sposób szczegółowe i stwarzają samorządom duże trudności. Dlatego potrzebna jest interwencja rządu, żeby umożliwić samorządom aktywne działania – ocenia dr Wojciech Szymalski, prezes Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju.

Prawo

Postęp technologiczny rewolucjonizuje pracę specjalistów ds. finansów. Stają się strategicznymi doradcami biznesu

Częste zmiany regulacyjne i postęp technologiczny wymuszają na specjalistach ds. finansów ciągłe nabywanie nowych kompetencji, doszkalanie i uaktualnianie swojej wiedzy. Ci, którzy potrafią się dostosować do szybkich zmian i wesprzeć swoimi umiejętnościami rozwój biznesu, mogą jednak liczyć na większe możliwości rozwoju kariery. – Finanse operują w świecie, który coraz szybciej się zmienia. To powoduje, że w przyszłości ludzie z obszaru finansów będą musieli poświęcać dużo więcej energii na to, żeby dotrzymać tempa – mówi Kuba Neneman, head of finance.ai, commercial data science manager w Shellu.

Partner serwisu

Instytut Monitorowania Mediów

Szkolenia

Akademia Newserii

Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.