Newsy

Największym wyzwaniem dla Donalda Trumpa będą nierówności społeczne. Kluczowe są reformy edukacji, opieki zdrowotnej i obniżka podatków

2017-01-18  |  06:45

Największym problemem, z którym będzie musiał zmierzyć się nowy prezydent Stanów Zjednoczonych, są nierówności w amerykańskim społeczeństwie i związane z nimi reformy. Dla Polski zmiana w fotelu prezydenckim w USA niesie ze sobą głównie ryzyko polityczne. Dlatego rząd powinien pamiętać o zacieśnianiu stosunków z UE, również w kontekście bezpieczeństwa i polityki obronnej.

Największym wyzwaniem, które będzie również omawiane podczas tegorocznego szczytu w Davos, są nierówności. To podstawowy problem. W Stanach Zjednoczonych jest kwestia biednej niższej klasy średniej, której sytuacja nie poprawiła się znacząco od 20–30 lat, a od czasu do czasu trapią ją rujnujące koszty opieki medycznej. Te nierówności w dolnej warstwie społeczeństwa mają wiele przyczyn, są złożonym zjawiskiem i na pewno będą podejmowane próby ich rozwiązania – mówi agencji Newseria Biznes Maciej Bitner, główny ekonomista think-tanku WiseEuropa.

Z opublikowanego w końcówce ubiegłego roku rankingu OECD wynika, że nierówności społeczne w Stanach Zjednoczonych są jednymi z największych wśród państw rozwiniętych. USA znalazły się na trzecim miejscu w zestawieniu, zaraz po Chile i Meksyku. Z rozwarstwieniem dochodowym i społecznym wiąże się wiele problemów, z którymi będzie się musiała zmierzyć nowa amerykańska administracja.

Jednym z nich będzie opieka medyczna. System opieki zdrowotnej w USA jest jednym z najdroższych na świecie. W trakcie kampanii wyborczej Donald Trump krytykował i zapowiadał cofnięcie wprowadzonej w 2010 roku reformy Obamacare, która miała na celu objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym jak największej liczby Amerykanów, również tych, których nie stać na wykupienie polisy zdrowotnej. Z ubiegłorocznego raportu organizacji Commonwealth Fund wynika, że przyniosła oczekiwany skutek: od czasu jej wprowadzenia liczba ubezpieczonych wzrosła o 20 mln.

W Stanach Zjednoczonych nadal jednak pozostaje 24 mln nieubezpieczonych obywateli, z których większość, bo aż 88 proc., to osoby o najniższych dochodach. Obamacare od początku dzieliła opinię publiczną, a krytycy zarzucają, że ustawa spowodowała dwucyfrowe podwyżki składek zdrowotnych.

W pierwszej połowie stycznia amerykański Kongres (w którym większość mają republikanie, przeciwni reformie od początku) zrobił pierwszy krok w kierunku uchylenia Obamacare, przyjmując poprawki do ustawy budżetowej. Wciąż jednak nie wiadomo, czym zostanie zastąpiona sztandarowa ustawa byłego prezydenta. Donald Trump zapowiedział, że jego projekt reformy zdrowia jest już na ukończeniu, nie są jednak znane żadne jego szczegóły. Tymczasem ze styczniowych sondaży Kaiser Family Foundation wynika, że 75 proc. Amerykanów chce zachowania Obamacare bądź cofnięcia ustawy tylko w przypadku natychmiastowego zastąpienia jej nowym rozwiązaniem.

Kolejną ważną kwestią są podatki. W trakcie kampanii wyborczej Donald Trump zapowiedział, że jego administracja obniży podatek dochodowy dla wszystkich obywateli, radykalnie obetnie stawkę podatku dla korporacji z obecnych 35 do 15 proc. i uprości cały system podatkowy.

Ze względu na wspomniane nierówności nie spodziewam się obniżenia podatków od dochodów osobistych, za to podatku dla przedsiębiorstw już jak najbardziej. Problemem jest też uproszczenie systemu podatkowego, który w Stanach Zjednoczonych jest dość skomplikowany. Wcześniej reforma była blokowana ze względu na różnice dzielące demokratów i republikanów. Teraz będzie mogła się posunąć do przodu – mówi Maciej Bitner.

