Spadek PKB o połowę? To cena zmian klimatu
Kryzys klimatyczny nie jest wyzwaniem wyłącznie dla przyszłych pokoleń. Jego wysoką cenę już teraz ponoszą na przykład kraje afrykańskie, które najmniej się do niego przyczyniają. Kontynent ten emituje zaledwie 4% gazów cieplarnianych pochodzenia antropogenicznego[1]. Sytuacja, która dotyka chociażby Zimbabwe, dotyczy niemal całej Afryki Zachodniej i Środkowej.
25 maja obchodzimy Dzień Afryki, zwany również Świętem Jedności Afrykańskiej. Jednak śledząc najnowsze doniesienia medialne, trudno doszukiwać się powodów do świętowania. Wysychające Wodospady Wiktorii, jednego z cudów świata, są namacalnym dowodem na trudną sytuację, z jaką muszą mierzyć się kraje, przez które płynie rzeka Zambezi. Do jednych z nich należy Zimbabwe.
Chociaż samo Zimbabwe emituje bardzo mało gazów cieplarnianych, wpływ zmian klimatu na przyszłość tego państwa jest coraz bardziej niepokojący.
- Przez uzależnione od opadów rolnictwo, brak naturalnych jezior, częste susze w tym regionie, a także skrajnie trudną sytuację społeczną i gospodarczą, kraj ten jest szczególnie narażony na konsekwencje zmian klimatu. Według badania opublikowanego przez Uniwersytet Stanforda mogą one doprowadzić do spadku PKB Zimbabwe w ciągu kilkudziesięciu lat nawet o 50%. Niemniej, już dziś 72% ponad czternastomilionowej populacji kraju żyje poniżej progu ubóstwa - komentuje Barbara Rajkowska, Pełnomocnik ds. realizacji Projektu Klimada 2.0, Dyrektor Krajowy Stowarzyszenia „SOS Wioski Dziecięce w Polsce”.
Zimbabwe jest drugim krajem na świecie z największym odsetkiem populacji żyjącej poniżej progu ubóstwa, podczas gdy Polska znajduje się na dalekiej 117 pozycji[2].
Dostęp do czystej i pitnej wody to fundamentalne prawo człowieka
Jeśli nie masz problemów z dostępem do wody, możesz z powodzeniem zaliczyć się do 71% najbogatszych ludzi na świecie. Jak wynika z szacowań Światowej Organizacji Zdrowia, niemal 2,2 mld ludzi na świecie ma ograniczony dostęp do wody pitnej lub nie ma go wcale.
Brak opadów, powtarzające się susze to efekty zmian klimatu, obserwowane w Zimbabwe. Przekładają się one bezpośrednio na dostępność wody oraz żywności. Kraj ten narażony jest na susze już w wyniku samych uwarunkowań geograficznych - położenie Zimbabwe w strefie zwrotnikowej skutkuje zmiennymi wzorcami opadów oraz dostępności wody. Niestety od dwudziestu lat zjawisko to nawraca coraz częściej, osiągając w ciągu ostatnich dwóch lat rekordowe poziomy.
Obecnie poziom opadów w najsuchszych częściach kraju wynosi 15-45% poniżej średniej. Brak wody powoduje nie tylko zmniejszanie się powierzchni terenów przeznaczonych obecnie pod uprawy rolne, ale również ograniczony dostępu do wodopojów dla zwierząt hodowlanych, co skutkuje padaniem bydła. Ponadto, mieszkańcy kraju, jak i zwierzęta hodowlane, są narażeni na choroby przenoszone przez wektory (zalicza się do nich np. malaria przenoszona przez komary), których występowanie także jest warunkowane zmianami klimatu.
Niskie opady mają również wpływ na spadek zapotrzebowania na pracę dorywczą, która jest charakterystyczna dla sektora rolnictwa. Duża podaż pracowników powoduje obniżenie stawek, tym samym pogarszając sytuację ekonomiczną gospodarstw domowych i jeszcze gorszy dostęp do żywności.
Kryzys żywnościowy na niewyobrażalną skalę
W Zimbabwe w zeszłym roku wyprodukowano 852 tys. ton zbóż, choć zapotrzebowanie wynosiło 1,8 mln ton. To pozostawiło około 5,3 mln ludzi bez bezpieczeństwa żywnościowego[3]. W tym momencie kraj pogrążony już jest w jednym z najpoważniejszych na świecie kryzysów żywnościowych i permanentnie potrzebuje pomocy humanitarnej w tym zakresie. Niedostatek jedzenia dotyka 60% populacji, czyli ok. 8 mln ludzi. Bywa, że dziennie jest to jedna porcja sadzy (potrawa z mąki kukurydzianej przypominająca kaszę), a nawet jej brak. Porcja 200g tej potrawy to zaledwie 230 kcal[4]. Bez dostępu do odpowiedniej żywności i zróżnicowanej diety, mieszkańcy będą musieli stawić czoła wyzwaniom zdrowotnym. Jest to szczególnie istotne w przypadku najmłodszych, których organizmy stale się rozwijają.