Główny ekonomista WiseEuropa zaznacza, że rynek bardzo liczy na uproszczenie podatków, które zdejmie ciężar biurokracji z amerykańskich przedsiębiorstw. W efekcie może to zachęcić do prowadzenia działalności w USA i przyczynić się do przyspieszenia wzrostu gospodarczego.

Od wielu lat mówi się, że Stany Zjednoczone mają zbyt wysoki podatek CIT. To zniechęca do inwestowania i zachęca do przenoszenia działalności za granicę. Myślę, że obniżenie tego podatku z 35 proc., być może do poziomu ok. 25 proc., będzie jednym z pierwszych ruchów Donalda Trumpa – prognozuje Maciej Bitner.

Zdaniem ekonomisty odpowiedzią na rozwarstwienie amerykańskiego społeczeństwa mogłaby być reforma edukacji. W Stanach Zjednoczonych zwłaszcza niższa klasa średnia osiąga bardzo słabe wyniki edukacyjne. System szkolnictwa jest bardzo słaby na poziomie szkół powszechnych i publicznych, za to wysoki jest poziom kształcenia uniwersyteckiego (czyli odwrotnie niż w Polsce).

Zmiana tego stanu, przede wszystkim poprzez lepszą selekcję nauczycieli i podniesienie ich płac, to jedno z wyzwań, którym nie podołał Barack Obama. Pod względem edukacji i kształcenia na poziomie podstawowym niewiele się poprawiło. To jest bardzo ważna sprawa, którą mam nadzieję, zajmie się nowa administracja amerykańska – mówi Maciej Bitner.

Jeżeli nowej amerykańskiej administracji uda się z sukcesem przeprowadzić kluczowe reformy, które będą odpowiedzią na najważniejszy problemy amerykańskiego społeczeństwa, może to pociągnąć za sobą przyspieszenie wzrostu gospodarczego i mieć pozytywne przełożenie również na Polskę.

Im szybciej będzie rozwijał się świat rozwinięty, w który się włączamy i z którym aktywnie współpracujemy, tym lepiej dla nas – mówi Maciej Bitner.

Z drugiej strony zmiana w fotelu prezydenckim w USA pociąga za sobą ryzyko, głównie na płaszczyźnie politycznej. Ponieważ w wymiarze obronnym USA są jednym z kluczowych sojuszników Polski, może to mieć przełożenie na ewentualne stosunki z Rosją. Dlatego – zdaniem Bitnera – polski rząd powinien pamiętać o zacieśnianiu więzów z Unią Europejską, również w kontekście bezpieczeństwa oraz budowaniu wspólnej polityki obronnej.

Niedawne informacje związane z potencjalnym szantażem i kwitami, które ponoć Rosjanie mają na Donalda Trumpa, na pewno są dla Polski problemem. USA to nasz kluczowy sojusznik, gwarant naszego bezpieczeństwa, więc mamy się czego obawiać. Pojawia się jednak pytanie, na ile dla prezydenta, który już zasiada w fotelu, mają znaczenia szantaże czy seksafery, czy rzeczywiście skłoniłoby go to do zmiany polityki. Jednak dla Polski to może być niepokojące, dlatego nie można liczyć wyłącznie na Stany Zjednoczone, tylko trzeba pamiętać o naszych więzach z Europą, również w kontekście bezpieczeństwa – mówi Maciej Bitner.

Zdaniem ekonomisty w wymiarze gospodarczym nowa polityka amerykańskiej administracji i Donalda Trumpa nie zagrozi Polsce. Pod warunkiem że nie pójdzie ona w stronę populizmu i zapowiedzi dotyczących ograniczeń w handlu z Meksykiem czy wojny handlowej z Chinami.

W takim wypadku rykoszetem dostałaby również Polska. Natomiast jeżeli nie wejdziemy na ścieżkę ograniczania handlu międzynarodowego, to moim zdaniem ze strony Donalda Trumpa w wymiarze gospodarczym Polsce nic nie zagraża – uważa Maciej Bitner.

W trakcie kampanii wyborczej Donald Trump zapowiadał, że będzie renegocjował porozumienia handlowe USA oraz uzna Chiny za kraj dokonujący manipulacji walutowych, a towary importowane z Państwa Środka zostaną obłożone 45-proc. cłem. Prezydent elekt zostanie zaprzysiężony 20 stycznia. Natomiast konfrontacyjna polityka nowej amerykańskiej administracji i ryzyko wojny handlowej z Chinami mają być jednym z głównych tematów debat podczas Światowego Forum Ekonomicznego, które rozpoczęło się wczoraj w Davos. 

Czytaj także

Kalendarium

Więcej ważnych informacji

Kongres MOVE

Jedynka Newserii

Jedynka Newserii

Infrastruktura

Sektor ochrony zdrowia odpowiada za większe emisje CO2 niż lotnictwo. Zielone zmiany wymagają drastycznego przyspieszenia

Sektor ochrony zdrowia ponosi znaczące konsekwencje wynikające z rosnącej liczby ekstremalnych zjawisk klimatycznych, ale też poważnego zanieczyszczenia powietrza, a koszty z tym związane będą rosły. Z drugiej strony sam sektor też się przyczynia do zmian klimatycznych – odpowiada za 4 proc. emisji CO2, czym wyprzedza takie branże jak żegluga czy lotnictwo. O potrzebie przyspieszenia zielonych zmian w ochronie zdrowia coraz więcej się mówi, ale to wymaga konkretnych działań. Temu ma służyć powołana właśnie do życia Zielona Koalicja dla Zdrowia, w której uczestniczy prawie 30 podmiotów i której patronuje m.in. Narodowy Fundusz Zdrowia.

Ochrona środowiska

Nowa kadencja samorządów pod znakiem działań energetycznych i klimatycznych. 15 mld euro z UE może przyspieszyć zmiany w tym zakresie

Do wyborów samorządowych pozostał nieco ponad tydzień. Jak pokazuje nowy raport Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju, na samorządowców nadchodzącej kadencji będzie czekać wiele wyzwań związanych z energetyką i polityką klimatyczną, które wynikają zarówno z regulacji UE, jak i oczekiwań społecznych. Jednak w praktyce możliwości aktywnego działania samorządów w tym obszarze są tak szerokie, jak umożliwiają im to regulacje prawne. – Tutaj pewnych rozwiązań po prostu nie ma albo są w dość dokuczliwy sposób szczegółowe i stwarzają samorządom duże trudności. Dlatego potrzebna jest interwencja rządu, żeby umożliwić samorządom aktywne działania – ocenia dr Wojciech Szymalski, prezes Fundacji Instytut na rzecz Ekorozwoju.

Prawo

Postęp technologiczny rewolucjonizuje pracę specjalistów ds. finansów. Stają się strategicznymi doradcami biznesu

Częste zmiany regulacyjne i postęp technologiczny wymuszają na specjalistach ds. finansów ciągłe nabywanie nowych kompetencji, doszkalanie i uaktualnianie swojej wiedzy. Ci, którzy potrafią się dostosować do szybkich zmian i wesprzeć swoimi umiejętnościami rozwój biznesu, mogą jednak liczyć na większe możliwości rozwoju kariery. – Finanse operują w świecie, który coraz szybciej się zmienia. To powoduje, że w przyszłości ludzie z obszaru finansów będą musieli poświęcać dużo więcej energii na to, żeby dotrzymać tempa – mówi Kuba Neneman, head of finance.ai, commercial data science manager w Shellu.

Partner serwisu

Instytut Monitorowania Mediów

Szkolenia

Akademia Newserii

Akademia Newserii to projekt, w ramach którego najlepsi polscy dziennikarze biznesowi, giełdowi oraz lifestylowi, a  także szkoleniowcy z wieloletnim doświadczeniem dzielą się swoją wiedzą nt. pracy z mediami.