- Susza to nie jedyne zjawisko nasilające się w Zimbabwe w wyniku zmian klimatu, które determinuje życie mieszkańców. Kraj jest narażony również na niszczycielskie w skutkach cyklony. W 2019 roku Idai, wraz z ulewnymi deszczami powodującymi błyskawiczne powodzie i osuwiska, zniszczył ok. 50 000 gospodarstw domowych, infrastrukturę szkolną, szpitale, pola uprawne, pozbawiając dachu nad głową i źródeł utrzymania 270 000 ludzi. Do dziś 128 270 osób w prowincjach Manicaland i Masvingo potrzebuje pomocy humanitarnej. Przywrócenie stanu sprzed katastrofy będzie wymagało gigantycznych nakładów – dodaje Barbara Rajkowska, Pełnomocnik ds. realizacji Projektu Klimada 2.0, Dyrektor Krajowy Stowarzyszenia „SOS Wioski Dziecięce w Polsce”.
Pandemia pogarsza i tak już niełatwą sytuację
W związku z pandemią koronawirusa coraz częściej pojawiają się w mediach doniesienia na temat tego, że światu grozi globalny kryzys żywnościowy. Obecnie oficjalne statystki chorych na COVID-19 w Zimbabwe są nadal bardzo niskie, jednak z uwagi na ograniczony dostęp do wody, a tym samym też trudności z zachowaniem higieny, sytuacja może łatwo przybrać dramatyczny bieg. Jednocześnie, przedłużający się lockdown, ograniczenie możliwości poruszania się, a tym samym odcięcie od możliwości zarobkowych powodują, że kryzys humanitarny w tym kraju będzie pogłębiał się jeszcze bardziej. W przypadku braku pomocy ucierpią najubożsi i ich dzieci.
[1] https://ewn.co.za/2019/12/17/stakes-are-global-as-africa-faces-climate-dilemma
[2] https://www.indexmundi.com/g/r.aspx?v=69
[3] https://pcpm.org.pl/kto-najbardziej-ucierpi-na-zmianach-klimatu-45-milionow-ludzi-w-afryce-zagrozone-glodem.html
[4]http://www.fao.org/fileadmin/templates/food_composition/documents/regional/zim_food_omposition_table__1_.pdf
Trzynasta edycja EFNI już za trzy tygodnie
Długi w paczkach – rosną zaległości finansowe kurierów
Mity powstrzymują 44 proc. przedsiębiorców przed upominaniem się o zapłatę
Kalendarium
Więcej ważnych informacji
Jedynka Newserii
Jedynka Newserii
Transport
Do 2050 roku lotnictwo ma być zeroemisyjne. Do osiągnięcia tego celu konieczna jest wymiana floty i przejście na ekologiczne paliwa
Lotnictwo odpowiada za ok. 4 proc. całkowitej emisji gazów cieplarnianych w UE. Międzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego (ICAO) prognozowała, że wraz z dynamicznym wzrostem ruchu lotniczego do 2050 roku emisje z lotnictwa mogą się potroić w porównaniu z 2015 rokiem. Dlatego dwa lata temu wszystkie państwa członkowskie tej organizacji przyjęły zobowiązanie, by w ciągu kolejnych 25 lat dążyć do zeroemisyjności. Eksperci oceniają, że do tego konieczne są co najmniej dwa warunki – przejście na ekologiczne paliwa lotnicze i modernizacja floty.
Prawo
Rośnie liczba wynalazków wykorzystujących sztuczną inteligencję. Za rozwojem technologii nie nadążają przepisy
W ciągu ostatnich 10 lat liczba patentów związanych z generatywną sztuczną inteligencją wzrosła z 733 w 2014 roku do ponad 14 tys. w 2023 roku – wynika z raportu Światowej Organizacji Własności Intelektualnej (WIPO). Łącznie w ciągu dekady przyznano niemal 54,5 tys. patentów dla tego typu wynalazków. Nie wszystkie kwestie związane z prawem własności intelektualnej, prawem autorskim, wykorzystaniem gen AI są uregulowane. – Potrzeba jeszcze trochę czasu, żeby znalazły się odpowiednie rozwiązania prawne, które pozwolą na ochronę rozwiązań wykorzystujących sztuczną inteligencję – ocenia Dorota Rzążewska, prezeska Polskiej Izby Rzeczników Patentowych.
Edukacja
MNiSW wspiera programy badawcze dotyczące żywienia. W planach jest też popularyzacja zdrowej diety
Resort nauki współfinansuje programy, które mają odpowiedzieć na wyzwania związane ze zdrowiem uczniów. Ruszyła właśnie kolejna edycja programu JEŻ – Junior-Edu-Żywienie, w którym rodzice i dzieci będą uczestniczyć w badaniu dotyczącym marnowania żywności. – Innym ważnym i nowatorskim komponentem jest program telewizyjny, który będzie popularyzował zdrowe żywienie – zapowiada Maciej Gdula, wiceminister nauki i szkolnictwa wyższego. Jak podkreśla, to przykład na to, jak wykorzystywać w praktyce wyniki badań naukowych.
Partner serwisu
Szkolenia
Akademia Newserii
Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.